Hình phạt nặng vì nhận thức khác nhau về tính côn đồ

Do chị N. quá say, Toàn để chị ngủ trên bãi cỏ cạnh nhà. Giữa khuya, chị N. thức dậy gọi điện thoại cho bạn đến đón mình. Khi người bạn này đến, Toàn đã cầm khúc cây đánh nạn nhân. Phạm Thành Đồng (cũng là người quen của chị N.) chạy ngang thấy đánh nhau liền nhảy vào can ngăn thì bị Toàn cầm cây đánh trúng. Đồng bỏ chạy nhưng vẫn bị Toàn rượt theo. Thấy vậy, Đồng chạy đến xe mình lấy dao ra dọa. Toàn không dừng lại mà tiếp tục dùng cây đánh làm Đồng bực tức nên đâm vào bụng khiến Toàn chết sau khi được đưa đi cấp cứu.

Sau đó, Đồng bị truy tố về tội giết người với tình tiết “có tính chất côn đồ” đề nghị phạt 16-18 năm tù.

Tại phiên tòa vừa qua, luật sư của bị cáo cho rằng hành vi của bị cáo không có tính chất côn đồ và mức án mà công tố viên đề nghị là quá nặng. Bởi lẽ bị cáo không gây án một cách vô cớ mà ở đây có phần lỗi của phía nạn nhân là gây sự, đuổi đánh mọi người trong đó có bị cáo. Đồng thời, bị cáo cũng không chủ động chuẩn bị hung khí để gây án. Thậm chí khi bị đánh, bị cáo cũng đã “dọa” nhưng nạn nhân vẫn không buông tha nên mới chọn giải pháp tiêu cực như trên. Tuy nhiên, hành vi này không thể nói là côn đồ được. Đồng thời, bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ như rất thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; đã cố gắng khắc phục hậu quả (bồi thường 120 triệu đồng); chủ động ra đầu thú; chưa có tiền án, tiền sự, từng được nhận giấy khen do tham gia phong trào đua xe đạp TP; đại diện nạn nhân đã xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo... nên HĐXX cần xem xét giảm nhẹ hình phạt để bị cáo có nhiều cơ hội sớm trở về với cuộc sống đời thường.

Tuy nhiên, sau khi xem xét, HĐXX đã không chấp nhận quan điểm trên vẫn cho rằng bị cáo phạm tội có tính chất côn đồ vì đã chuẩn bị hung khí trong xe nhằm gây án. Cuối cùng TAND TP.HCM đã phạt Đồng 15 năm tù về tội giết người.

Trao đổi xung quanh vụ án, nhiều chuyên gia pháp luật cho rằng hiện luật cũng mới quy định chung chung, chưa xác định rõ thế nào là hành vi côn đồ, phạm tội có tính chất côn đồ... thế nên vẫn còn nhiều độ vênh trong nhận định. Nhiều người thường hiểu phạm tội có tính chất côn đồ là trường hợp phạm tội chỉ vì những nguyên cớ nhỏ nhặt hoặc vô cớ hoặc bị cáo có nhân thân xấu, có nhiều tiền án, tiền sự, khi phạm tội thể hiện tính hung hăng, càn quấy...

Do vậy, các chuyên gia cho rằng cần phải hướng dẫn thật cụ thể để thực hiện thống nhất. Còn đối với vụ án này, khó có thể xác định bị cáo phạm tội có tính chất côn đồ vì hành vi chưa thể hiện tính hung hăng, càn quấy, chưa kể nạn nhân có một phần lỗi. Cần phải cân nhắc, suy luận theo hướng có lợi cho bị cáo. Mặt khác, bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ nên mức án như trên là quá nghiêm khắc, khó có tác dụng giáo dục, cải tạo...

PHẠM TRÚC