Chiều 29-8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp phiên bất thường để xem xét hai vấn đề quan trọng gồm việc giao danh mục và mức vốn cho nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; điều chỉnh, bổ sung dự toán ngân sách trung ương kế hoạch năm 2022 của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường trình bày báo cáo thẩm tra tại phiên họp. Ảnh: PHẠM THẮNG |
Đề nghị điều chỉnh phân bổ vốn từ y tế sang giao thông hơn 930 tỉ đồng
Theo tờ trình, Chính phủ đề nghị phân bổ 176.000 tỉ đồng vốn đầu tư phát triển cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương để thực hiện các nhiệm vụ, dự án thuộc chương trình. Trong đó, dự kiến dành hơn 147.000 tỉ đồng để phân bổ cho 94 nhiệm vụ, dự án đã đủ thủ tục đầu tư theo quy định, đủ điều kiện giao kế hoạch vốn của chương trình. Còn 169 dự án với số vốn gần 28.000 tỉ đồng chưa đủ thủ tục đầu tư theo quy định sẽ được tiếp tục rà soát để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi phân bổ.
Chính phủ cũng kiến nghị cho điều chỉnh hơn 930 tỉ đồng còn dư của lĩnh vực y tế, an sinh xã hội, lao động việc làm sang lĩnh vực đầu tư, phát triển kết cấu hạ tầng để đầu tư cho ba dự án thuộc ngành giao thông.
Cụ thể, bổ sung hơn 407 tỉ đồng cho dự án đầu tư đường cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu; bố trí 230 tỉ đồng cho dự án đường tránh phía đông TP Đông Hà (Quảng Trị); bổ sung hơn 295 tỉ đồng cho dự án xây dựng cầu vượt sông Đáy nối tỉnh Ninh Bình và tỉnh Nam Định thuộc tuyến đường bộ cao tốc Ninh Bình - Nam Định - Thái Bình - Hải Phòng.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường, đa số ý kiến trong ủy ban cho rằng việc điều chuyển để phân bổ từ lĩnh vực y tế và an sinh xã hội, lao động việc làm sang lĩnh vực giao thông vận tải là “vượt cơ cấu vốn, không phù hợp theo quy định của Nghị quyết 43 của Quốc hội”. Vì vậy, cơ quan thẩm tra đề nghị không điều chuyển sang lĩnh vực khác số vốn nêu trên.
Với ba dự án thuộc lĩnh vực giao thông, Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ cho rằng có thể bố trí từ nguồn hơn 11.400 tỉ đồng chưa phân bổ thuộc lĩnh vực đầu tư hạ tầng để bảo đảm tuân thủ quy định mức tối đa hơn 113.500 tỉ đồng Quốc hội đã quyết nghị.
Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương cho rằng đề xuất chuyển vốn cho ba dự án giao thông là để “sử dụng đồng vốn hiệu quả”. Ảnh: PHẠM THẮNG |
“Người làm trong ngành y sẽ tủi thân”
Giải trình sau đó, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương cho biết trong hơn 930 tỉ đồng của lĩnh vực y tế, an sinh xã hội, lao động việc làm, Chính phủ dự kiến bố trí cho Bộ Xây dựng, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu 130 tỉ đồng nhưng hai đơn vị này có văn bản xin không sử dụng. Hơn 800 tỉ đồng còn lại của lĩnh vực y tế, sau rà soát, Bộ Y tế cũng xin chưa sử dụng.
“Nếu giữ lại thì mất nhiều thời gian tìm dự án phù hợp với tiêu chí, nguyên tắc và triển khai thủ tục tiếp theo” - ông Phương nói và cho hay Chính phủ đề xuất cho ba dự án giao thông sắp hoàn thành để “sử dụng đồng vốn hiệu quả”.
Trước kiến nghị này, ông Phương giải thích số tiền vốn đầu tư công trung hạn hơn 11.000 tỉ đồng thực tế đã được thông báo làm thủ tục đầu tư cho sáu dự án phân cấp cho địa phương thực hiện...
Giải trình thêm, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho hay Bộ Y tế đã rà soát rất kỹ, họp nhiều lần, có văn bản “trao đi đổi lại” để bảo đảm các dự án phải đúng tiêu chí, tiêu chuẩn của Nghị quyết 43. Số dự án đã giảm từ con số 272 xuống còn 144. Do đó, tổng mức đầu tư dự kiến chỉ còn gần 13.200 tỉ đồng, thấp hơn con số dự kiến ban đầu là hơn 800 tỉ đồng. “Nhu cầu đầu tư cho y tế rất lớn nhưng phải bám vào Nghị quyết 43 của Quốc hội” - ông Tuyên nói.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu kết luận phiên họp. Ảnh: PHẠM THẮNG |
Nêu quan điểm, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Đặng Thuần Phong cho rằng trong ba dự án giao thông, chỉ có một dự án là “khẩn cấp”. Ông Phong cũng bày tỏ qua giám sát việc thực hiện Nghị quyết 30 của Quốc hội, thấy anh em ngành y đang khổ, việc nhiều, đón nhiều đoàn thanh tra, kiểm toán... nên nhiều khi rà soát, chuẩn bị thủ tục dự án không kịp.
Ông Phong nhấn mạnh ngành y tế đang cần được đầu tư. “Nhân lực y tế nghỉ việc rất lớn và hàng loạt vấn đề khác đặt ra nữa” - ông Phong nói và cho rằng nếu lấy số tiền trên chuyển cho giao thông, “đứng ở phía người làm trong ngành y sẽ tủi thân”. Ông đề nghị tiếp tục rà soát để báo cáo bổ sung dự án sau này cho ngành y.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cũng đồng tình với đề xuất trên của Chính phủ. “Vốn dành cho hạ tầng giao thông cần nhiều, bao nhiêu cũng không đủ, trong khi ngành y cũng đang rất cần nhưng do đang vướng nên chưa thể triển khai” - ông Tùng nói và đề nghị ngành y tế rà soát để có thể bố trí vốn cho các dự án của ngành này.
Kết luận nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát để bố trí vốn, sử dụng số tiền hơn 930 tỉ đồng cho các lĩnh vực y tế, an sinh xã hội, lao động việc làm. “Không nên chuyển từ chỗ này sang chỗ kia” - ông Huệ nhấn mạnh và đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến của cơ quan thẩm tra, góp ý của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hoàn thiện, phân bổ số vốn hơn 147.000 tỉ đồng cho 94 nhiệm vụ, dự án ngay trong tuần này.
Chính phủ chậm trình các dự án sử dụng vốn
theo Nghị quyết 43
Gói phục hồi và phát triển kinh tế theo Nghị quyết 43 được Quốc hội thông qua tại kỳ họp bất thường tháng 1-2022. Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho rằng đến nay sau tám tháng, Chính phủ mới trình Thường vụ Quốc hội danh mục các dự án sử dụng nguồn vốn là chậm, làm giảm hiệu quả, ý nghĩa của chương trình. Chưa kể danh mục này cũng chưa hoàn thiện, vẫn còn một phần tiếp tục chờ hoàn thiện thủ tục đầu tư.
Đa số ý kiến trong cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ báo cáo rõ nguyên nhân chậm, trách nhiệm của các cơ quan khi trình Quốc hội xem xét, quyết định ban hành Nghị quyết 43; đồng thời nêu rõ các giải pháp để bảo đảm việc thực hiện được mục tiêu chương trình và hoàn thành việc giải ngân trong năm 2022, 2023.