Ngay khi có thông tin về việc một số khách hàng Mỹ và EU đưa ra thông báo tạm dừng, giãn, hoãn hoặc hủy đơn hàng nhập khẩu hàng dệt may Việt Nam, những doanh nghiệp (DN) bị ảnh hưởng đã rất lo lắng. Lý do là họ vừa bớt lo thiếu nguyên liệu sản xuất, thì ngay lập tức lại rơi vào tình thế gay go hơn, đó là thiếu đầu ra.
Khách yêu cầu hoãn, dừng đơn hàng
Chia sẻ với Pháp Luật TP.HCM, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn May Hồ Gươm Phí Ngọc Trịnh cho biết do ảnh hưởng của dịch COVID-19, một số đối tác tại EU và Mỹ đã bắt đầu hủy đơn hàng.
“Họ thông báo với chúng tôi là do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên hủy đơn hàng và yêu cầu dừng sản xuất một số mã. Sự việc này ảnh hưởng rất lớn đến DN và chúng tôi chưa tìm được giải pháp nào ứng phó trong tình cảnh này” - ông Trịnh nói.
Trước tình thế chưa từng có này, Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) đã khẩn cấp họp trực tuyến với một số lãnh đạo chủ chốt của các DN thành viên để kịp thời có phương án ứng phó. Ông Nguyễn Xuân Dương, Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty May Hưng Yên (Hugaco), cho biết: “Lúc đầu chúng ta tưởng đầu vào nguyên liệu là khó thì nay vừa có nguyên liệu cho sản xuất, lập tức đầu ra lại khó. Một số đơn hàng bị hủy, một số đơn hàng tạm hoãn. Chúng tôi trở thành con nợ khó đòi của ngân hàng. Quý I vừa qua doanh thu của Tổng Công ty May Hưng Yên đã giảm 20%. Chúng tôi phải rà soát từng khâu và toàn bộ các khâu để giảm chi phí”.
Công ty Dệt may Hòa Thọ chưa bị ảnh hưởng từ thị trường châu Âu nhưng các đơn hàng đi Mỹ lại bị ảnh hưởng từ rất sớm. Ông Nguyễn Đức Trị, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc tổng công ty, thông tin: Từ ngày 16 đến 18-3, đồng loạt các khách hàng tại thị trường Mỹ thông báo ngưng sản xuất, lùi giao hàng, hủy đơn hàng thành phẩm và ngưng việc đặt mua nguyên phụ liệu cho các đơn hàng đã xác nhận.
“Tổng số hàng bị hủy 350.000 sản phẩm; tổng số đơn hàng yêu cầu lùi thời gian sản xuất 100.000 sản phẩm; tổng số đơn hàng có nguy cơ bị dừng sản xuất hoặc hủy 150.000 sản phẩm. Họ cũng đề nghị được lùi thời gian thanh toán tiền thành phẩm từ 30 đến 60 ngày so với thời hạn đang được áp dụng” - ông Trị cho hay.
Công ty May 10 cũng đang gặp khó khăn kép khi trong tháng 2 phải lo nhập khẩu nguyên phụ liệu để đảm bảo sản xuất được liên tục. Đến nay có đủ nguyên phụ liệu thì lại tạm dừng sản xuất và dừng giao hàng những lô hàng đã sản xuất.
Theo đó, khách hủy toàn bộ các lô hàng đi bằng đường hàng không tới Mỹ. Các lô hàng đường biển trong tháng 3 lùi sang tháng 4 và tháng 5. Điều chỉnh giảm số lượng mua hàng các tháng kế tiếp. Khách hàng Hàn Quốc chưa chịu nhận 40.000 sản phẩm sơmi đã sản xuất xong và hoãn luôn đơn hàng 39.000 sản phẩm sản xuất trong tháng 4 theo kế hoạch. Ngoài ra, hàng trăm ngàn sản phẩm khác sản xuất cho khách hàng Mỹ đang trên chuyền sản xuất thì cũng bị khách hàng yêu cầu dừng.
“Chúng tôi thực sự không mong muốn nhận thêm thông tin về ngừng nhập khẩu, nếu việc ngừng này xảy ra ở tất cả các nước thì tổn thất sẽ rất lớn” - ông Thân Đức Việt, Tổng giám đốc Tổng Công ty May 10, nói.
Nhiều đối tác tạm dừng, hủy... đơn hàng khiến ngành hàng dệt may gặp khó. Trong ảnh: Sản xuất quần áo tại một DN. Ảnh: CTV
Khó khăn về đầu ra
Chiều 20-3, tại cuộc họp Ban chỉ đạo phòng, chống dịch COVID-19 của Bộ Công Thương, bà Nguyễn Cẩm Trang, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, cho biết sẽ rà soát lại xem thị trường nào chưa ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 thì thúc đẩy các DN chuyển hướng sang thị trường này. Cạnh đó xúc tiến xuất khẩu trở lại sang Trung Quốc khi dịch bệnh giảm bớt, đời sống và sản xuất khôi phục trở lại.
Đối với một số DN gặp khó khăn khi đã đưa hàng ra cảng chuẩn bị xuất đi nhưng bị hủy đơn hàng, Cục Xuất nhập khẩu cho biết sẽ làm việc với các đơn vị liên quan của Bộ GTVT đề nghị tháo gỡ khó khăn cho DN về chi phí này.
“Cục sẽ rà soát lại các hiệp định thương mại tự do, nhất là hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và EU (EVFTA) để xây dựng các kịch bản thúc đẩy xuất khẩu, tạo đà đón đầu khi thị trường EU bình thường trở lại” - Cục Xuất nhập khẩu cho biết.
Cục trưởng Cục Công nghiệp Trương Thanh Hoài cũng cho biết hai ngành dệt may và da giày từ khoảng giữa tháng 3 đã phần nào cải thiện vướng mắc về nguyên phụ liệu. Tuy nhiên, đến nay lại đối mặt với khó khăn về đầu ra.
“Một số khách hàng Mỹ và EU đã có các yêu cầu hoãn và dừng đơn hàng trong tháng 4 và tháng 5; đơn hàng tháng 6 tạm thời chưa đàm phán nên rất khó khăn” - ông Hoài nói.
| Khó khăn đầu ra có thể ảnh hưởng hàng triệu lao động Theo Cục trưởng Cục Công nghiệp Trương Thanh Hoài, năng lực sản xuất dệt may và da giày của Việt Nam là rất lớn. Với ngành dệt may, sản lượng là 50 tỉ USD, còn ngành da giày là 20 tỉ USD. 70% sản lượng này lại xuất sang Mỹ và EU. Mặt khác, tiêu dùng nội địa dệt may, da giày chỉ đạt khoảng 5-7 tỉ USD/năm. Thậm chí người Việt chỉ dùng khoảng 40% hàng dệt may sản xuất trong nước, còn lại là hàng nhập khẩu. Việc các ngành hàng này gặp khó khăn về đầu ra có khả năng ảnh hưởng đến lực lượng lao động lớn đang làm trong hai ngành này. Theo thống kê, Việt Nam có khoảng 1 triệu lao động làm việc trong lĩnh vực dệt may, da giày. Ngoài ra còn khoảng 100.000 lao động ngành đồ gỗ. |
Giúp DN vượt khó khăn
Tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh đánh giá, nhìn vào tình hình mới có nhiều lo ngại. Để tháo gỡ khó khăn cho DN, bộ trưởng yêu cầu các vụ thị trường ngoài nước cập nhật kịp thời diễn biến ở các nước đối tác về phòng, chống dịch bệnh và các chính sách liên quan đến vấn đề thương mại hợp tác với Việt Nam. Từ thực tiễn đó đưa ra phân tích, dự báo về tác động thương mại quốc tế với Việt Nam trong thời gian tới để có thông tin kịp thời báo cáo Chính phủ.
Về tình trạng của các DN hiện nay, bộ trưởng giao các thứ trưởng phụ trách ngành làm việc ngay với các hiệp hội để đánh giá đầy đủ tác động, khó khăn, nhất là DN nhỏ và vừa ở các chuỗi cung ứng ngành dệt may, chế biến, chế tạo... Qua đó đánh giá lại công tác thị trường, tháo gỡ khó khăn tài chính, nguồn lao động để Chính phủ có cơ chế xây dựng chính sách hỗ trợ.
“Về kênh tín dụng, Chính phủ đã đồng ý Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục giãn nợ, tái cơ cấu nợ, hỗ trợ nguồn tín dụng với chính sách ưu đãi để DN duy trì hoạt động. Cắt giảm, miễn giảm, giãn thời gian nộp thuế với DN. Tăng cường các đầu tư công của Chính phủ để tạo thuận lợi cho các DN chế biến, chế tạo. Sau khi làm việc với các DN thì bộ sẽ làm việc với Chính phủ về các chính sách bổ sung để DN vượt qua khó khăn” - Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh giao Vụ Thị trường trong nước xây dựng kế hoạch phát triển thị trường trong nước khi việc phát triển thị trường ngoài nước đang gặp khó khăn.
| “EU, Mỹ không ngưng nhập khẩu dệt may Việt Nam” Tại cuộc họp của Bộ Công thương, ông Tạ Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ, cho biết Đại sứ quán Mỹ khẳng định cơ quan chức năng nước này không áp dụng biện pháp nào ngăn chặn trực tiếp việc tiếp cận với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường này. Tương tự với Liên minh châu Âu (EU), phái đoàn EU tại Việt Nam cũng khẳng định hàng hóa dịch vụ cơ bản vẫn tiếp tục lưu thông, đảm bảo nguồn cung ứng, đặc biệt hàng thiết yếu, lương thực, thực phẩm, thuốc men… mặc dù các nước trong EU đóng cửa biên giới.
Điều này có nghĩa việc hoãn, hủy đơn hàng từ EU, Mỹ gần đây là quyết định của nhà mua hàng do khó khăn vì dịch COVID-19. Mặc dù vậy, theo ông Linh, các chính sách kiểm soát chặt chẽ hoạt động xuất nhập cảnh, di chuyển của các cá nhân có thể làm chậm trễ dòng chảy thương mại và dịch vụ, lưu kho, lưu thông hàng hóa trong thời gian tới. Đặc biệt, trong bối cảnh diễn biến dịch bệnh phức tạp ở nhiều quốc gia châu Âu và châu Mỹ, nhiều cửa hàng bán lẻ tại các nước đóng cửa nên nhu cầu hàng hóa xuất khẩu cũng sẽ giảm. Trong đó, những mặt hàng không thiết yếu sẽ bị giảm sức tiêu thụ, làm ảnh hưởng chung tới tăng trưởng xuất khẩu vào hai thị trường lớn là Mỹ và EU. |
