Mỹ và Ấn Độ vừa ký Thỏa thuận trao đổi hậu cần (LEMOA) cho phép hai bên sử dụng các căn cứ bộ binh, không quân, hải quân của nhau, theo hãng tin Reuters (Mỹ).
Thỏa thuận LEMOA cho phép quân đội Mỹ sử dụng các căn cứ của Ấn Độ để tiếp liệu trong quá trình tập trận quân sự và thực hiện các chiến dịch nhân đạo, cứu trợ thảm họa. Quân đội Ấn Độ cũng được phép sử dụng các căn cứ của Mỹ cho các mục đích tương tự. Tuy nhiên, thỏa thuận LEMOA không cho phép nước này triển khai quân lên căn cứ của nước khác.
Trước khi có thỏa thuận LEMOA, nước này buộc phải xin phép nước kia nếu muốn sử dụng căn cứ của nước đó. Nước chủ nhà sẽ có quyết định đối với từng trường hợp cụ thể.
Đây là một thỏa thuận quân sự hết sức quan trọng, vốn đã được hai bên chuẩn bị trong cả một thập niên, là một điểm nhấn quan trọng trong chuyến thăm Mỹ ba ngày của Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Manohar Parrikar.
Trong cuộc họp báo chung với Bộ trưởng Parrikar sau lễ ký, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter cho rằng thỏa thuận LEMOA sẽ giúp tăng an ninh hàng hải và đóng góp vào tự do lưu thông hàng hải khắp thế giới.
“Nhờ có thỏa thuận LEMOA công tác hậu cần của các chiến dịch chung sẽ dễ dàng và hiệu quả hơn rất nhiều” - Reuters dẫn lời Bộ trưởng Carter. Reuters dẫn nhận định nhiều chuyên gia rằng ký thỏa thuận LEMOA là một diễn biến mang tính bước ngoặt trong quan hệ quốc phòng Mỹ-Ấn Độ.
Căn cứ hải quân của Tư lệnh Hải quân miền Tây Ấn Độ. Thỏa thuận LEMOA cho phép cho Mỹ và Ấn Độ sử dụng các căn cứ quân sự của nhau. Ảnh: REUTERS
Theo Reuters, Mỹ từ lâu đã rất mong muốn củng cố hợp tác an ninh với Ấn Độ, tuy nhiên Ấn Độ lại không mặn mà lắm trong việc ký các thỏa thuận quân sự với Mỹ. Một phần vì lo ngại các thỏa thuận này sẽ dần buộc Ấn Độ cho phép Mỹ đưa quân lên các căn cứ của mình, hoặc dần dần sẽ dẫn tới hình thành một liên minh quân sự Mỹ-Ấn, làm suy yếu tính tự trị truyền thống của mình.
Ngay khi lên nhậm chức, Bộ trưởng Carter đã xem việc củng cố quan hệ quân sự với Ấn Độ là một ưu tiên. Năm ngoái, ông đã lập một đội hành động đặc biệt có nhiệm vụ phát triển hợp tác với Ấn Độ. Chuyến thăm của Bộ trưởng Parrikar là lần thứ sáu quan chức quốc phòng cấp cao hai nước tiếp xúc với nhau.
Củng cố quan hệ quốc phòng với Mỹ cũng là một ưu tiên của chính phủ Ấn Độ. Theo chuyên gia P Benjamin Schwartz tại Hội đồng kinh doanh Mỹ-Ấn, việc ký thỏa thuận LEMOA này cho thấy chính phủ Thủ tướng Narenda Modi sẵn sàng nhận chỉ trích chính trị trong ngắn hạn vì một lượng lớn người dân Ấn Độ không đồng ý thỏa thuận này, để đổi lấy lợi ích dài hạn là tăng cường quan hệ quốc phòng với Mỹ.
Trong khi đó, báo RT (Nga) nhận định việc ký thỏa thuận này với Ấn Độ cho phép Mỹ có thể tăng hiện diện quân sự ở khu vực, tăng khả năng kiềm chế Trung Quốc.
Thỏa thuận LEMOA cũng sẽ đặc biệt cho phép Mỹ tăng khả năng hoạt động trên biển Đông. Hải quân Mỹ nhiều tháng nay đã tăng cường hiện diện, tuần tra và tập trận trên biển Đông. Mỹ thường xuyên triển khai tàu chiến tuần tra gần các thực thể trên Trường Sa (của Việt Nam) mà Trung Quốc đang chiếm đóng trái phép. Hồi tháng 6, tàu chiến và máy bay chiến đấu của Mỹ đã tập trận gần quần đảo Trường Sa. Tháng 3 vừa rồi Mỹ đã kêu gọi Ấn Độ tập trận chung trên biển Đông.
Nói với RT, GS Khoa học chính trị Joseph Cheng từng giảng dạy tại ĐH Hongkong City nhận định thỏa thuận LEMOA sẽ giúp Mỹ duy trì kiểm soát tuyến đường biển rất quan trọng từ Đông Á đến vịnh Persian. Theo ông, việc ký thỏa thuận LEMOA với Ấn Độ thể hiện Mỹ muốn thắt chặt quan hệ với các nước châu Á để mở rộng ảnh hưởng của mình ở khu vực.
