Sáng 26-4, báo Tuổi trẻ tổ chức diễn đàn về chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh nghiệp. Bà Tạ Thị Phương Lan, Phó vụ trưởng Vụ quản lý thu nhập cá nhân (Tổng cục thuế) cho biết tại Hà Nội có những hộ kinh doanh có doanh thu hàng trăm tỉ đồng/năm, xuất hoá đơn gấp nhiều lần doanh nghiệp. Tuy nhiên họ nhất định không chuyển thành DN vì muốn "lợi dụng" cách tính thuế khoán và việc quản lý thuế khá dễ với hộ kinh doanh.
Bà Lan cũng cho rằng nhiều hộ kinh doanh lớn kết thúc năm nào là huỷ hết hồ sơ sổ sách, trong khi DN phải lưu giữ sổ sách cẩn thận trong nhiều năm. Tuy nhiên, càng về sau, cơ quan thuế chuyển sang sử dụng hoá đơn điện tử, DN không cần lưu giữ hoá đơn nữa.
Ông Phan Đức Hiếu, Phó viện trưởng Viện nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương, kể lại hoàn cảnh mà hộ kinh doanh ra đời. Ông cho biết từ khoảng 30 năm trước, việc lập công ty phải có đủ số vốn trên bao nhiêu tiền mới được lập, còn số vốn ít thì lập "hộ kinh doanh".
Hiện nay việc lập công ty không bị ràng buộc bởi vốn tối thiểu, pháp định nữa. Tức hoàn cảnh ra đời hộ kinh doanh đã không còn nữa.
Để hộ kinh doanh chuyển thành DN, người kinh doanh lập DN chư không lập hộ kinh doanh, ông Hiếu cho rằng phải gỡ bỏ, bãi bỏ mọi hạn chế với hộ lẫn DN. Cải cách chế độ thuế, bỏ thuế khoán, áp dụng thuế đơn giản và phù hợp với DN vừa và nhỏ.
“Chúng ta đang tư duy về thuế rất trái ngược, một là buông lỏng hoàn toàn với thuế khoán và chặt đến mức không thở nổi với DN. Nhà nước nên hi sinh trước, để DN dễ dàng thực hiện, sau đó nâng cấp dần chế độ kế toán, thuế...”, ông Hiếu đề nghị.
Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam, cho biết việc chuyển hộ thành DN phải hiệu quả chứ không phải số lượng.
Bà phân tích: Hộ đang nghĩ mình là hộ, nộp thuế ít hơn, mà không phải sổ sách nhiều như DN, thì làm DN làm gì? Hệ thống sổ sách kế toán vẫn còn rất khó khăn, phải lập 5 báo cáo tài chính khác nhau, báo cáo luân chuyển tiền tệ, DN siêu nhỏ thì cần gì? Lập rất mất công, sao không có hình thức kế toán phù hợp cho DN siêu nhỏ.
“Chuẩn mực kế toán chưa phù hợp với DN siêu nhỏ. Cần gì phải lập đủ 5 báo cáo, gửi 5 cơ quan hữu quan”, bà Cúc nhận xét.
Cũng theo bà Cúc, hộ hiện không nộp bảo hiểm, nhưng DN thì phải trả. “Tôi đã khảo sát, cái khó DN khi đóng gần 39,34% lợi nhuận ròng của DN. Thuế không cao, mà BH mới cao! Lấy đâu ra ngần ấy chi phí. Nếu không làm thì phạm luật, cho nên DN làm cách khác là ký hợp đồng với lương “giả” rất thấp”, bà Cúc kể.
Từ đó, bà Cúc đề nghị cần ưu đãi riêng cho DN siêu nhỏ, chế độ thuế khác, mức đóng bảo hiểm khác.
Ảnh minh họa
Ông Lê Minh, hộ kinh doanh ở quận Tân Bình, TPHCM cho biết quá choáng váng khi nghe tư vấn về chuyển hộ kinh doanh thành DN. "Nãy giờ không nghe thứ gì giảm, toàn nghe tăng"!. Tứ đó ông đề nghị nên có "khuyến mãi" thuế cho hộ kinh doanh lên DN.
Bà Tạ Thị Phương Lan, Phó vụ trưởng Vụ quản lý thu nhập cá nhân (Tổng cục thuế) cho rằng chỉ với các hộ quy mô lớn, nhiều lao động, sử dụng nhiều hoá đơn mới nên lên. Các hộ chỉ kinh doanh đủ nuôi sống gia đình, sử dụng lao động trong nhà... thì không nên.
Bà Lan cho biết cơ quan thuế sẽ không theo hướng miễn giảm thuế cho hộ kinh doanh lên DN. Bởi vì đã có cân nhắc, nếu miễn thuế ba năm đầu, hộ kinh doanh sẽ ùn ùn lên DN ngay để hưởng ưu đãi này, rồi 3 năm sau sẽ quay về làm hộ kinh doanh!
“Cơ quan thuế có chủ trương hỗ trợ, giảm thủ tục chứ không miễn giảm thuế”, bà Lan nhấn mạnh.
