‘Tài liệu Panama’ và sức công phá của minh bạch

Câu hỏi đặt ra: Vì sao “Tài liệu Panama” lại được giới truyền thông quan tâm nhiều đến như vậy? Câu trả lời chỉ có một: Nhu cầu thông tin và yêu cầu minh bạch, vốn là nền tảng của một thể chế dân chủ, luôn thường trực đối với người dân trong bất cứ quốc gia nào.

Minh bạch, dường như vẫn là một cuộc chiến dai dẳng, cho dù cơ chế công khai-minh bạch vẫn luôn được thừa nhận là một trong những động lực của phát triển, của văn minh và cốt lõi của trách nhiệm giải trình, đặc tính quan trọng của một thể chế dân chủ. Bởi lẽ bản thân bộ máy hành chính và lãnh đạo của nó thường có xu hướng bí mật thông tin, còn người dân -  những người đóng thuế để nuôi bộ máy lại muốn thông tin phải được công khai rõ ràng. Đòi hỏi đó là rất chính đáng!

Trong các cuộc thảo luận, góp ý cho Luật Tiếp cận thông tin mà Quốc hội sắp thông qua, các chuyên gia đã kể một câu chuyện ở Ấn Độ. Năm 2008, nhà báo Shyamlal Yadav của báo India Express nộp đến 60 lá đơn đòi cung cấp thông tin lên hơn 30 bộ của Ấn Độ để yêu cầu trả lời trong ba năm qua, các bộ trưởng đã đi công tác ở đâu. Sau khi có tư liệu, Yadav tính toán quãng đường các bộ trưởng di chuyển. Và kết quả cho thấy: Trong ba năm rưỡi, các bộ trưởng của Ấn Độ đã đi công du với một khoảng cách bằng 256 vòng Trái đất.

Nhà báo Yadav tiếp tục viết đơn yêu cầu cung cấp thông tin về tất cả chuyến công tác của viên chức tại các bộ. Một kết quả kinh hoàng: Khoảng cách mà 1.200 công chức Ấn Độ di chuyển trong ba năm rưỡi bằng 74 lần khoảng cách Trái đất - mặt trăng. Những bài báo của Yadav đã khiến Thủ tướng Manmohan Singh phải ban hành những chỉ đạo nhằm hạn chế việc lạm quyền của công chức khi đi công tác.

Minh bạch thông tin luôn là nhu cầu bức thiết của người dân mọi quốc gia. Nhân dân - những chủ thể đóng thuế nuôi chính quyền không thể chấp nhận một sự tù mù. Họ luôn mong muốn cánh cửa thông tin mở toang trong những trường hợp có thể. Nó không đơn thuần là sự đòi hỏi mà nó là nhu cầu bình đẳng giữa chính quyền và nhân dân - người nuôi sống chính quyền ấy.

Xét cho cùng, việc công khai, minh bạch thông tin chẳng những là nhu cầu và nền tảng của một xã hội văn minh, dân chủ mà nó còn là một phương cách hạn chế tốt nhất những quả bom như “Tài liệu Panama”.  Quả bom ấy khi nổ sẽ gây ra những hệ lụy mà một thể chế bưng bít thông tin sẽ không thể lường trước được.

Đừng bỏ lỡ

Đọc thêm

Nghề y cần cơ chế đặc thù

Nghề y cần cơ chế đặc thù

(PLO)- Tôi có một anh bạn thế hệ đầu 9X đang làm bác sĩ ngoại khoa ở một bệnh viện tuyến đầu tại TP.HCM. Hôm rồi gọi rủ anh ấy đi ăn tối trước thềm ngày Thầy thuốc Việt Nam (27-2) và như thường lệ, anh ấy chỉ kịp trả lời: “Bạn ơi, tôi sắp vào phòng mổ, bạn để tôi xếp lịch rồi báo lại nghen”…

Dễ rước họa vào thân vì like, share dạo

Dễ rước họa vào thân vì like, share dạo

(PLO)- Người dùng mạng xã hội cần có trách nhiệm hơn trong mỗi lượt share, mỗi cú nhấn like; tránh chuyện “tay nhanh hơn não”, dễ dính vào rắc rối pháp lý, bị phạt nặng hoặc thậm chí phải đối diện với chuyện tù tội.

Áp lực cực cao là cơ hội cho những người xuất sắc

Áp lực cực cao là cơ hội cho những người xuất sắc

(PLO)- Mục tiêu tăng trưởng 8% năm 2025 và hai con số trong các năm tiếp theo mà Trung ương đã xác định là rất thách thức, đòi hỏi rất nhiều nỗ lực và một cuộc cải cách sâu rộng về thể chế, chính sách; đột phá về cấu trúc kinh tế, hiệu lực, hiệu quả đầu tư...

Phẫu thuật để lành mạnh hóa ngành đăng kiểm

Phẫu thuật để lành mạnh hóa ngành đăng kiểm

(PLO)- Việc xử lý các hành vi vi phạm trong đại án này được xem là cơ hội củng cố niềm tin cho nhân dân đối với hoạt động kiểm định; là cơ hội làm trong sạch ngành đăng kiểm...

Gấp rút hoàn thiện hành lang pháp lý cho kinh tế xanh

Gấp rút hoàn thiện hành lang pháp lý cho kinh tế xanh

(PLO)- Biến đổi khí hậu ngày càng gây hậu quả nghiêm trọng cho con người. Các nhà khoa học và xây dựng chính sách hiểu rằng nền kinh tế hiện nay cần cải thiện, cần tính đến các yếu tố về môi trường và từ đó đã hình thành hệ tư tưởng về kinh tế xanh…