Trộm xe của chính mình, có bị tội?

Mới đây, Công an TP Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc) đã khởi tố Nguyễn Đức Toàn vì trộm cắp chính chiếc ô tô của Toàn đang bị công an tạm giữ vì vi phạm giao thông. Từ vụ này, nhiều bạn đọc thắc mắc: Điều 138 BLHS quy định “người nào trộm cắp tài sản của người khác…” thì mới bị xử lý hình sự, vậy Toàn trộm cắp ô tô của chính mình thì có bị tội hay không?

Bị tạm giữ xe, tự ý lấy về sử dụng

tối 24-3, Toàn lái ô tô lưu thông trên quốc lộ 2A (đoạn qua phố Mê Linh, phường Liên Bảo) theo hướng Hà Nội - Vĩnh Yên thì vượt đèn đỏ nên bị tổ CSGT (Công an TP Vĩnh Yên) yêu cầu dừng xe kiểm tra. Toàn không xuất trình được giấy tờ xe cũng như giấy phép lái xe nên tổ công tác đã lập biên bản vi phạm hành chính tạm giữ xe. Trong biên bản, tổ công tác hẹn Toàn ngày 1-4 đến Công an TP Vĩnh Yên để giải quyết.

Toàn cùng tổ công tác đưa xe đến Bến xe khách Khai Quang để gửi xe (đây là bãi trông giữ, quản lý xe vi phạm giao thông của Công an TP Vĩnh Yên). Sau đó, tổ công tác giao chìa khóa xe lại cho Toàn.

Sáng hôm sau, Toàn đến bãi xe rồi tự ý lấy xe của mình về và lái đi Hà Nội. Khi phát hiện bị mất xe, người quản lý bãi xe đã tới Công an TP Vĩnh Yên trình báo. Khoảng 15 giờ cùng ngày, Toàn đến Công an TP Vĩnh Yên đầu thú, khai báo toàn bộ hành vi của mình, đồng thời giao nộp chiếc xe cho cơ quan công an.

Từ ngày 25 đến 31-3, Cơ quan CSĐT Công an TP Vĩnh Yên đã lần lượt ra quyết định tạm giữ và gia hạn tạm giữ đối với Toàn để làm rõ hành vi trộm cắp tài sản. Sau một thời gian xác minh, vừa qua Công an TP Vĩnh Yên đã ra quyết định khởi tố, bắt tạm giam Toàn về tội trộm cắp tài sản. Hiện hồ sơ vụ án đã được chuyển lên Công an tỉnh Vĩnh Phúc để tiếp tục điều tra.

Bị can Toàn tại CQĐT và chiếc xe Toàn tự ý lấy khỏi bãi xe của cơ quan công an. Ảnh: TP

Xâm phạm quyền quản lý hợp pháp

Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, nhiều chuyên gia cho rằng việc khởi tố Toàn trong trường hợp này là đúng quy định tại Điều 138 BLHS. Thực tiễn đã có không ít trường hợp tương tự bị xử lý hình sự.

Luật sư Nguyễn Toàn Thiện (Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Bình Thuận) giải thích: Quy định trong cấu thành cơ bản của tội trộm cắp tài sản tại khoản 1 Điều 138 BLHS có cụm từ “trộm cắp tài sản của người khác” khiến nhiều người băn khoăn về trường hợp “trộm xe của chính mình”. Tuy nhiên, quy định này được hiểu là hành vi trộm cắp tài sản của chủ sở hữu hoặc của người đang có quyền, có trách nhiệm quản lý tài sản. Ở đây, Toàn đã rơi vào trường hợp trộm cắp tài sản đang do cơ quan công an có trách nhiệm quản lý hợp pháp.

Đồng tình, TS Nguyễn Duy Hưng (Trưởng khoa Luật Trường ĐH Thủ Dầu Một, Bình Dương) bổ sung: Trên giấy tờ thì chiếc xe thuộc quyền sở hữu của Toàn nhưng quyền quản lý xe thực tế vào thời điểm xe bị Toàn lấy ra khỏi bãi xe đang thuộc về cơ quan công an một cách hợp pháp (tạm giữ xe vi phạm giao thông). “Trong thời gian cơ quan công an tạm giữ xe, nếu để xảy ra việc mất xe hay hư hỏng thì cơ quan công an có trách nhiệm bồi thường cho Toàn. Như vậy, việc Toàn tự ý lấy xe mà bãi xe không hề hay biết, phải đến cơ quan công an trình báo là đã cấu thành tội trộm cắp” - TS Hưng khẳng định.

“Đã có những vụ chủ sở hữu xe hay người được chủ sở hữu giao xe quản lý bị xử lý hình sự vì vi phạm tương tự. Đây là điều rất đáng tiếc, xuất phát từ việc kém hiểu biết hay ý thức xem nhẹ pháp luật, không lường trước được hậu quả pháp lý của một số người dân” - luật sư Bùi Quốc Tuấn (Đoàn Luật sư TP.HCM) nói.

T.TÙNG - T.PHAN