Các nhà nghiên cứu tại Đại học Alabama (Mỹ) khảo sát các sinh viên đại học và thấy rằng cả hai giới đều lạc quan như nhau về khả năng có một mối quan hệ bạn bè trong sáng giữa haingười khác giới. Tuy nhiên, cả hai giới đều cho rằng khả năng tình cảm phát triển từ bạn bè tiến đến tình yêu là khá cao. Đối với nam giới là 61% còn nữ giới là khoảng 54%.
Trưởng nhóm nghiên cứu William Hart, trợ lý giáo sư Tâm lý học xã hội tại Alabama cho rằng thật sự nam giới khó kiểm soát được cảm xúc và khả năng giữ một tình bạn khác giới thuần túy với nữ giới có vẻ kém hơn.
Một phần nguyên nhân là do đặc điểm giới tính quy định, nam giới là sinh vật thường xuyên chú ý đến sự hấp dẫn giới tính. Do đó, họ khó có thể coi một cô gái như “một thằng bạn trai” để hoàn toàn không mảy quan tâm tới sức hấp dẫn từ nàng. Chính vì lý do này, các mối quan hệ bạn bè thân khác giới thường dẫn đến tình yêu từ phía người nam trong khi với nữ giới thì khó khăn hơn.
Nhà tâm lý học tiến hóa, Giáo sư David M. Buss cho rằng tình dục không phải lúc nào cũng nằm trong tâm trí đàn ông, dù có ý thức hay vô thức. Tình bạn khác giới có những lợi ích quan trọng khác phục vụ cho mỗi người, ngay cả khi họ đã có nhiều bạn bè và người phối ngẫu.
Phụ nữ có nhiều khả năng xem bạn khác giới là "người bảo vệ" hơn quý ông. Đôi lúc, họ xem người bạn khác giới như một bạn đời tiềm năng. Tính năng này nằm trong tâm lý tiến hóa của con người, nhằm để duy trì sự thành công trong hôn phối. Còn nam giới, với bản năng săn tìm bạn đời cao của mình dễ rơi vào "sự hấp dẫn" của người bạn khác giới hơn.
Nhà tâm lý April Bleske-Rechek cũng nhận thấy trong nghiên cứu vào năm 2012 rằng "Nam giới vừa đến tuổi trưởng thành nói rằng họ bị hấp dẫn bởi những người bạn khác giới của mình nhiều hơn, dù tình bạn của họ đang ở mức độ nào. Trong khi các cô gái thì có vẻ giữ vững lập trường hơn".
Các nhà khoa học đồng tình rằng nam và nữ giới có thể giữ tình bạn trong sáng, song nhìn chung, nam giới có khả năng cao hơn nữ giới trong việc đẩy mối liên hệ đi xa hơn. Nếu không được đáp lại, tình bạn trước đó sẽ có nhiều nguy cơ tan vỡ.