Trên nghiêm, dưới đâu dám ‘một tay che cả bầu trời’

Nhân dịp 70 năm ngày truyền thống ngành kiểm tra đảng, Pháp Luật TP.HCMcó buổi trò chuyện với ông Hà Quốc Trị, Ủy viên Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Trung ương, được phân công là người phát ngôn của cơ quan này.

Ông Hà Quốc Trị cho biết: “Chưa bao giờ mà trong thời gian ngắn, nhiều vụ việc nghiêm trọng, phức tạp, tồn đọng kéo dài được đưa ra kiểm tra kết luận, với trên 50 cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý bị kỷ luật”.

Tập trung vào kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm

. Phóng viên: Thưa ông, từ sau Đại hội XII, không khó để thấy công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng được đẩy lên rất cao. Người dân thì mừng nhưng cũng đặt câu hỏi ngược lại: Vậy tại sao phải đến lúc này “lò” mới nóng, mới rực lửa?

+ Ông Hà Quốc Trị: Tôi nghĩ đó là sự vận động khách quan thôi. Câu đầu tiên của chủ đề Đại hội XII là “tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh”. Như vậy, đến giai đoạn này, Đảng xác lập ưu tiên là công tác xây dựng Đảng, trong đó có kiểm tra, kỷ luật. Ban lãnh đạo mới ở Bộ Chính trị, Ban Bí thư lại quyết liệt chỉ đạo, còn tập thể UBKT Trung ương thì đoàn kết, nhất trí, không ngại khó, ngại khổ, không ngại va chạm, làm tốt nhất chức trách của mình…

. Sự quyết liệt của cấp ủy, mà ở đây là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, là điều kiện tiên quyết rồi. Nhưng còn với UBKT Trung ương thì sao? Từ đầu khóa đến nay có những đổi mới gì để nâng cao hiệu quả hoạt động của mình?

+ Điểm mới, cũng là điểm nổi bật nhất là đổi mới công tác xây dựng kế hoạch, trong đó tập trung vào kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm. Được sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, nhất là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, chúng tôi giao chỉ tiêu tới các vụ chức năng, mỗi năm phải kiểm tra dấu hiệu vi phạm 1-2 tổ chức đảng trực thuộc Trung ương và 1-3 đảng viên thuộc diện Trung ương quản lý.

Cách làm này thực ra đã có từ khóa X, gián đoạn khóa XI, nay khôi phục. Căn cứ rất rõ ràng: Nghị quyết của Đảng nhận định “Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống… chưa bị đẩy lùi, có mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn; tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn còn nghiêm trọng, tập trung vào số đảng viên có chức vụ trong bộ máy nhà nước”. Vậy thì kiểm tra Đảng phải phát hiện ra cái đó, kết luận và xử lý. Số lượng vụ việc, số cán bộ bị kỷ luật thời gian vừa qua càng củng cố nhận định đó.

Đừng nghĩ ở tỉnh là “một tay che cả bầu trời”

. Có vẻ như người dân chỉ cảm nhận về kiểm tra, kỷ luật Đảng thông qua hoạt động của UBKT Trung ương. Điều này cũng sát với nhận định của Tổng Bí thư về kiểm tra đảng là còn “trên nóng, dưới lạnh”. Vậy có cách nào để khắc phục tình trạng này?

+ UBKT Trung ương thường làm các vụ lớn, đụng chạm tới đảng viên cao cấp nên “nổi bật” là dễ hiểu. Thực tế, ở địa phương cũng đang có chuyển động tích cực nhưng so với kỳ vọng của Trung ương thì chưa đáp ứng. Vậy nên chúng tôi có tham mưu và Tổng Bí thư cũng đồng ý là phải tăng cường hơn việc kiểm tra cách cấp, nhất là cấp huyện.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cùng nhiều lãnh đạo, nguyên lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước dự lễ kỷ niệm 70 năm ngày truyền thống ngành kiểm tra Đảng được tổ chức tại Hà Nội ngày 12-10. Ảnh: TTXVN

Cách làm này không hẳn mới, bởi trước đây thi thoảng UBKT Trung ương cũng kiểm tra dấu hiệu vi phạm tại các tổ chức đảng cấp dưới. Nhưng nay phải chú trọng hơn các vụ việc ở cấp huyện, nơi ở gần dân, sát dân mà mỗi vi phạm ở đó đều gây ảnh hưởng tiêu cực trực tiếp tới người dân. Ngoài ra, kiểm tra ở đó để chấn chỉnh ý thức, trách nhiệm của các tỉnh, thành ủy trong công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật.

Vừa rồi chúng tôi đã tiến hành hai cuộc kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm tại Ban Thường vụ Thành ủy Trà Vinh, tỉnh Trà Vinh và Ban Thường vụ Huyện ủy Hướng Hóa, Quảng Trị. Chỗ Trà Vinh thì kết luận sai phạm “rất nghiêm trọng” và đã thi hành kỷ luật cách chức. Còn Hướng Hóa thì cũng kết luận rồi, đang tiếp tục quy trình xử lý kỷ luật.

. Trung ương mà phải với xuống kiểm tra, xử lý kỷ luật của cấp huyện như vậy thì tỉnh phản ứng thế nào?

+ Không ai phản ứng ra mặt cả nhưng chúng tôi cũng có nghe những ý kiến kiểu như “có việc gì đáng kể đâu mà UBKT Trung ương phải làm vậy”. Nhưng khi vào rồi, chỉ ra sai phạm rồi thì mới thấy tỉnh ủy ở đó còn nhiều khuyết điểm, hạn chế trong công tác kiểm tra, kỷ luật đảng.

Từ những sai phạm cụ thể của cấp huyện như vậy, ban thường vụ tỉnh ủy, UBKT tỉnh ủy cũng phải rút ra bài học kinh nghiệm trong quản lý cán bộ, đảng viên để có biện pháp khắc phục, sửa chữa. Trung ương làm nghiêm như vậy thì sẽ lan tỏa từ tỉnh này sang tỉnh khác, để rồi chuyển biến về nhận thức, hành động.

Ngoài ra, khi Trung ương với xuống thì sẽ củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên, nhân dân, rằng không phải cứ ở tỉnh là có thể “một tay che cả bầu trời”. Điều này là rất quan trọng.

Sự quyết liệt của cấp lãnh đạo là rất quan trọng

. Nhưng rõ ràng UBKT Trung ương không thể đủ sức và cũng không thể làm thay việc của địa phương được. Vậy giải pháp căn cơ để khắc phục tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” là gì?

+ Anh em UBKT Trung ương có chung cảm nhận là nhiệm kỳ này, kiểm tra, kỷ luật “dễ làm” hơn, nhờ có Bộ Chính trị, Ban Bí thư quyết liệt. Đấy là điều kiện rất rất quan trọng.

Ở địa phương cũng vậy thôi, quan trọng là người đứng đầu, khi bí thư, ban thường vụ mà quyết liệt thì sẽ không có chuyện “lạnh”.

Chúng tôi tin là việc tăng cường kiểm tra sẽ góp phần tạo chuyển biến thực sự cho người đứng đầu các tỉnh, thành ủy. Nhưng để bền vững thì công tác nhân sự, đánh giá cán bộ cũng cần chú trọng hơn tiêu chí về kiểm tra, giám sát, kỷ luật. Hội nghị Trung ương 8 vừa rồi đã tiến hành các bước đầu tiên để chuẩn bị cho Đại hội XIII, trong đó lập tiểu ban nhân sự. Hy vọng tới đây Đảng sẽ chọn được những cán bộ không chỉ quyết liệt đổi mới mà còn nghiêm khắc, giữ nguyên tắc trong sinh hoạt và đề cao công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật.

. Xin cám ơn ông.