Theo Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương), thời gian gần đây mô hình cashback- “mua sắm hoàn tiền” nổi lên như một xu hướng mua sắm thương mại điện hiện đại.
Đây là hình thức người tiêu dùng được hoàn lại một phần tiền khi mua sắm thông qua thẻ ngân hàng, ví điện tử, hoặc qua ứng dụng mua hàng.
“Mua sắm hoàn tiền” là mô hình thương mại điện tử (TMĐT) B2C kết nối doanh nghiệp (DN) với người tiêu dùng. Các DN, nhà cung cấp dịch vụ thực hiện hoàn tiền với mục đích muốn mở rộng hệ thống khách hàng, thu hút khách hàng sử dụng sản phẩm và dịch vụ của mình.
Tuy nhiên, qua quá trình theo dõi, thu thập thông tin trên các phương tiện internet, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng nhận thấy nhiều trang TMĐT, ứng dụng internet được quảng cáo theo mô hình “mua sắm hoàn tiền” và có những đặc điểm là người tham gia khi dùng các website, ứng dụng TMĐT này để giao dịch mua sắm, được “vẽ” là luôn có lợi với giá trị hoàn tiền; chiết khấu cho mỗi giao dịch hấp dẫn từ 80-100% thậm chí cao hơn dành cho cả bên bán và bên mua.
Thực tế, việc hoàn tiền với giá trị % cao như vậy chỉ được thể hiện ở việc tích điểm trên hệ thống nội bộ. Khi chuyển đổi ra tiền mặt thường chỉ từ 0,05% - 0,1%/ ngày, không có ý nghĩa cho việc “hoàn tiền” như quảng cáo.
Mua sắm hoàn tiền nổi lên như một xu hướng mua sắm thương mại hiện đại Ảnh: TÚ UYÊN
Bên cạnh đó, việc tích điểm trên hệ thống nội bộ của những website, ứng dụng này thường có liên quan tới một hoặc một số loại tiền ảo, ví điện tử như Silling, USDT, VNDC… Ngoài giao dịch mua sắm tiêu dùng, hệ thống còn cho phép các tài khoản người tham gia có thể đầu tư, mua bán và trao đổi các điểm số nội bộ trên hệ thống tương ứng với các loại tiền ảo tự lưu hành trên.
Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng cho biết các loại tiền ảo, ví điện tử này chỉ có giá trị nội bộ trong hệ thống, không được pháp luật Việt Nam công nhận là trung gian để thanh toán. Người tham gia có những tranh chấp liên quan đến những giao dịch này đều không được pháp luật bảo vệ.
Mặt khác, tùy thuộc vào thứ tự tham gia và người giới thiệu các tài khoản người tham gia trong hệ thống sẽ được kết nối, sắp xếp theo tầng, cấp, nhánh.
Lúc này, hệ thống thường đưa ra các hình thức để huy động vốn hoặc mời gọi người tham gia nộp thêm tiền để nâng cấp tài khoản lên các mức cao hơn để được hưởng hoa hồng. Quyền lợi hấp dẫn theo tỷ lệ phần % số tiền của những người tham gia tuyến dưới, nhánh dưới nộp vào để tham gia và nâng cấp tài khoản trên hệ thống.
Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng đánh giá những mô hình hoạt động của website, ứng dụng TMĐT có những biểu hiện như trên hoặc tương tự đều không minh bạch trong mô hình hoạt động, có nhiều dấu hiệu biến tướng, sử dụng mô hình kinh doanh đa cấp trái phép.
Do đó để hạn chế những rủi ro tài chính và pháp lý, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng cảnh báo người dân không nên tham gia đầu tư, phát triển hệ thống của những website và ứng dụng TMĐT có dấu hiệu nêu trên.
| Theo Cục cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, DN hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp phải được đăng ký theo quy định của Nghị định 40/2018. Các tổ chức cá nhân có dấu hiệu kinh doanh theo phương thức đa cấp khi chưa được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp có thể bị xử lý hình sự với mức phạt 5 tỉ đồng hoặc 5 năm tù giam. Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng cho biết tính đến 5-8, trên thị trường còn 21 DN đang hoạt động theo quy định của Nghị định 40. |
