Băn khoăn lùi thời gian áp dụng sách giáo khoa mới

Chiều 2-11, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đã thảo luận tại hội trường về việc lùi thời điểm triển khai áp dụng chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) và sách giáo khoa (SGK) mới tại Nghị quyết số 88/2014/QH13 của QH về đổi mới chương trình SGK, GDPT.

Chưa an tâm về chất lượng

Theo đó, Nghị quyết số 88 của QH yêu cầu từ năm học 2018-2019 bắt đầu triển khai áp dụng chương trình GDPT và SGK mới theo hình thức cuốn chiếu đối với mỗi cấp tiểu học, THCS và THPT.

Tuy nhiên, Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết Chính phủ nhận thấy trên thực tế chương trình GDPT mới như trên chưa được ban hành để làm căn cứ biên soạn SGK, thời gian thực tế để hoàn thành việc xây dựng chương trình GDPT mới cần nhiều hơn khoảng một năm so với dự kiến. Việc chuẩn bị điều kiện về giáo viên, cán bộ quản lý và cơ sở vật chất của các cơ sở GDPT trên phạm vi toàn quốc còn gặp nhiều khó khăn. Nếu triển khai áp dụng chương trình GDPT và SGK mới ngay từ năm học 2018-2019 sẽ khó yên tâm về chất lượng. Do đó, Bộ GD&ĐT đề xuất Chính phủ trình QH lùi thời gian áp dụng chương trình GDPT và SGK mới ở cấp tiểu học một năm, ở cấp THCS hai năm và ở cấp THPT ba năm.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của QH, cho biết ủy ban đồng tình với đề xuất trên vì việc xây dựng, thẩm định, thực nghiệm và ban hành chương trình mới còn chậm, chưa bảo đảm theo lộ trình và tiến độ đặt ra. Riêng việc ban hành chương trình tổng thể đã chậm hơn một năm so với kế hoạch. Đặc biệt là sự chậm trễ trong việc chuẩn bị các điều kiện về đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất, mặc dù các nội dung này đã được xác định rất rõ trong Nghị quyết 88. Nội dung kinh phí cũng chưa được xác định đầy đủ, chủ yếu mới tính toán được kinh phí phục vụ các hoạt động ở cấp trung ương, chưa rõ kinh phí của địa phương; nhiều tỉnh sẽ gặp khó khăn trong việc bố trí ngân sách để thực hiện chương trình GDPT mới.

ĐB Cao Thị Giang (Quảng Bình) cho rằng chương trình này chưa đem lại hiệu quả nên việc lùi thời gian là cần thiết để nâng cao chất lượng các cơ sở phổ thông. Đồng thời việc lùi này để có thời gian đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên cũng như tính toán kinh phí tổ chức.

Đa số đại biểu Quốc hội đồng tình với đề xuất lùi thời điểm áp dụng chương trình giáo dục phổ thông và sách giáo khoa mới. Ảnh: HTD

Đội chi phí gấp hai lần?

Tranh luận lại với ĐB Cao Thị Giang, ĐB Nguyễn Hữu Cầu (Nghệ An) nói đề án thực hiện qua ba năm nhưng không ai biết Bộ GD&ĐT đã chi bao nhiêu tiền. “Theo nghị quyết của Chính phủ thì từ tháng 6-2016 đến tháng 7-2018, chúng ta phải có ba bộ SGK lớp 1, 6 và 10. Vậy qua thời gian đó, xin hỏi Bộ GD&ĐT đã làm được bao nhiêu sản phẩm, chi bao nhiêu tiền ngân sách để làm các sản phẩm đó? Có như vậy chúng ta mới tính được việc thực hiện đề án tốn kém, lãng phí không” - ĐB Cầu nêu vấn đề.

ĐB Nguyễn Hữu Cầu cũng cho hay theo kế hoạch chi phí trọn gói cho chương trình này ban đầu là 778 tỉ đồng nhưng theo báo cáo mới nhất trong tờ trình của Chính phủ, con số này lên đến 80 triệu USD, tương đương gần 1.800 tỉ đồng. “Chúng ta chọn con số nào để tính toán đây? Tôi nghĩ lùi thời gian áp dụng bao nhiêu năm không quan trọng, điều quan trọng việc lùi thời gian đó tiêu tốn ngân sách nhà nước bao nhiêu? Tôi dám chắc khi kéo dài thời gian sẽ phát sinh chi phí. Một đồng cũng là thuế của dân, nếu lãng phí sẽ rất có tội” - ĐB Nguyễn Hữu Cầu chốt lại.

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết hiện Bộ mới chỉ tiêu 2 triệu USD (khoảng 50 tỉ đồng). Trong đó, Bộ đã chi 2,3 tỉ đồng cho chương trình đào tạo giáo viên. “Từng năm một, chúng tôi sẽ công khai với QH để giải tỏa một số quan điểm cho rằng chi rất nhiều tiền” - ông Nhạ cho hay.

Tạo tính năng động, sáng tạo cho học sinh

Cùng tâm trạng băn khoăn, ĐB Trần Thị Dung (Điện Biên) nhìn nhận việc lùi một năm, hai năm có giải quyết được vấn đề không trong khi để thực hiện chương trình này cần rất nhiều công việc. “Theo tờ trình Chính phủ đề nghị lùi chương trình GDPT mới, tôi đếm còn 30 đầu việc. Chính phủ cần lưu tâm nghiên cứu ý kiến này. Thời gian cần và đủ là bao nhiêu? Đặc biệt, nội dung rất quan trọng là đào tạo giáo viên bộ môn chưa có trong chương trình hiện hành. Tôi băn khoăn là liệu một năm có đủ để đào tạo giáo viên chưa có trong chương trình hay không?” - ĐB Dung nêu.

Từ đó, ĐB đến từ Điện Biên kiến nghị Chính phủ cần phân tích thêm và Chính phủ cam kết nếu QH đồng tình lùi thời gian một năm, Chính phủ phải đảm bảo khối lượng công việc và mục tiêu đúng như Nghị quyết 88 đề ra.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho rằng chương trình SGK là nhiệm vụ cốt lõi, chúng ta đã trải qua ba thời kỳ thay đổi SGK. Tính đến nay chúng ta chưa có chương trình tổng thể, gắn bó và Nghị quyết 88 sẽ tạo sự thay đổi tổng thể. Chương trình SGK mới là thách thức của Bộ GD&ĐT khi triển khai. Chương trình sẽ nhấn mạnh vào người học, làm cho học sinh năng động, sáng tạo, theo quan điểm thực học, dân chủ và thực nghiệm.