Kiện bảo hiểm xã hội: Khó nhiều đường

Theo BHXH TP.HCM, thời gian qua, ngành tòa án đã hỗ trợ cơ quan BHXH rất nhiều trong các vụ kiện đòi bảo hiểm. Tất cả đơn kiện của cơ quan BHXH đều được các tòa thụ lý, không còn tình trạng tòa chỉ lên, tòa chỉ xuống.

 

Tòa chậm, chủ doanh nghiệp trốn

Tuy nhiên, tốc độ giải quyết các vụ án của ngành tòa án TP.HCM vẫn còn chậm. Từ đầu năm đến nay, BHXH các quận, huyện đã khởi kiện mới 20 vụ nhưng ngành tòa án chưa đưa ra xét xử vụ nào. Theo thống kê, cộng với các vụ còn tồn từ năm trước, tổng cộng hiện còn 27 vụ kiện chưa giải quyết (TAND TP.HCM sáu vụ; các tòa quận, huyện 21 vụ).

Lãnh đạo BHXH TP.HCM cho rằng việc tòa chậm đưa các vụ kiện đòi BHXH, bảo hiểm y tế ra xét xử đã dẫn đến một thực tế là chủ doanh nghiệp bỏ trốn trước khi tòa xử. Trong năm nay, giám đốc của hai doanh nghiệp nước ngoài nợ tiền bảo hiểm là Công ty Il Shin Cap Việt Nam (đóng tại huyện Bình Chánh) và Công ty LD Trung tâm TT giải trí Legend (đóng tại quận 5) đã bỏ trốn về nước, không liên lạc được. Trong hai vụ này, cơ quan BHXH đều phát đơn kiện từ tháng 8-2009 nhưng đến tháng 5-2010, TAND huyện Bình Chánh mới xét xử vụ án, còn TAND quận 5 thì ngày 7-6 đã ra quyết định đình chỉ vụ án.

Phát sinh thêm nợ

Khó làm thủ tục phá sản doanh nghiệp Một khó khăn khác liên quan đến khâu thi hành án là thủ tục phá sản doanh nghiệp hiện chưa tiến hành được bởi một khi giám đốc bỏ trốn thì chưa biết ai là người đại diện cho doanh nghiệp. Nhiều ý kiến cho rằng nên cho chủ tịch công đoàn công ty đứng ra đại diện cho công nhân tuyên bố phá sản nhưng các quy định liên quan lại không cho phép. Đó là chưa kể có người đại diện rồi thì thủ tục phá sản cũng còn đang rất nhiêu khê.

Đó là chưa kể tòa càng chậm giải quyết án thì chế độ, quyền lợi của người lao động tại các doanh nghiệp vi phạm càng bị ảnh hưởng.

Đại diện TAND TP.HCM đã ghi nhận những khó khăn của ngành BHXH và hứa sẽ tiếp tục hỗ trợ hết mình vì quyền lợi của người lao động. Trước đó, chánh án TAND TP.HCM đã chỉ đạo TAND các quận, huyện ưu tiên thụ lý giải quyết tất cả vụ kiện đòi bảo hiểm dù ngành tòa án đang quá tải.

Thi hành án vướng

Phó Giám đốc BHXH TP.HCM Nguyễn Đăng Tiến cho biết một khó khăn khác trong các vụ kiện đòi BHXH hiện nay là quá trình thi hành án đang gặp rất nhiều khó khăn.

Đầu tiên là chuyện rất nhiều doanh nghiệp không có tài sản riêng, toàn bộ máy móc, nhà xưởng đều đi thuê mướn, đến khi vỡ nợ thì “xù” luôn. Cạnh đó, nhiều vụ tòa tuyên án rồi nhưng cơ quan BHXH không có cách nào thu hồi được nợ vì phía công ty ngưng hoạt động, chủ bỏ trốn, tài sản chẳng còn bao nhiêu.

Ông Tiến ví dụ: Công ty TNHH Anjin bị TAND quận Bình Tân tuyên phải trả một lần hơn 6,5 tỉ đồng. Án tuyên xong cũng là lúc công ty đóng cửa, ngừng hoạt động và làm thủ tục xin phá sản, giám đốc thì bay về nước. Số tiền mà BHXH có thể thu được chỉ là số tài sản, máy móc còn lại của công ty nhưng thanh lý thì chẳng được bao nhiêu. Hay trường hợp khác: Công ty Kwang Nam bị TAND quận Phú Nhuận tuyên buộc phải trả một lần số nợ 7 tỉ đồng. Mới trả được hơn 1,3 tỉ đồng giám đốc công ty đã bỏ về nước. Hiện cơ quan thi hành án chỉ còn cách là cưỡng chế niêm phong tài sản.

Theo ông Tiến, tính từ đầu năm đến nay đã có bốn chủ doanh nghiệp bỏ trốn về nước sau khi tòa tuyên phải trả nợ do làm ăn thua lỗ. Trong tương lai, tình trạng này còn gia tăng nên quá trình thi hành bản án, quyết định của tòa sẽ còn gặp nhiều khó khăn.

Lãnh đạo BHXH và TAND TP.HCM thống nhất cho rằng để giải quyết được chuyện này cần phải tốn thời gian và sự phối hợp giữa nhiều ngành liên quan, trong đó có cơ quan thi hành án. Trao đổi với chúng tôi, Trưởng phòng Kiểm tra BHXH TP.HCM Nguyễn Trọng Nam cho biết sắp tới BHXH TP.HCM sẽ chủ động gặp gỡ lãnh đạo Cục Thi hành án TP.HCM để nêu những vướng mắc liên quan. “Hiện chúng tôi đang tập hợp tất cả khó khăn, bất cập đang gặp phải để cùng cơ quan thi hành án tìm cách gỡ vướng” - ông Nam nói.

THANH TÙNG