Người cứu tàu ở Trường Sa

Người cựu binh ấy là Mai Khả Dục, quê ở Nga Sơn (Thanh Hóa), là nhân viên của Công ty Khai thác dịch vụ biển Đông (thuộc Bộ NN&PTNT), đơn vị chuyên cung ứng dịch vụ và hỗ trợ ngư dân trên biển. Năm nay mới 42 tuổi nhưng anh Dục đã có thâm niên gắn bó với Trường Sa 20 năm ròng. Nhắc đến anh, bà con ngư dân Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên… từng đánh bắt cá quanh đảo Trường Sa đều biết, nhất là những người từng một lần được anh cứu tàu khi máy móc tàu bè bị hư hỏng giữa trùng khơi.

Góp sức giúp ngư dân bám biển

20 năm hành nghề cứu tàu trên đảo Đá Tây, Đá Lát, anh Dục không nhớ mình đã sửa chữa tàu cho biết bao nhiêu bà con ngư dân. Trên người anh lúc nào cũng lọ lem đầy dầu nhớt, hai bàn tay cả năm chai sần, mái đầu điểm nhiều tóc bạc. Nhìn gương mặt sạm đen dạn dày nắng gió biển khơi và đôi mắt đùng đục, lại thêm tiếng nói thô kệch, người ta cứ tưởng tuổi tác anh Dục phải gần 60. Gặp người vui tính, hỏi anh có bí quyết gì mà… già dữ vậy, Dục trả lời: “Là bởi tôi chịu khó làm việc nhiều, tàu thuyền bà con ngư dân hư lúc nào là tôi sửa lúc đó, đêm ngày gì cũng lầm lũi mãi dưới hầm tàu, khoang máy, đánh vật với ốc vít, dầu nhờn. Thợ sửa máy tàu không có khái niệm về thời gian và cả không gian, họ đến nhờ là mình phải làm khẩn trương vì chậm một ngày là ngư dân ở không trên biển một ngày, phí mất cả trăm triệu đồng của họ chứ không ít. Vui nhất là mỗi khi sửa xong, nhìn bà con vui mừng đưa tay ra bắt để cảm ơn, sực nhớ tay mình đang dính đầy dầu mỡ, thế là rụt tay lại, cùng nhau cười”.

Có chứng kiến cảnh anh Dục sửa máy tàu mới thấy nghề này coi vậy chứ khổ trăm bề. Anh luôn phải làm việc trong môi trường cực kỳ khắc nghiệt, xung quanh là mùi hôi của xăng, dầu ngột ngạt. Ở tận đáy con tàu tối tăm, anh Dục miệng ngậm đèn pin, phải lần mò vặn từng con ốc, lắp ráp các bộ phận trong điều kiện tàu chao đảo mạnh, mùi xăng, dầu xộc vào mũi, vào mồm. Nguy hiểm nhất là khi lốc máy tàu của ngư dân vỡ chìm trong nước, anh phải lặn xuống dưới đáy tàu mò mẫm tháo lốc máy đưa lên khỏi mặt nước để sửa chữa. Mỗi lần lặn xuống đáy tàu, anh lấy hơi bằng cách hít thật sâu, nén trong bụng. Có lần khi đưa được máy tàu lên khỏi mặt nước thì anh Dục cũng nằm vật ra vì ngạt. May mà sau đó không xảy ra biến chứng gì.

Anh Mai Khả Dục trong ngày khánh thành ngôi nhà trên đảo Đá Tây A. Ảnh: MTC

Anh Dục nói tuy làm việc trong điều kiện cực nhọc như thế nhưng bù lại anh luôn có nhiều niềm vui, nhất là mỗi khi tiếng máy tàu của ngư dân giòn giã vang lên sau nhiều giờ chết máy. Anh chia sẻ: “Điều quan trọng nhất là giúp đỡ bà con ngư dân khắc phục được hỏng máy để họ tiếp tục đánh bắt, khai thác hải sản trên vùng biển của Tổ quốc mình. Đây vừa là trách nhiệm của Công ty Khai thác dịch vụ biển Đông, vừa thể hiện tinh thần đoàn kết, giúp đỡ cùng bà con ngư dân bám biển. Tất cả ghe tàu của ngư dân hỏng lốc máy hoặc gặp sự cố gì đều được chúng tôi sửa chữa khẩn trương trong thời gian nhanh nhất, tất nhiên hoàn toàn miễn phí. Để bà con trở về đất liền khi khoang cá trống không là chúng tôi áy náy dữ lắm”.

Người bạn của ngư dân

Anh Dục kể trong nhiều lần cứu tàu hỏng hóc máy, có một lần anh không thể nào quên được, đó là đêm 22-12 năm ngoái. Đêm ấy, tổ sửa máy của anh đang cùng vui văn nghệ mừng ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam tới tận khuya. Hơn 1 giờ sáng, trằn trọc phần vì thương nhớ vợ con ở quê nhà, phần lo công việc của hai chiếc tàu của ngư dân Phú Yên sửa chữa chưa xong, anh nhận được tín hiệu cấp cứu của một tàu ngư dân phía bắc đảo Đá Tây.

Giữa đêm tối mịt mùng sóng gió cấp 8, cấp 9, anh cho tàu cơ động thẳng tiến đến vị trí cấp cứu. Tàu cá của ngư dân bị vỡ lốc máy, nước tràn vào khoang giữa, tàu có nguy cơ chìm. Không do dự, miệng ngậm đèn pin, anh lao luôn xuống hầm máy sửa chữa. Sau gần 6 giờ hì hục, tiếng máy tàu giòn giã vang lên trong sự vỡ òa niềm vui rơi nước mắt của mọi người. Cả đêm ấy anh và đồng đội không hề chợp mắt, niềm vui cứu tàu giúp dân cứ xao xuyến trong lòng.

Một ghe cào cá An Giang được anh Dục sửa lốc máy. Ảnh: MTC

Ông Trần Văn Tư (quen gọi là Tư E), chủ tàu VT-04953 ở cảng Cát Lở (Vũng Tàu) kể hôm đó tàu của ông bị hư hỏng nặng ở vùng biển đảo Đá Lát. Sau khi gửi tín hiệu cứu tàu, anh Dục liền có mặt hỏi han rồi lao vào hì hục sửa chữa. Chẳng mấy chốc, máy tàu của ông Tư đã lại nổ ngon lành. “Ngoài đảo khi hỏng máy tàu nếu không có người như anh Dục thì chúng tôi chỉ còn cách là nhờ ghe của người khác kéo về bờ, coi như chuyến đi biển đó công toi, tốn kém ít nhất 200-300 triệu đồng, chưa kể hàng trăm triệu đồng mua đá lạnh và các vật dụng khác trước khi tàu ra khơi. Giữa biển khơi, anh Dục chính là ân nhân của anh em đi biển tụi này”.

Tuổi thanh xuân gắn liền với biển đảo

Tôi gặp anh Dục ở đảo Đá Tây A trong lần đoàn “góp đá xây Trường Sa” đến đây khánh thành nhà ở lâu bền. Mắt rưng rưng khi tôi tặng chiếc áo “Góp đá xây Trường Sa”, anh nhìn ngôi nhà mới được khánh thành rồi lại nhìn ra biển, nơi có con tàu của anh và đồng đội ngày đêm vượt sóng giúp dân. Anh nói: “Đời tôi gắn liền với biển đảo và ngư trường. Tuy vợ con ở tận quê xa nhưng cứ về thăm được dăm bữa nửa tháng là tôi lại ra với biển. Vợ tôi bảo tôi nhớ biển còn hơn nhớ vợ con, ở biển nhiều hơn ở nhà. Đi biển cũng có nhiều niềm vui nhưng vui nhất là mỗi lần nghe tiếng máy tàu của ngư dân giòn giã vang lên sau nhiều giờ bất động”.

Anh Dục kể anh sinh ra ở vùng quê nghèo xã Nga Yên, huyện Nga Sơn (Thanh Hóa). Năm 1989, tạm biệt quê nghèo, anh lên đường nhập ngũ trong màu áo hải quân. Sau những tháng ngày huấn luyện ở đảo Phú Quốc (Kiên Giang), anh được đi học sửa chữa máy tàu ở Trường Trung cấp Kỹ thuật Hải quân Sài Gòn rồi vào Đoàn vận tải Trường Sa 955 ra Trường Sa công tác từ năm 1991. Đảo đầu tiên anh đặt chân đến là Nam Yết, sau đó là Sinh Tồn, rồi về Đá Tây. Trong suốt thời gian ở đây, anh đã cùng đồng nghiệp sửa chữa nhiều tàu ghe của ngư dân bị hỏng máy móc.

Sau thời gian ở đảo Nam Yết, Sinh Tồn, anh Dục được ra ngũ rồi về làm việc ở Sở Thủy sản Thanh Hóa. Làm ở đây chưa ấm chỗ, nỗi nhớ biển lại cồn cào, nhớ những bước chân vững chãi của những người lính đảo và nhớ cả những lần sửa chữa máy tàu cho ngư dân… thế là anh lại viết đơn tình nguyện xung phong ra Trường Sa. Cuối cùng, anh được điều về Công ty Khai thác dịch vụ hải sản biển Đông, “đóng đô” trên vùng biển đảo Đá Tây thuộc quần đảo Trường Sa để làm công việc sửa chữa tàu giúp ngư dân bám biển.

“Tôi đã gắn bó với Trường Sa gần xấp xỉ nửa tuổi đời của mình, nay tôi quyết sẽ gắn cả đời mình ở đây những mong góp chút sức lực nhỏ bé của mình để giúp bà con ngư dân bám biển. Đó cũng là cách thiết thực nhằm góp phần gìn giữ, bảo vệ chủ quyền biển đảo của quê hương” - anh Dục nói.

MAI TUẤN CƯỜNG