Euro 1988 : Lần đầu tiên trong lịch sử của Hà Lan

Gullit nâng cao Cup vô địch EURO 1988.

Đội chủ nhà Đức đương nhiên được kể đến đầu tiên trong số các ứng cử vô địch. Dưới sự dẫn dắt của Frank Beckenbauer, cùng hàng loạt hảo thủ như Jurgen Klinsmann, Jurgen Kohler hay Thomas Berthold, Đức tràn đầy tham vọng lần thứ ba trở thành quán quân châu Âu. Việc Rudi Voeller bình phục chấn thương cũng là một sự cổ vũ lớn với các CĐV Đức. Nhưng đây là một giải đấu được dự báo là sẽ nhiều chông gai cho bất kỳ đội nào khi góp mặt ở vòng chung kết là những đối thủ như Italy, Anh, Liên Xô và Hà Lan.

Italy là một đội tuyển mạnh, với nguồn sinh lực dồi dào từ những gương mặt trẻ của đội U21 mới chiến thắng tại giải trẻ châu Âu như Paolo Maldini, Roberto Mancini và Gianluca Vialli. Ngược lại, Liên Xô sở hữu một dàn cầu thủ đạt đến độ chín tài năng. Được xây dựng với bộ khung là đội hình của Dynamo Kiev, từng giành Cup C2 hai năm trước, sức mạnh lớn nhất mà Liên Xô có được là bộ óc chiến thuật của HLV vĩ đại Valery Lobanovsky và thủ môn hay nhất thế giới thời bấy giờ, Rinat Dasaev. Ở vòng loại, Lobanovsky và các học trò đã chứng minh sức mạnh khi vượt qua cả đương kim vô địch Pháp lẫn Đông Đức, có sự góp mặt của những ngôi sao như Andreas Thom, Ulf Kirsten và Mattias Sammer.

Những chú sư tử Anh quốc cũng quyết tâm giành ngôi vị số một châu lục lần đầu tiên. Hy vọng này hoàn toàn có cơ sở vì Anh là một trong số các đội có hàng tấn công mạnh nhất (sau 6 trận vòng loại, ghi được 19 bàn thắng). Khu trung tuyến có mặt Glenn Hoddle và Bryan Robson, trên hàng tiền đạo là Chris Waddle, John Barnes và vua phá lưới World Cup 1986 Gary Lineker. Hà Lan đến với vòng chung kết EURO lần thứ 8 với đội hình có thể sánh ngang với thời của Johan Cruff. Dựa vào những tên tuổi như Ronald Koeman, Frank Rijkaard, Ruud Gullit và Van Basten, người sẽ trở thành vua phá lưới đồng thời là cầu thủ hay nhất giải, đội tuyển da cam có thừa sức mạnh để tin tưởng sẽ vượt qua vận đen của các bậc tiền bối tại World Cup 1974, cũng trên đất Đức.

Ứng cử viên lộ diện

Thủ thành Dasaev, người kế tục huyền thoại Lev Yasin.

Vòng đấu bảng kết thúc, Liên Xô là đội được đánh giá có khả năng vô địch nhiều nhất. Hà Lan và Liên Xô đều rất được ưa thích nhưng cái tạo nên sự khác biệt ở trận ra quân của hai đội, nằm cùng bảng 2, là tài cầm quân của Valery Lobanovsky. Chiến thuật gây sức ép ở khu vực giữa sân của ông khiến đối thủ buộc phải sử dụng lối chơi bóng dài xa lạ. Một pha tấn công nhuần nhuyễn của cặp tiền đạo đã mang lại cho Liên Xô chiến thắng 1-0 ở phút 52. Vassili Rats tung một đường chuyền vượt tuyến cho Igor Belanov, Quả bóng vàng châu Âu năm 1986, đột phá bên cánh trái. Sau đó, chính Rats băng lên đón cú trả về của đồng đội, tung cú vôlê tầm thấp vào góc xa. Van Basten, mới khỏi chấn thương và vào sân từ băng ghế dự bị, bỏ lỡ cơ hội gỡ hoà khi đánh đầu trúng xà ngang phút 83. Thất bại đẩy Hà Lan vào trận quyết đấu cùng Anh, đội trước đó thua Ireland 0-1.

Ở trận này, HLV Bobby Robson quyết định thay Waddle bên cánh phải bằng Trevor Steven và giao vai trò kiến thiết cho Glenn Hoddle, nhờ đó Anh đã chơi sắc nét hơn. Tuy nhiên vận may hoàn toàn quay lưng lại với đội bóng đảo quốc sương mù. Trước khi tỷ số được mở, hai lần Anh đưa bóng đi trúng khung gỗ Hà Lan từ các pha kết thúc của Lineker và Hoddle. Phút 44, Van Basten ghi bàn thắng đầu tiên cho riêng mình sau đợt tấn công khởi xướng từ Gullit bên cánh trái. Phút 53, Bryan Robson gỡ hoà 1-1. Nhưng đây là trận đấu dành riêng cho Van Basten và tiền đạo này phá hỏng lần ra quân thứ 100 cho đội tuyển của thủ thành Peters Shilton bằng hai lần lập công nữa ở các phút 71 và 75, ấn định kết quả 3-1.

Sau trận này, Anh thua tiếp 1-3 trước Liên Xô, một màn trình diễn xuất sắc của các học trò HLV Lobanovsky. Trong khi đó, bàn thắng duy nhất của Wim Kieft kết liễu giấc mơ của Ireland. Dù vậy, Ronald Whelan, John Aldrige, Francis Stapleton hay Ray Houghton, cầu thủ ghi bàn trong trận thắng Anh 1-0, sẽ luôn là những cái tên mà CĐV Ireland nhớ mãi. Như vậy, Hà Lan, tại bán kết sẽ gặp đội chủ nhà Đức, đứng đầu bảng 1 nhờ hơn Italy hiệu số bàn thắng bại, còn Liên Xô tiếp nhận thách thức từ phía đội tuyển thiên thanh.

Ở trận bán kết đầu tiên, chỉ đơn giản là Liên Xô quá mạnh so với Italy. Với nhiều gương mặt còn rất trẻ, thời điểm mà người ta hy vọng Italy sẽ thành công không phải là năm 88 mà là hai năm sau đó, khi vòng chung kết World Cup được tổ chức trên đất nước hình chiếc ủng. Liên Xô tiến vào trận chung kết nhờ hai bàn thắng của Litovtchenko và Protassov các phút 58 và 62. Chướng ngại cuối cùng có thể ngăn cản Liên Xô vô địch châu Âu lần thứ hai là đối thủ mà họ đã đánh bại 10 ngày trước đó – tuyển Hà Lan.

Tại trận bán kết thứ hai, Hà Lan đã có cuộc phục thù ngọt ngào cho thất bại của năm 1974. Tại World Cup ở Đức 14 năm trước, Hà Lan của huyền thoại Johan Cruff với chiến thuật tổng lực chinh phục toàn thế giới nhưng lại chịu thúc thủ ở trận đấu cuối. Với lợi thế sân nhà, Frank Beckenbauer, đội trưởng của tuyển Đức năm 74, dẫn dắt các đồng đội giành thắng lợi 2-1. Giờ đây Beckenbauer đã là HLV nhưng các học trò của ông không thể lặp lại chiến tích của lứa đàn anh khi trước, dù Lothar Matthaus mở tỷ số từ phút 55. Phút 74, Ronald Koeman gỡ hoà 1-1. Và chỉ hai phút trước khi trọng tài nổi còi chấm dứt thời gian thi đấu chính thức, một pha phối hợp cổ điển. R. Koeman chuyền cho Jan Wouters trong vòng cấm. Bóng được căng ngang để Van Basten vượt qua Jurgen Kohler, xoài người đón bóng, đưa vào góc thấp.

Van Basten thoả mãn niềm khao khát của Hà Lan

Van Basten sau khi ghi bàn thắng tuyệt đẹp ở trận chung kết.

Gặp lại Liên Xô ở chung kết, Hà Lan cho thấy họ biết cách học hỏi từ thất bại nhanh như thế nào. Phút 32, Ruud Gullit đưa Hà Lan vượt lên dẫn trước. Erwin Koeman chuyền vào góc xa. Trong khi hàng thủ Liên Xô dâng lên bắt việt vị thì Van Basten đánh đầu trả bóng lại cho Gullit đánh bại Dasaev từ một pha kết thúc bằng đầu rất mạnh ở góc gần. Rút kinh nghiệm trận thua ở vòng bảng, lần này HLV Rinus Michel yêu cầu Van Basten chơi áp sát cầu môn đối phương, tận dụng khoảng trống ở hàng phòng ngự Liên Xo do sự vắng mặt của Oleg Kuznetsov. Chiến thuật này đã mang lại kết quả ở phút 54.

Van Tiggelen chuyền bóng cho Arnold Muhren bên cánh trái. Không cần chỉnh bóng, Muhren chuyền bổng sâu sang bên cánh phải. Ở một góc rất hẹp, chỉ cách đường biên ngang chừng 5 m, Van Basten rõ ràng không có lựa chọn nào khác ngoài việc chuyền bóng vào trong cho Ruud Gullit. Thế nhưng, bằng bản năng một trong những tiền đạo hay nhất thế giới mọi thời đại, Van Basten tung ra một cú vôlê qua đầu Rinat Dasaev danh tiếng, đưa bóng vào góc xa. Một bàn thắng không tưởng.

Liên Xô chỉ có thể tự trách mình vì đã bỏ lỡ một quả penalty sau đó. Igor Belanov, cầu thủ đã ghi 4 bàn thắng tại World Cup 1986, trong đó có hai bàn từ chấm 11 m, đã kết thúc quá hiền lành và để thủ môn Van Breukelen chặn được. Một tháng trước đó, chính Van Breukelen cũng đã chặn được một quả phạt đền, giúp PSV Eidhoven đoạt Cup C1. Hà Lan xứng đánh với ngôi vô địch châu Âu, danh hiệu duy nhất cho đến nay. Đội tuyển da cam đã gặp nhiều may mắn tại giải nhưng họ đã thành công nhờ những cầu thủ lớn như Gullit hay trên tất cả, là Marco Van Basten, vua phá lưới với 5 bàn thắng.

Video trận chung kết euro 1988:

Kết quả các trận đấu tại EURO 1988:

Chung kết

Liên Xô 0-2 Hà Lan

Bán kết

Đức 1-2 Hà Lan
Liên Xô 2-0 Italy

Vòng đấu bảng

Bảng 1

Đức 1-1 Italy
Đan Mạch 2-3 Tây Ban Nha
Đức 2-0 Đan Mạch
Italy 1-0 Tây Ban Nha
Đức 2-0 Tây Ban Nha
Italy 2-0 Đan Mạch

Bảng 2

Anh 0-1 CH Ireland
Hà Lan 0-1 Liên Xô
Anh 1-3 Hà Lan
CH Ireland 1-1 Liên Xô
Anh 1-3 Liên Xô
CH Ireland 0-1 Hà Lan

(Theo TinEuro2012 - Video: Youtube)