Năm 2015, hãng tin Bloomberg nêu ông Putin chỉ đạo Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) phải đạt mục tiêu dự trữ 500 tỷ USD. Đồng thời, ông nhận định dự trữ vàng và ngoại tệ là sự bảo đảm cho sự độc lập tài chính của nước Nga.
Theo số liệu của CBR, tính đến ngày 1-4-2019, dự trữ ngoại hối và vàng của Nga có tổng giá trị 487,6 tỷ USD, và đó là mức dự trữ cao nhất kể từ tháng 3-2014, khi Nga sáp nhập Crimea khiến Mỹ viện cớ để trừng phạt kinh tế Nga.
RCB cho biết tổng số vàng dự trữ hiện là 2.112 tấn, một con số kỷ lục trong lịch sử Nga hiện đại. Lượng dự trữ vàng đạt mức kỷ lục năm 1941 là 2.800 tấn, nhưng sau Thế chiến 2, con số này đã giảm xuống còn 2.500 tấn hồi năm 1953.
Ông Putin kiểm tra các thỏi vàng trong kho trữ. Ảnh: Reuters
Nơi cất giữ được bí mật tối đa
Theo báo Russia Beyond, vấn đề dự trữ vàng được giới truyền thông quốc tế đề cập nhiều. Ví dụ Tổng thống Mỹ Donald Trump từng gợi ý kiểm toán để biết pháo đài Đồn Knox thực sự có bao nhiêu vàng dự trữ.
Vì thế, không ngạc nhiên khi nhiều người Nga thắc mắc về việc số vàng dự trữ được đúc thành các thỏi nặng từ 100 gram đến 14 kg được giấu ở đâu.
Tờ báo Nga cho biết số vàng quốc gia được cất giữ trong một nhà kho của RCB ở Moscow. Số còn lại được cất giữ ở hai thành phố St. Petersburg và Yekaterinburg.
Thông tin về những nơi cất giữ vàng dự trữ được giữ bí mật tối đa. Nhưng cũng có tin đồn rằng một kho trữ nằm trên đường Pravda ở trung tâm thủ đô Moscow. Đây là con đường này có nhiều trụ sở của giới truyền thông Nga.
Năm 2011, khi còn là Thủ tướng Nga, ông Putin đã đi thị sát một kho trữ vàng có diện tích 17.000 mét vuông, nhưng thông tin chi tiết chuyến thị sát này được giữ kín.
Vào lúc kinh tế toàn cầu bất ổn, các chuyên gia nhận định tích cực về quyết tâm tăng trữ vàng của Nga.
Nhà kinh tế học Anton Tabakh ở Đại học kinh tế nói: “Khi giá vàng thấp, các chính phủ đều tăng số vàng dự trữ, và điều này thường vì các lý do lịch sử và truyền thống”.
Konstantin Sakharovsky, người có nhiều năm làm việc ở Công ty bán lẻ kim hoàn quốc gia đã kết nối nhu cầu trữ vàng tăng với những rủi ro chính trị liên quan việc ông Trump trúng cử Tổng thống Mỹ hồi năm 2016.
Ông từng nói dưới thời ông Trump, vàng sẽ càng có ý nghĩa nhiều hơn: “Việc tăng nguồn vàng dự trữ là một quyết định đúng trong tình hình kinh tế-chính trị hiện nay. Ông Trump rất khó lường. Có thể sẽ xảy ra một đợt cấm vận mới và niêm phong tài sản Nga. Vàng sẽ giúp Nga bảo tồn số tài sản”.
Vàng trong kho dự trữ của RCB. Ảnh: RBTHL
Nhờ Nga dự trữ vàng hộ
Vào thế chiến 1, Hoàng gia Rumani sợ Đức chiếm đóng nên quyết nhờ đồng minh Nga trữ hộ tổng cộng 95 tấn vàng dự trữ.
Theo báo Russia beyond, dù có lời hứa sẽ trả số vàng này cho nhân dân Rumani, nhưng Điện Kremlin hoàn toàn không tin tưởng nhà lãnh đạo Nicolae Ceaușescu, nên Liên Xô không vội thực hiện lời hứa. Mãi đến năm 2008, số vàng dự trữ cuối cùng mới được trả về Rumani.
Mặt khác, chính quyền Cách mạng Nga cũng nhanh chóng sử dụng số vàng dự trữ của Sa hoàng để mua lương thực, thiết bị công nghiệp, nên năm 1928 chỉ còn khoảng 150 tấn vàng dự trữ trong kho vàng Liên Xô.
Nhưng dưới thời lãnh đạo Stalin, nguồn vàng dự trữ của Liên Xô tăng đáng kể, vì ông Stalin nhận định vàng dự trữ là trụ cột cho chủ trương đẩy nhanh công nghiệp hóa nền kinh tế Liên Xô.
Ông Stalin ra lệnh trữ 2.500 tấn vàng, nhưng đến thời lãnh đạo Nikita Khrushchev thì giảm xuống còn 1.600 tấn, và đến thời ông Leonid Brezhnev còn 437 tấn.
Hai nhà lãnh đạo Liên Xô kế tiếp, các ông Yuri Andropov và Chernenko cùng tăng số vàng dự trữ quốc gia lên 719 tấn, nhưng dưới thời ông Mikhail Gorbachev, đến tháng 10-1991 thì tổng số vàng dự trữ chỉ còn 290 tấn.
Kỳ sau: Vàng Sa Hoàng bị chìm dưới hồ Baikal?
