Mới đây, tại tọa đàm với chủ đề: “Thực hành Báo cáo Phát triển bền vững trong lĩnh vực ngân hàng với giải pháp AI”, nhiều chuyên gia và đại diện ngân hàng thảo luận sâu về vai trò ngày càng lớn của công nghệ trong việc hỗ trợ các tổ chức tài chính thực hiện các tiêu chuẩn môi trường, xã hội và quản trị (ESG).
AI giải bài toán dữ liệu ESG, hỗ trợ lập báo cáo minh bạch hơn
Việc lập báo cáo phát triển bền vững hiện nay đang gặp không ít trở ngại, chủ yếu đến từ khâu thu thập và xử lý dữ liệu ESG, vốn bị phân tán, thiếu tiêu chuẩn và khó kiểm chứng. Đây là rào cản khiến nhiều doanh nghiệp, tổ chức tài chính lúng túng trong quá trình thực hiện.
TS. Lê Hùng Cường, Phó Tổng Giám đốc FPT Digital, Tập đoàn FPT chia sẻ, xu hướng thế giới chuyển từ ‘"tự nguyện" sang "phải có" đối với hoạt động công bố báo cáo phát triển bền vững. Tuy nhiên các doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn trong việc thu thập và phân tích dữ liệu.
Kết quả khảo sát hơn 200 doanh nghiệp tại Việt Nam cho thấy: 67% doanh nghiệp chưa hoặc mới xác định một số chỉ tiêu ESG; 71% chưa có đủ kiến thức để xây dựng báo cáo; 70% không có hoặc hiếm khi công bố báo cáo ESG ra bên ngoài.
Trong bối cảnh đó, AI được ứng dụng nhằm tự động hóa việc thu thập, giám sát và phân tích dữ liệu ESG, giúp các tổ chức tài chính lập báo cáo chính xác, minh bạch hơn với chi phí hợp lý.
Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà nhấn mạnh: “Phát triển bền vững đã vượt ra khỏi phạm vi một xu hướng, trở thành một phần cốt lõi trong chiến lược phát triển của ngành tài chính - ngân hàng. Trong đó, việc xây dựng và công bố Báo cáo Phát triển bền vững là công cụ quan trọng để các tổ chức tài chính thể hiện cam kết, minh bạch hóa hoạt động, đồng thời khẳng định vai trò tiên phong trong quá trình hướng tới một nền kinh tế xanh và toàn diện”.
Tín dụng xanh hứa hẹn bứt phá mạnh mẽ
Song song với việc thúc đẩy báo cáo phát triển bền vững, hoạt động tín dụng xanh tại Việt Nam cũng ghi nhận nhiều kết quả tích cực. Đến cuối quý I-2025, hiện đã có 58 tổ chức tín dụng phát sinh dư nợ tín dụng xanh với tổng giá trị trên 704.244 tỉ đồng, tăng 3,57% so với cuối năm 2024, chiếm 4,3% tổng dư nợ nền kinh tế.
Dư nợ chủ yếu tập trung vào năng lượng tái tạo, năng lượng sạch (chiếm hơn 37%) và nông nghiệp xanh (trên 29%). Đặc biệt, tốc độ tăng trưởng tín dụng xanh giai đoạn 2017–2024 đạt bình quân 21,2%/năm, cao hơn hẳn mức tăng trưởng tín dụng thông thường.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vướng mắc cần tháo gỡ. Ông Trần Anh Quý – Trưởng phòng Tín dụng chính sách, Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, NHNN cho biết: “Chi phí đầu tư, thuê tư vấn xây dựng báo cáo còn cao, thiếu khung pháp lý để xây dựng danh mục đầu tư xanh, phát triển bền vững của các ngân hàng thương mại… là những vướng mắc cần được tháo gỡ”.
Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng từng khẳng định: “Việc ứng dụng AI trong lĩnh vực tín dụng xanh không chỉ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức tín dụng mà còn góp phần thúc đẩy phát triển bền vững, phù hợp với định hướng của Chính phủ và NHNN".
Trong thời gian tới, với sự hỗ trợ chính sách từ NHNN cùng sự vào cuộc của các doanh nghiệp công nghệ, ngành ngân hàng Việt Nam kỳ vọng sẽ tiến xa hơn trên hành trình số hóa – xanh hóa, góp phần định hình một hệ sinh thái tài chính minh bạch, hiệu quả và phát triển bền vững.
