Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) vừa có công văn số 203/2023 gửi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) về việc sơ kết năm thứ 4 thực hiện Chỉ thị 12 của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng đen, đồng thời có nhiều kiến nghị, đề xuất để góp phần ngăn chặn đẩy lùi tín dụng đen.
Nhiều khách hàng chơi chiêu để bùng nợ
VNBA cho biết, những tháng đầu năm 2023, hoạt động của các công ty tài chính (CTTC) tiêu dùng do NHNN cấp phép gặp nhiều khó khăn, nhất là hoạt động thu nợ.
Cơ quan này cho biết, việc đòi nợ sai luật là hành vi cần lên án, công ty cho vay tiêu dùng nào nào vi phạm cần xử lý nghiêm, thậm chí rút giấy phép để tạo sự công bằng, minh bạch cho thị trường.
Vừa qua, lực lượng công an đã vào cuộc rất tích cực, góp phần trấn áp tội phạm tín dụng đen, xử lý nghiêm các đối tượng đòi nợ thuê.
Tuy nhiên, cùng với việc gần đây xảy ra tình trạng các cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra, một số trụ sở, chi nhánh, văn phòng mở rộng của các CTTC do NHNN cấp phép đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh uy tín. Qua đó, dẫn đến hoạt động thu hồi nợ đang bị đình trệ, nợ xấu tăng cao.
Một số khách hàng cố tình vin vào những tin tức này để tẩy chay, cho rằng hoạt động thu hồi nợ của các CTTC này là phạm pháp, chây ỳ việc trả nợ và có hành vi thách thức lại cán bộ thu hồi nợ khi bị nhắc nợ nhiều lần.
Tỉ lệ khách vay không trả nợ đang ngày càng cao, trong khi đó chế tài với khách hàng này chưa có và việc khởi kiện khó thực hiện với các khoản nợ giá trị thấp.
Thêm vào đó, gần đây xảy ra hiện tượng rủ nhau bùng nợ từ một bộ phận khách hàng sau những thông tin cơ quan điều tra khởi tố một số đối tượng đòi nợ “khủng bố”, đòi nợ phản cảm nở rộ, gây những tác động xấu tới thị trường, ảnh hưởng lớn đến hoạt động thu nợ của các CTTC.
Theo số liệu của VNBA, tính đến hết năm 2022, nợ xấu của các CTTC được NHNN cấp phép tăng 23,09% so với thời điểm 31-12-2021 và có xu hướng tăng cao thời gian tới.
 |
Nợ xấu của các công ty tài chính có xu hướng tăng |
Việc khách hàng chậm trả nợ khiến cho các CTTC phải tăng chi phí cho hoạt động nhắc nợ, đòi nợ bao gồm vận hành, nhân lực và chi phí pháp lý. Ngoài ra, theo quy định của cơ quan quản lý, các tổ chức cho vay bắt buộc phải trích lập dự phòng theo tình hình nợ xấu thực tế, làm ảnh hưởng đến khả năng tăng trưởng kinh doanh. Hậu quả là lãi suất cho vay bắt buộc phải được điều chỉnh tăng, tác động trực tiếp đến người đi vay.
Giải pháp để giảm lãi vay tiêu dùng
Do đó, để góp phần ngăn chặn đẩy lùi tín dụng đen đạt kết quả cao, VNBA đã đề xuất, kiến nghị nhiều giải pháp.
Đối với NHNN, VNBA kiến nghị NHNN cần tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý, xây dựng chính sách, cơ chế quản lý riêng theo đặc thù ngành đối với mảng tài chính tiêu dùng, tạo điều kiện cho CTTC có môi trường hoạt động thông thoáng, an toàn và tuân thủ để có thể phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai.
Ví dụ, quy định tỉ lệ nợ xấu chuẩn cho CTTC ở mức cao hơn để phù hợp với phân khúc khách hàng đa số dưới chuẩn, cho vay không có tài sản đảm bảo…
Nghiên cứu xây dụng, ban hành quy định về trách nhiệm, nghĩa vụ của người đi vay đối với tổ chức tín dụng, các chế tài xử phạt với người đi vay cố tình chây ỳ trả nợ...
Đẩy mạnh truyền thông danh sách các CTTC được cấp phép để người dân hiểu được và không đánh đồng CTTC với các công ty cho vay tiền qua app, tín dụng đen. Tăng cường kiểm tra giám sát hoạt động của các CTTC, nhất là việc thu hồi nợ, bán nợ, thuê tư vấn dịch vụ pháp lý…
Xem xét điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng đối với từng CTTC, xem xét cơ chế hỗ trợ nguồn vốn cho một số CTTC. Chẳng hạn như với CTTC hoạt động lành mạnh, an toàn, hiệu quả, NHNN có thể xem xét cho vay vốn với lãi suất ưu đãi. Điều này sẽ giúp giảm lãi suất cho khách hàng.
Bên cạnh đó, VNBA cũng kiến nghị với Bộ Công an cần điều tra, xử lý nghiêm đối tượng tín dụng đen bất hợp pháp. Đồng thời, cần thông tin đến người dân về tính chất của các cuộc kiểm tra hành chính với CTTC, tránh gây hoang mang cho người dân và ảnh hưởng tâm lý người lao động tại chính các công ty tài chính hoạt động tuân thủ theo quy định pháp luật.
