Về nguồn gốc đất liên quan dự án A1:
Văn bản của Thành phố Hà Nội cho biết như sau:
Năm 1980, Thủ tướng giao Bộ Quốc phòng xây dựng sân bay Miếu Môn trên địa bàn các xã: Mỹ Lương, Trần Phú, Đồng Lạc (huyện CHương Mỹ) và xã Đồng Tâm (huyện Mỹ Đức). Đến tháng 10-2014, Bộ Quốc phòng giao cho Quân chủng phòng không không quân tiếp tục sử dụng làm vị trí đóng quân của Lữ đoàn 28 (đất quốc phòng), với các mốc giới trên thực địa không thay đổi. Bộ Quốc phòng đã thu hồi 50,03 ha đất quốc phòng do Quân chủng Phòng không không quân đang quản lý, sử dụng để giao cho Tập đoàn viễn thông quân đội Vietel tiếp nhận quản lý sử dụng vào công trình quốc phòng A1 (Quyết định số 551/QĐ-TM ngày 27-3-2015), trong đó bao gồm 46 ha thuộc xã Đồng Tâm. Một số người dân thôn Hoành, xã Đồng Tâm đã lấn chiếm đất canh tác, xây dựng công trình trên diện tích này.
Về quá trình giải quyết khiếu nại:
Do có sự buông lỏng quản lý của chính quyền địa phương, để xảy ra tình trạng lấn chiếm, sử dụng, xây dựng công trình trên đất quốc phòng nên người dân dân trên địa bàn xã Đồng Tâm đã có đơn thư khiếu tố lên cơ quan của huyện và TP. Trong đơn, có 48 nội dung khiếu tố các cá nhân và chính quyền các cấp: Có 25 nội dung có cơ sở, 23 nội dung không có cơ sở, huyện Mỹ Đức đã giải quyết khẩn trương, nghiêm túc, có trách nhiệm nhưng còn nhiều nội dung chưa được đồng thuận.
TP đã giải quyết 15 nội dung công dân còn chưa đồng thuận. Về cán bộ sai phạm, đã khai trừ đảng 8 đảng viên, cách chức một, cảnh cáo năm, khiển trách năm (nguyên bí thư đảng ủy, nguyên chủ tịch, phó chủ tịch xã, nguyên trưởng công an xã), khởi tố vụ án và khởi tố 3 bị can, bắt tạm giam hai bị can (nguyên chủ tịch xã, nguyên cán bộ địa chính xã), cho tại ngoại nguyên bí thư đảng ủy xã vì lý do sức khỏe.
Về vấn đề này, huyện và TP đã nhiều lần tổ chức đối thoại nghiêm túc giải quyết nhiều nội dung khiếu tố và vẫn tập trung giải quyết. Ngày 31-10-2016, UBND TP Hà Nội đã ban hành kết luận số 41 kết luận nội dung tố cáo của một số công dân thôn Hoành, xã Đồng Tâm không có cơ sở để giải quyết, giao cho UBND huyện Mỹ Đức tuyên truyền, giải thích để công dân rõ và chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND TP, các cơ quan chức năng của TP đã áp dụng nhiều biện pháp tuyên truyền, vận động, thuyết phục, đối thoại, trả lời và giải quyết nhiều kiến nghị của người dân nhưng số công dân khiếu kiện vẫn ngoan cố, kích động, không chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật.
Đặc biệt UBND huyện đã thành lập 5 tổ công tác liên ngành xuống địa bàn để làm công tác tuyên truyền, vận động tới từng hộ dân theo phương châm "3 cùng". Tuy nhiên, khi các tổ công tác của huyện Mỹ Đức đến nhà từng người dân xã Đồng Tâm để vận động, tuyên truyền, triển khai các chủ trương, chính sách của chính quyền địa phương, số công dân khiếu kiện tại đây đã không tham gia ký và vận động người dân không ký vào văn bản cam kết không xâm lấn đất quốc phòng.
Về hoạt động phức tạp về ANTT của một số công dân khiếu kiện:
Người dân xã Đồng Tâm phản ứng tiêu cực với cách giải quyết sự việc của chính quyền. Họ lập các điểm kiểm soát đường ra vào thôn xóm, cắt cử người trông coi 24/24 giờ. Ảnh: NN-VL
Vì sao khởi tố vụ án gây rối trật tự công cộng?
Thành phố Hà Nội khẳng định: Trên cơ sở tài liệu, chứng cứ thu thập được, xét thấy mức độ vi phạm pháp luật của các đối tượng là nghiêm trọng, có tổ chức, gây ảnh hưởng xấy đến tình hình ANTT của địa phương và hoạt động bình thường của các cơ quan, doanh nghiệp, trường học; công an TP, cục điều tra hình sự Bộ Quốc phòng đã phối hợp với các đơn vị có liên quan đã thu tập tài liệu, củng cố chứng cứ hồ sơ về những hành vi vi phạm pháp luật của các đối tượng.
Ngày 30-3-2017, Công an TP đã ra quyết định khởi tố vụ án "gây rối trật tự công cộng" theo điều 245, Cục điều tra hình sự Bộ Quốc phòng đã ra quyết định khởi tố vụ án "chống người thi hành công vụ" theo Điều 257 và vụ án "Vi phạm các quy định về sử dụng đất đai" theo điều 173 BLHS 1999.
Công an TP đã ba lần triệu tập các công dân có liên quan lên làm việc nhưng họ cố tình không chấp hành, tiếp tục tổ chúc, thực hiện các hoạt động chống đối.
Ngày 15-4, công an TP đã bắt bốn đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật để điều tra vụ án gây rối trật tự công cộng tại xã Đồng Tâm theo điều 245 BLHS 199.
38 cán bộ, chiến sĩ bị giữ trái pháp luật
Ngay sau khi công an TP triển khai bắt giữ các đống tượng trên, số công dân xã Đồng Tâm đã tập trung đông người bao vây, không cho xe 06 tô của các lực lượng làm nhiệm vụ ra khỏi địa bàn xã Đồng Tâm; giữ, đập phá 5 xe ô tô của lực lượng chức năng (gồm 1 xe chở quân, 3 xe innova, 1 xe cứu thương); giữ trái phép 38 cán bộ huyện Mỹ Đức và cán bộ, chiến sĩ Công an TP Hà Nội tại Nhà văn hóa thôn Hoành.
Số cầm đầu tăng cường bố trí lực lượng, chặt cây to chắn đường vào làng; đồng thời chuẩn bị gậy, đất, cát và vôi bột, xăng, kẻng sẵn sàng chống trả khi lực lượng chức năng tổ chức phương án giải cứu số cán bộ bị giữ trái pháp luật.
Lãnh đạo TP trực tiếp tuyên truyền, vận động với số cầm đầu, quá khích, giải thích rõ việc bắt giữ người là hành vi vi phạm pháp luật; yêu cầu họ thả cán bộ, chiến sĩ bị bắt giữ trái pháp luật. TP tổ chức hai tổ công tác trực tiếp xuống địa bàn tuyên truyền, vận động quần chúng, tuy nhiên các đối tượng không hợp tác, ném cát sỏi, đá và các tổ công tác làm một số cán bộ, chiến sĩ công an TP bị thương.
Quan điểm xử lý của thành phố Hà Nội:
Việc khiếu kiện của một số công dân xã Đồng Tâm huyện Mỹ Đức đã được UBND TP kết luận và tiếp tục giải quyết theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, từ đầu năm 2017 đến nay, số công dân khiếu kiện liên tục lôi kéo, kích động người dân có các hành vi vi phạm pháp luật với mức độ vi phạm ngày càng nghiêm trọng; xâm chiếm đất quốc phòng; gây rối an ninh, trật tự trên địa bàn; cản trở các hoạt động bình thường, sinh hoạt của quần chúng nhân dân; chống người thi hành công vụ và bắt, giữ người trái pháp luật.