Chiều 30-6, sau thời gian nghị án, TAND tỉnh Tây Ninh đã tiếp tục phiên phúc thẩm vụ án vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới (Pháp Luật TP.HCM gọi là vụ án “Chở thuê xe máy cũ bị tội”).
Không tuyên án như dự kiến
Thay vì tuyên án phúc thẩm vào 14 giờ như thông báo trước đó, đến gần 15 giờ HĐXX TAND tỉnh Tây Ninh mới vào phòng xử án và bất ngờ quay lại phần xét hỏi.
Cụ thể, HĐXX hỏi bị cáo Nguyễn Thanh Giàu có nhớ rõ kết luận điều tra (KLĐT) không. Bị cáo Giàu trả lời không.
Vị chủ tọa cho biết mục đích hỏi câu này là để xem KLĐT và cáo trạng mà bị cáo nhận có giống với KLĐT và cáo trạng có trong hồ sơ vụ án hay không.
Sau đó, bị cáo Giàu nói thêm: “Cơ quan điều tra không cho đối chất với hai bị cáo Bảo, Nghi trong quá trình điều tra”.
 |
Xe chở bị cáo Nguyễn Thanh Giàu tới tòa chiều 30-6. Ảnh: MINH CHUNG |
Dù quay lại phần xét hỏi nhưng HĐXX không hỏi bất kỳ câu nào đối với Bảo và Nghi (hai bị cáo kháng cáo kêu oan) mà chủ yếu “xoáy” vào các vấn đề về chiếc xe thứ tư mà bị cáo Giàu vận chuyển (được định giá 230 triệu đồng). Đáng chú ý, chiếc xe này không liên quan đến việc chở thuê ba xe máy của Bảo và Nghi.
Do có một số vấn đề cần phải xác minh, làm rõ thêm nên HĐXX đã quyết định hoãn phiên tòa và sẽ xử lại vào ngày 4-7.
“Chỉ chở thuê, không thể nào nhìn là biết nguồn gốc xe”
Như đã thông tin trên số báo trước, phiên tòa phúc thẩm được mở do có kháng cáo kêu oan của các bị cáo Nguyễn Ngọc Gia Bảo, Huỳnh Công Đình Nghi đối với Bản án hình sự sơ thẩm số 13/2022 (ngày 17-2) của TAND huyện Tân Biên. Riêng bị cáo Nguyễn Thanh Giàu (đầu vụ) kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.
Tuy nhiên, hai bị cáo Bảo và Nghi cùng khẳng định không hề có sự thỏa thuận trước đó với Giàu về việc vận chuyển ba xe máy cũ.
Thực tế, lời khai của Giàu tại cả hai phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm đều khẳng định giữa Giàu và Bảo, Nghi không hề có sự bàn bạc từ trước về việc vận chuyển nói trên.
Và diễn biến của vụ án thể hiện rõ tại hồ sơ cũng cho thấy ngày 27-9-2020, khi xe được mang đến khu vực xã Tân Lập (huyện Tân Biên) thì Giàu nhờ Quốc, Kiệt vận chuyển về nhà Giàu.
Một ngày sau (28-9-2020), Giàu mới thuê Bảo chở xe về TP.HCM, rồi Bảo điều tài xế là Nghi lái ô tô từ TP.HCM đến nhà Giàu để nhận xe.
Đối với quan điểm của HĐXX cho rằng các bị cáo bắt buộc phải có nghĩa vụ kiểm tra hàng hóa trước khi vận chuyển, hai bị cáo Bảo và Nghi không đồng ý.
Lý do là trách nhiệm kiểm tra hàng hóa là của chủ hàng. Các bị cáo chỉ là người chở thuê, không thể nào nhìn là biết xe đó có nguồn gốc hợp pháp hay không, lỗi của bị cáo chỉ xứng đáng bị xử phạt hành chính.
Ngoài ra, Bảo chỉ cử tài xế là Nghi chở thuê các xe máy cũ từ Tây Ninh về TP.HCM, vận chuyển hoàn toàn trong lãnh thổ Việt Nam nên hai bị cáo này cho rằng mình không thể nào bị tội như trên (tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới).
Trước đó, xử sơ thẩm vào ngày 17-2, TAND huyện Tân Biên đã tuyên chấp nhận đề nghị đổi tội danh truy tố đối với các bị cáo Nguyễn Thanh Giàu, Nguyễn Lê Anh Quốc, Trịnh Văn Kiệt, Nguyễn Ngọc Gia Bảo, Huỳnh Công Đình Nghi từ tội tàng trữ, vận chuyển hàng cấm (Điều 191 BLHS) sang tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới (Điều 189 BLHS).
Theo đó, HĐXX đã tuyên phạt Giàu hai năm tù, phạt tiền Quốc 200 triệu đồng theo khoản 2 Điều 189 BLHS; phạt tiền Kiệt 20 triệu đồng, Bảo 25 triệu đồng, Nghi 20 triệu đồng theo khoản 1 Điều 189 BLHS.
Trong suốt quá trình tố tụng ở giai đoạn sơ thẩm của vụ án trên, Pháp Luật TP.HCM đã có các bài báo dẫn ý kiến, phân tích của chuyên gia cho rằng hành vi của Bảo và Nghi không thể là đồng phạm của Giàu.
Tuy nhiên, tại phiên phúc thẩm sáng 29-6, ở phần tranh luận, đại diện VKSND tỉnh Tây Ninh vẫn cho rằng hai bị cáo Bảo và Nghi là mắt xích quan trọng trong đường dây vận chuyển trái phép xe máy qua biên giới nên cấp sơ thẩm kết tội các bị cáo là có căn cứ và đề nghị giữ nguyên bản án sơ thẩm.
Tòa sơ thẩm: Bảo, Nghi có nghĩa vụ kiểm tra nguồn gốc xe
Tại phiên xử sơ thẩm, HĐXX cho rằng hai bị cáo Bảo, Nghi có nghĩa vụ tìm hiểu nguồn gốc, xuất xứ của những xe mà mình sẽ chở thuê. Nếu là hàng hóa không có nguồn gốc, xuất xứ hoặc hàng cấm thì phải từ chối vận chuyển.
Trên cơ sở đó, xét xử Bảo và Nghi là đồng phạm với Giàu trong vụ vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.
Bình luận về điều này, TS Phan Anh Tuấn, Trưởng bộ môn luật hình sự Trường ĐH Luật TP.HCM, cho rằng nhận định này của tòa là không ổn về lý luận đồng phạm.
Bởi ngay cả trường hợp Bảo và Nghi biết đây là xe được vận chuyển trái phép qua biên giới thì cũng không thể là đồng phạm vì không hề có sự thỏa thuận trước với Giàu về vận chuyển xe khi xe mang qua biên giới; tội vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới đã kết thúc.
Do đó, lập luận nghĩa vụ của các bị cáo phải tìm hiểu nguồn gốc, xuất xứ của những chiếc xe cũ để kết luận Bảo và Nghi đồng phạm trong vụ án này là không có căn cứ pháp lý.
