Sông Thu Bồn, Vu Gia được xem là vựa cát lớn nhất của tỉnh Quảng Nam. Khoảng một tháng qua, các mỏ cát quy mô ‘khủng’ trên hai con sông này đồng loạt dừng hoạt động gây tình “cầu vượt cung”, cát xây dựng khan hiếm.
 |
Một mỏ cát gần cầu Giao Thuỷ dừng hoạt động, bến bãi im ắng. Ảnh: THANH NHẬT |
Thiếu cát ở ‘xứ cát’
Ghi nhận của PV ngày 20-2, các mỏ cát trên hai sông Thu Bồn, Vu Gia (thuộc hai huyện Đại Lộc, Duy Xuyên) không một bóng người. Ghe thuyền di chuyển đi nơi khác. Xe cộ, máy móc đậu ngay ngắn tại bãi. “Không khí đìu hiu, khác hẳn ngày thường. Chuyện này chưa từng xảy ra ở xứ này”, một người dân nói.
Có nhà ngay sát mỏ cát bên cạnh cầu Giao Thuỷ, bà Trần Thị Hai (68 tuổi, ngụ thôn Quảng Huế, xã Đại An, huyện Đại Lộc) cho biết, mấy tháng trước hoạt động khai thác cát vẫn rầm rộ. Cách đây một tháng, mỏ đóng cửa nghỉ Tết, từ đó đến nay chưa hoạt động trở lại.
“Mỏ tạm dừng, dân ở đây mua cát không ra. Có người mua 300.000 đồng, thậm chí 500.000 đồng/khối, mà mua ở đâu chứ ở đây cũng không ai bán vì không có cát. Phải chi mỏ này hoạt động thì giá thành rẻ bớt, người cần xây nhà cũng đỡ”, bà Hai nói.
 |
Nguồn cát khan hiếm, doanh nghiệp xây dựng mua cát ở nơi khác với giá cao. Ảnh: THANH NHẬT |
Anh TT (đại lý cát xây dựng ở thị xã Điện Bàn, Quảng Nam) vốn nhập cát từ các mỏ ở sông Thu Bồn, Vu Gia. Sau Tết, các mỏ đồng loạt tạm dừng khai thác khiến nguồn cung đứt gãy.
“Mùng 9 Tết, tôi chỉ mở cửa bán mở hàng lấy ngày rồi đóng cửa tới nay, khách hàng hối thúc nhưng hết cách. Đại lý bị động nguồn thu, không có tiền trả lương buộc nhân viên nghỉ việc, lãi vay ngân hàng phải trả từng ngày”, anh T than vãn.
 |
Xe cộ, máy móc không hoạt động. Ảnh: THANH NHẬT |
Giá cát tăng quá cao, ngành xây dựng lao đao
Với tình trạng cát khan hiếm như hiện nay, nhà thầu lâm cảnh tiến thoái lưỡng nan, dừng không được, làm không xong. Doanh nghiệp xây dựng “càng làm càng lỗ”, thi công cầm chừng.
Ông Đỗ Xuân Tân, Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn thiết kế và Xây dựng Huy Khoa (Quảng Nam), cho biết nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực xây dựng, tình trạng khan hiếm cát như hiện nay chưa từng xảy ra.
“Giá cát nhập từ nơi khác đang cao hơn 40% so với bình thường. Nếu vấn đề này kéo dài thì các nhà thầu sẽ gặp khó, dự án không đạt khối lượng, ảnh hưởng tiến độ, vi phạm hợp đồng đã ký với chủ đầu tư…”, ông Tân nói.
Tương tự, ông Hồ Anh Sơn, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần xây dựng công trình 545 (TP Đà Nẵng) cho hay, công ty có kế hoạch đấu thầu một số công trình, nhưng với tình trạng hiện nay thì phải xem xét lại trước khi quyết định.
 |
Bình thường, gần cầu Hà Nha (huyện Đại Lộc) là một công trường cát lớn. Mỏ dừng hoạt động, khung cảnh yên ắng. Ảnh: THANH NHẬT |
“So với trước Tết, doanh nghiệp ở Đà Nẵng nhập cát từ Đại Lộc với giá 250.000-280.000 đồng/khối (bao gồm phí vận chuyển – PV), bây giờ phải nhập từ Quảng Ngãi với giá trên dưới 500.000 đồng/khối thì lỗ nặng”, ông Sơn nói.
Được biết, chủ bốn mỏ cát trên hai sông Thu Bồn và Vu Gia nắm giữ nguồn cung cát rất lớn ở Quảng Nam và TP Đà Nẵng. Khi các mỏ này đồng loạt dừng hoạt động, ngành xây dựng hai địa phương lao đao, điều chưa từng có tiền lệ. Vì sao các mỏ cát xây dựng lại cấp phép cho một vài doanh nghiệp là câu hỏi lớn được giới xây dựng đặt ra?!
Lý giải về quyết định tạm dừng khai thác, đại diện một chủ mỏ, cho hay do cơ quan chức năng kiểm tra hồ sơ doanh nghiệp. Để làm rõ vai trò quản lý của ngành, PV đã liên hệ với ông Trần Thanh Hà, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Nam. Tuy nhiên, ông này bận họp, PV đã để lại câu hỏi cho Văn phòng Sở.
Trao đổi với PLO, ông Lê Đỗ Tuấn Khương, Phó Chủ tịch UBND huyện Đại Lộc, cho biết địa phương đang có ba mỏ cát và một bến bãi. Hiện nay, các doanh nghiệp đang rà soát thủ tục khai thác, tạm dừng hoạt động nên không đáp ứng đủ nguồn cung cho thị trường.
“Các doanh nghiệp cơ bản rà soát gần đạt yêu cầu huyện đề ra, trong vài ngày nữa các doanh nghiệp sẽ khai thác trở lại. Trước khi đi vào khai thác, doanh nghiệp phải gửi công văn cho huyện, xã và các doanh nghiệp bên ngoài để công khai giá và huyện sẽ rà soát lại để đảm bảo mặt bằng chung, tránh tình trạng nâng giá cát”, ông Khương nói.
Ngày 20-2, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh ký công văn về việc tăng cường công tác quy hoạch và quản lý hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh này. Trong công văn, ông Thanh yêu cầu UBND các huyện khẩn trương tổ chức lấy ý kiến cộng đồng dân cư trong vùng dự án để đấu giá quyền khai thác đối với 39 điểm mỏ.
 |
