Thời gian gần đây, số lượng người lao động (NLĐ) Việt Nam (VN) đi làm việc ở nước ngoài tăng cao do các thị trường tiếp nhận đã mở cửa trở lại. Tuy nhiên, đồng tiền của nhiều nước và vùng lãnh thổ giảm sâu so với đồng USD gây tác động bất lợi khiến thu nhập của thực tập sinh, NLĐ VN tại nhiều thị trường như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan… cũng giảm theo.
Thu nhập giảm mạnh
Nhiều NLĐ, thực tập sinh VN đang làm việc tại xứ sở mặt trời mọc cho biết thu nhập đã giảm sâu khi đồng yen của Nhật Bản mất giá kỷ lục trong vòng 24 năm qua.
Chị Hoàng Trang cho hay chị đang làm việc trong dây chuyền lắp ráp tại một công ty điện tử ở tỉnh Aichi, Nhật Bản. Trước đây công việc ổn định và thời gian làm thêm nhiều nên thu nhập của chị thuộc tốp cao, khoảng 200.000 yen/năm. Đây là mức thu nhập được giới thực tập sinh đánh giá lý tưởng và nếu đồng yen như năm 2020, quy ra tiền Việt tương đương hơn 40 triệu đồng/tháng.
Tuy nhiên, trong vòng một năm nay đồng yen của Nhật Bản liên tục mất giá khiến mức thu nhập của chị giảm khoảng 8 triệu đồng/tháng. “Mức thu nhập hiện nay của tôi chỉ còn hơn 30 triệu đồng/tháng. Nếu đồng yen tiếp tục mất giá thì NLĐ như chúng tôi gặp không ít khó khăn vì chi phí ở Nhật Bản cao” - chị Trang nói.
Thực tập sinh Việt Nam làm việc trong ngành điện tử tại Nhật Bản. Ảnh: P.ĐIỀN |
Nhiều NLĐ khác tại Nhật Bản cũng cho hay hiện thu nhập của họ giảm còn khoảng 20-24 triệu đồng/tháng sau khi trừ chi phí. Anh Quang Thắng đang làm thực tập sinh ngành cơ khí cho một công ty tại TP Nagoya, Nhật Bản. Anh nhẩm tính gần đây mỗi tháng thu nhập giảm khoảng 8 triệu đồng, ngoài ra còn trừ thêm khoảng 8 triệu đồng cho hai khoản thuế thu nhập cá nhân và thuế thị dân. Đó là chưa kể trước khi qua Nhật Bản phải tốn rất nhiều chi phí khác.
“Nếu đồng yen giữ giá thì thực tập sinh, NLĐ xuất ngoại mất hơn một năm sẽ bù đắp được các khoản chi phí trước khi sang Nhật Bản làm việc. Nhưng với tình trạng đồng yen mất giá như hiện tại, thực tập sinh mới sang Nhật Bản phải mất khoảng một năm rưỡi làm việc mới đủ bù đắp các khoản chi phí trước khi xuất cảnh. Đồng tiền mất giá, thu nhập giảm nên nhiều người đắn đo chuyện gửi tiền về quê nhà” - anh Thắng chia sẻ.
Không chỉ NLĐ tại Nhật Bản thấp thỏm vì thu nhập giảm, mà NLĐ tại Hàn Quốc và nhiều thị trường khác cũng rơi vào tình cảnh tương tự. Anh Võ Đức cho biết cách đây một năm thu nhập của anh gần 50 triệu đồng/tháng, nay do đồng won của Hàn Quốc giảm kỷ lục nên mức thu nhập giảm 30%. “Đây là mức thu nhập giảm kỷ lục trong gần 12 năm tôi làm việc tại Hàn Quốc” - anh Đức chia sẻ.
Giảm chi phí cho người lao động
Các công ty xuất khẩu lao động đánh giá Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc… là những thị trường truyền thống thu hút NLĐ VN sang làm việc nhiều nhất. Tuy vậy, biến động tỉ giá từ đầu năm đến nay không chỉ tác động đến hoạt động thương mại, xuất nhập khẩu… mà còn ảnh hưởng không nhỏ đến thu nhập của NLĐ xuất ngoại.
Trong bối cảnh trên, các công ty xuất khẩu lao động và cơ quan chức năng đang tìm nhiều giải pháp hỗ trợ NLĐ. Một số công ty đã chuyển hướng tìm đến một số thị trường mới tại châu Âu, trong đó Ba Lan là một trong những thị trường thu hút NLĐ VN thời gian gần đây. Đại diện Công ty CP Xuất khẩu lao động và Dịch vụ thương mại (Estrala) cho hay đơn vị đang tuyển khoảng 100 NLĐ đóng gói trái cây. Công việc này có thu nhập trung bình 1.000-1.200 USD/tháng và độ tuổi mở rộng 19-50.
Đáng chú ý, tại buổi làm việc với ông Takebe Tsutomu, Chủ tịch Hiệp hội Toàn quốc về hỗ trợ cùng phát triển nhân lực nước ngoài Nhật Bản, mới đây, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung đã đề nghị phía Nhật Bản quan tâm, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho thực tập sinh, NLĐ VN trong bối cảnh đồng yen biến động, dẫn tới giảm thu nhập. Đặc biệt, ông Dung đề nghị Nhật Bản xem xét việc miễn thuế cư trú, thuế thu nhập đối với NLĐ, thực tập sinh VN như phía Nhật Bản đang áp dụng cho một số nước khác.
Phản hồi trước những đề nghị này, ông Takebe Tsutomu nói nếu hai nước có sự hợp tác tốt thì mọi vấn đề sẽ được giải quyết nhanh chóng, hiệu quả. “Dự kiến tháng 11 năm nay, chính phủ Nhật Bản sẽ họp bàn sửa đổi các chính sách” - ông Takebe Tsutomu thông tin.
Hơn 100.000 NLĐ đi làm việc ở nước ngoài trong chín tháng
Bộ LĐ-TB&XH cho biết tính đến nay có trên 500.000 NLĐ VN đang làm việc tại trên 40 quốc gia và vùng lãnh thổ. Riêng thị trường Nhật Bản, có hơn 350.000 thực tập kỹ năng.
Trong chín tháng đầu năm nay, tổng số NLĐ VN đi làm việc ở nước ngoài đạt hơn 100.000 NLĐ. Trong đó, thị trường Nhật Bản dẫn đầu với 51.859 NLĐ, Đài Loan hơn 44.500 NLĐ, Hàn Quốc hơn 1.660 NLĐ...
Bộ LĐ-TB&XH cho biết sẽ từng bước cân đối lực lượng NLĐ trong nước và đi nước ngoài theo hướng có lợi nhất cho NLĐ.