Như Pháp luật TP.HCM đã thông tin, rạng sáng nay (24-5), đã xảy ra vụ cháy nhà dân tại số 1 ngõ 43/98/31 phố Trung Kính, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, TP Hà Nội.
Theo thông tin ban đầu, vụ cháy đã gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, làm 14 người chết và nhiều người bị thương.
Ba giải pháp khắc phục nguy cơ cháy ở các chung cư, nhà trọ mini
Trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội, đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) chia sẻ: Trước hết là đây là một sự việc hết sức bi thảm, số người chết rất lớn (14 người và một người đang nguy kịch), hậu quả rất thảm khốc.
Sáng nay Quốc hội đã chia sẻ và đặc biệt có nhắc nhở và phản ứng của các cấp chính quyền, nhất là của Hà Nội, của các cơ quan Chính phủ, của lực lượng chức trách Bộ Công an cũng rất nhanh.
Tại kỳ họp này chúng ta đang xem xét sửa Luật PCCC và cứu hộ cứu nạn. Khi chúng tôi thẩm tra cách đây vài tuần thôi, cá nhân tôi cũng đã đề cập đến câu chuyện phải rà soát lại cái quy định về phòng cháy đối với nhà ở, nhất là nhà ở kết hợp với kinh doanh.
Ông cũng nhìn nhận nguy cơ cháy với nhà ở, nhất là đối với nhà dân, nhà trọ cho thuê có thể xảy ra bất cứ khi nào, nếu chúng ta không cẩn trọng thì hậu quả rất thương tâm….
Sau vụ cháy xảy ra ở quận Thanh Xuân, TP Hà Nội cùng các lực lượng chức năng đã rà soát và có cảnh báo cụ thể. Tuy nhiên, chúng ta đang chấp nhận một thực trạng rủi ro đó hàng ngày và hàng giờ.
Nguyên nhân là do nhu cầu của người dân, người lao động khi ra sinh sống, làm việc ở các TP đều muốn thuê nhà để có nơi trú ngụ để làm việc, học hành. “Đây là nhu cầu hết sức bình thường” – ông nói và khẳng định người dân có nhà cho thuê cũng là hoạt động bình thường để họ có thêm thu nhập.
Bên cạnh đó, ông An cho rằng cơ sở hạ tầng đặc thù ở các TP như ở Trung Kính, Thanh Xuân… là nhà trong ngõ, trong hẻm. Điều này cũng phần nào gây khó khăn cho công tác chữa cháy nếu không may xảy ra cháy.
Theo đại biểu Trịnh Xuân An, tính đồng bộ trong quản lý dân cư, cơ sở hạ tầng còn liên quan đến các dự án mà lâu nay chúng ta nói. Cụ thể là phải đầu tư thêm vào nhà ở xã hội, nhà cho thuê cho người có thu nhập thấp, chúng ta đưa ra giải pháp nhưng giải pháp đó mới chỉ là ý tưởng chứ chưa triển khai được trên thực tế.
Từ thực tiễn đó, ông An đã chỉ ra ba giải pháp để khắc phục tình trạng này. Trong đó khâu “phòng” phải quan tâm trước tiên bởi người dân thường có tâm lý chủ quan nên phải tăng cường ý thức về phòng chống cháy nổ, không để xảy ra rủi ro.
Ngoài ra, vai trò của phường, các đoàn thể cơ sở phải sát sao hơn nữa để vận động tuyên truyền mọi người nâng cao cảnh giác.
Thứ 3, tất cả những khu vực hiện nay ở Hà Nội, TP.HCM hay những TP lớn khác đều là những nơi tập trung đông người lao động, công nhân, do đó chúng ta phải có sự rà soát chặt chẽ, kỹ lưỡng tất cả những cơ sở, nhà ở theo dạng này.
Đặc biệt phải trang bị cho các khu vực đó bình cứu hỏa, sắp xếp bố trí cầu thang, nơi thoát hiểm…
“Lâu nay chúng ta đã rà soát nhưng tôi cho rằng mới chỉ đang nhắc nhở thôi mà chưa có hành động cụ thể” – ông nói và cho rằng trường hợp cháy tại Ngõ Trung Kính là một ví dụ.
Trong sự việc này, cơ quan chức năng phải yêu cầu khu vực ở trên mái nhà không quây tôn kín như vậy, mở trống ra. Còn ở đây, mái tôn ở sân lại bị bịt kín trong khi ở dưới tầng 1 là kinh doanh xe.
“Như vậy phải yêu cầu mở đường đi, bỏ mái tôn ra” – ông nói thêm và nhìn nhận cần chú ý những chi tiết nhỏ như vậy trong quá trình thực thi.
Nói thêm, đại biểu Trịnh Xuân An cho rằng phòng cháy chữa cháy không phải nằm ở những tiêu chuẩn, quy chuẩn vì điều đó áp dụng cho công trình, dự án lớn. Còn với đối tượng đặc thù như nhà ở, nhà cho thuê, nhà trọ, nhà kết hợp với cơ sở sản xuất kinh doanh thì việc PCCC đi vào các chi tiết nhỏ. “Tưởng chừng như thừa nhưng nó thực sự hữu ích khi sự việc xảy ra” – ông nhấn mạnh.
Ông Trịnh Xuân An khẳng định: "“Phòng" sẽ giải quyết được nhiều hơn “chữa”, trong trường hợp vụ cháy rạng sáng 24-5 để chữa là hết sức khó khăn trong bối cảnh như tôi vừa nói. Việc phòng liên quan trực tiếp đến người dân, chính quyền cấp cơ sở. Những ngõ, hẻm như vậy thì không chỉ ở Trung Kính mà có ở rất nhiều khu vực khác…”
Trách nhiệm nhiều bên
Còn đại biểu Phạm Văn Hoà (đoàn Đồng Tháp) cho biết đây là vụ cháy rất thương tâm. “Tôi nghĩ rằng đây là một vấn đề mà thời gian qua Hà Nội vẫn chưa khắc phục. Nhiều năm nay liên tục xảy ra nhiều vụ cháy ở Thủ đô liên quan đến nhà trọ mini, khách sạn, chung cư mini... “ – ông Hòa nói và cho rằng một trong những nguyên nhân là do không đảm bảo an toàn phòng cháy, chữa cháy (PCCC).
Đại biểu Hoà nêu quan điểm: Để xảy ra nhiều vụ cháy nghiêm trọng, trách nhiệm đầu tiên thuộc về chủ đầu tư. Tuy nhiên, theo ông, trách nhiệm của chính quyền địa phương, của đơn vị phòng cháy, chữa cháy cũng rất lớn. Đặc biệt, trong công tác kiểm tra, đánh giá PCCC, đưa ra cảnh báo để người dân nắm được tình hình và phòng tránh cháy nổ.
"Trong công tác kiểm tra, đánh giá đối với trường hợp này ra sao? Nếu anh thường xuyên kiểm tra, đánh giá thì sẽ biết được để có cảnh báo, còn nếu không thì làm sao anh cảnh báo được?” – ông Hòa nói và cho rằng nếu đánh giá là không đảm bảo an toàn PCCC thì tước giấy phép hành nghề, không cho hoạt động.
“Có sự cương quyết như thế thì tất cả các nhà trọ, khách sạn, chung cư mini... ở Thủ đô Hà Nội, TP.HCM và khắp cả nước sẽ không dám lơ là công tác PCCC" - ông Hoà khẳng định.
Nêu thực tế rất nhiều vụ cháy xảy ra mà khi kiểm tra đều không có cửa thoát hiểm, thang thoát nạn, hệ thống chữa cháy yếu, hệ thống điện không đảm bảo an toàn... ông Hoà nhấn mạnh, đây là một vấn đề cần phải kiểm điểm và phải có nghiên cứu kỹ lưỡng để khắc phục.
Quan tâm nhiều hơn tới phân khúc nhà ở xã hội cho thuê
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) thì cho rằng để rà soát một cách triệt để công tác PCCC trên địa bàn Hà Nội sẽ rất khó khăn. Bởi lẽ, số lượng chung cư mini, khu nhà trọ ở thủ đô là rất lớn. Bà nhìn nhận nếu xử lý theo hướng tất cả không đảm bảo tiêu chuẩn PCCC thì không được hoạt động nữa và sẽ dẫn đến hai hệ lụy.
Thứ nhất, với chủ đầu tư, họ đang có nguồn thu nhập thì phải dừng. Thứ hai, nếu dừng thì những người lao động có thu nhập thấp đang sinh sống trong khu trọ ấy sẽ đi đâu, về đâu? “Tôi tin là con số đó không hề nhỏ” – đại biểu Nga nói và khẳng định nếu làm theo phương án trên thì tác động xã hội là vô cùng lớn. Dù vậy bà Nga cho rằng cũng không thể không làm, quan trọng là cách làm như thế nào.
“Theo tôi, các quy định PCCC đã có, trách nhiệm từng cấp từng ngành cũng đã có, điều quan trọng bây giờ là phải rà soát, có phương án với từng loại hình chứ không thể áp dụng theo một công thức chung” – bà Nguyễn Thị Việt Nga nói.
Dẫn chứng, bà Nga đề cập đến loại hình nhà cho thuê trọ chật hẹp, nhiều tầng, ở trong ngõ sâu. “Chúng ta không thể mở đường cho xe chữa cháy đủ vào được, thay vào đó có thể kiểm tra kết cấu, vì phần lớn nhà bị cháy khiến nhiều người tử vong là do không có lối thoát hiểm. Do đó, phải yêu cầu chủ đầu tư đảm bảo được lối thoát hiểm, khi có sự cố xảy ra thì người trong nhà sẽ nhanh chóng thoát hiểm được” – bà nhấn mạnh.
Một vấn đề khác theo bà là công tác tập huấn về PCCC và kỹ năng ứng phó khi có sự cố rất cần thiết. “Tôi có cảm giác chúng ta chỉ làm rốt ráo mỗi khi có vụ cháy thương tâm nào đó xảy ra nhưng sau đó vấn đề lại bị trôi đi” – bà nói và cho rằng việc tập huấn hàng năm rất quan trọng.
Tiếp đó là ý thức của con người. Bà cho rằng nhiều khi người ta không nghĩ hành vi của mình là bất cẩn, dẫn đến hậu quả. Vì thế, chủ nhà hay người thuê trọ đều phải hết sức cẩn trọng với hành vi của mình. Theo thống kê, nhiều vụ cháy xảy ra do hành vi chủ quan, tắc trách của con người (kinh doanh dễ cháy nổ chung với thuê trọ, sử dụng thiết bị điện không đúng quy chuẩn…).
Bà cũng cho rằng cần quan tâm hơn nữa tới phân khúc nhà ở xã hội cho thuê. Hiện loại hình này đã được nhiều ưu đãi nhưng giá vẫn khá cao so với thu nhập của người lao động có thu nhập trung bình và thấp.
Bà Nga nêu ví dụ ở Hải Dương, giá nhà ở xã hội dao động khoảng 11-14 triệu/m2. Như vậy với một căn khoảng 50 m2 thì người lao động phải bỏ ra số tiền lớn để thuê và như vậy là vượt khả năng chi trả.
“Nguyện vọng của rất đông người lao động ở đô thị là mong được sở hữu một căn nhà ở xã hội nhưng dưới dạng cho thuê trả tiền hàng tháng chứ không phải mua đứt luôn. Khi ở những nơi như này, chắc chắn hạ tầng PCCC sẽ đảm bảo hơn” – bà nói thêm.
