4 giải pháp cho tình trạng thiếu vật liệu của các dự án

Chiều 14-3, tại tỉnh Hậu Giang, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cùng đoàn công tác của Chính phủ có buổi làm việc với lãnh đạo các tỉnh ĐBSCL về nguồn cung ứng vật liệu san lấp cho các dự án giao thông.

Vẫn nóng nguồn vật liệu cát đắp nền đường

Thông tin tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Duy Lâm cho hay nhu cầu vật liệu cát đắp nền đường của các dự án đường cao tốc trong khu vực ĐBSCL đã khởi công trong giai đoạn 2021-2025 khoảng 47,81 triệu m3. Trong đó, cao tốc Bắc - Nam phía đông đoạn Cần Thơ - Cà Mau khoảng 18,5 triệu m3, cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng hơn 23 triệu m3, cao tốc Cao Lãnh - An Hữu hơn 2 triệu m3, cao tốc Mỹ An - Cao lãnh hơn 3 triệu m3. Hiện nay, hai dự án thành phần đoạn từ TP Cần Thơ đến Cà Mau đang gặp khó khăn về nguồn cung.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ GTVT, qua thống kê cho thấy khu vực ĐBSCL đã cấp phép 64 giấy phép khai thác cát với tổng trữ lượng khoảng 80 triệu m3, công suất khai thác khoảng 17 triệu m3/năm, trong đó cát san lấp là 14 triệu m3. Tuy nhiên, hiện nay trữ lượng cát san lấp còn lại chỉ khoảng 37 triệu m3.

Cạnh đó, một số giấy phép đã hết hạn, một số giấy phép không được gia hạn, đồng thời nhiều mỏ có chất lượng không đáp ứng yêu cầu đắp nền đường. Các mỏ đáp ứng chủ yếu tập trung tại các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long. “Theo hồ sơ khảo sát vật liệu của dự án, khoảng 24 mỏ đang khai thác có chất lượng đáp ứng yêu cầu nhưng nếu chỉ tăng công suất khai thác các mỏ này thêm 50% trong hai năm theo Nghị quyết 18 và dành 100% phần tăng thêm khoảng 6,17 triệu m3 cho dự án thì vẫn chưa đáp ứng nhu cầu” - Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Duy Lâm cho biết thêm.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: CHÂU ANH

Đề nghị các tỉnh hỗ trợ

Trước tình hình trên, Bộ GTVT cũng đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh An Giang bố trí 7 triệu m3, Đồng Tháp bố trí 7 triệu m3, Vĩnh Long bố trí 5 triệu m3 cát cho dự án. Đến nay, hai tỉnh An Giang và Đồng Tháp đã có chủ trương bố trí khoảng 3/18,5 triệu m3, còn tỉnh Vĩnh Long đang xác định mỏ để giới thiệu cho dự án. Hiện chủ đầu tư và nhà thầu thi công đang phối hợp với địa phương để triển khai các thủ tục tăng công suất mỏ, đồng thời hoàn thiện các thủ tục thăm dò, mở mỏ mới.

Để đáp ứng nhu cầu vật liệu xây dựng phục vụ thi công, hoàn thành các dự án cao tốc, Thứ trưởng Bộ GTVT kiến nghị Phó Thủ tướng Chính phủ có ý kiến chỉ đạo các tỉnh, TP khu vực rà soát, khẩn trương thực hiện các thủ tục nâng 50% công suất các mỏ cát đang khai thác. Cạnh đó, ưu tiên bố trí đủ nguồn vật liệu cát đáp ứng tiến độ triển khai các dự án theo đề nghị của Bộ GTVT.

Bộ GTVT cũng kiến nghị Bộ TN&MT chủ trì làm việc với các địa phương trong khu vực để xác định trữ lượng cát đắp của từng tỉnh cung cấp cho dự án. Đồng thời hướng dẫn các địa phương giải quyết các vướng mắc trong quá trình triển khai như chỉ đạo của Chính phủ.

Ông Trần Quý Kiên, Thứ trưởng Bộ TN&MT, thông tin trong số các mỏ cát san lắp được cấp phép, 70% cát là có thể làm cao tốc. Ngoài hai tỉnh An Giang và Đồng Tháp, chín tỉnh còn lại có 30 giấy phép thăm dò, các mỏ với tổng trữ lượng đất và cát khoảng 39 triệu m3. Từ đó cho thấy hoàn toàn có thể đáp ứng được nhu cầu các dự án cao tốc của vùng.

“Vấn đề ở đây là cân đối được tiến độ khai thác. Bộ TN&MT kiến nghị Chính phủ chỉ đạo, điều tiết, trên cơ sở trữ lượng cát của địa phương, đặc biệt là những mỏ theo cơ chế đặc thù nếu có sự điều tiết tốt và vào cuộc của các tỉnh Long An, An Giang, Đồng Tháp nếu chia sẻ thì hoàn toàn có thể đáp ứng được nhu cầu cát cho các dự án cao tốc trục dọc, trục ngang của vùng” - Thứ trưởng Bộ TN&MT nhận định.

Sau khi nghe các bộ, ngành và các địa phương nêu ý kiến liên quan đến nguồn vật liệu san lấp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà gợi ý bốn giải pháp để giải quyết tình trạng thiếu vật liệu cho dự án tại một số công trình. Đó là nâng công suất khai thác mỏ cát, đất 2-3 lần/năm; cấp phép khai thác cho một số mỏ lớn; gia hạn cấp phép lại cho các mỏ hết hạn và kiểm soát, bình ổn giá vật liệu.

Đối với các địa phương, Phó Thủ tướng đề nghị xem xét tăng năng suất cát mỏ cát lên 50%; các mỏ đất, đá nâng công suất tối đa 200%. Cạnh đó, khảo sát các mỏ dự phòng, các mỏ tạm thời, trên cơ sở đánh giá trữ lượng, nếu đạt yêu cầu thì tái khởi động việc khai thác các mỏ. Riêng đối với các mỏ mới, kể cả đất đá, cát thì phải có khảo sát và đánh giá về vấn đề môi trường, bảo vệ cảnh quan, cân bằng đáy sông.

Phó Thủ tướng cũng đề nghị Bộ TN&MT phối hợp trên cơ sở số liệu tính toán, báo cáo của các địa phương về trữ lượng, công suất khai thác thì phân bổ, điều tiết vật liệu sát với yêu cầu thi công.•

CHÂU ANH