Cho vay bằng ngoại tệ, bị sung công tiền lãi

Sau đó, bà C. không trả được nợ nên bị bà T. kiện ra TAND tỉnh Khánh Hòa yêu cầu phải thanh toán cả gốc lẫn lãi.

Tháng 7-2011, TAND tỉnh Khánh Hòa đã đưa vụ kiện này ra xét xử, chấp nhận yêu cầu của bà T., buộc bà C. phải trả cho bà T. tổng cộng hơn 1,2 tỉ đồng cả gốc lẫn lãi (tòa quy đổi 15.000 USD ra tiền Việt Nam theo tỉ giá vào ngày xét xử). Ngoài ra, tòa còn áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời là cấm bà C. xuất cảnh.

Giữa tháng 8-2011, viện trưởng VKS tỉnh Khánh Hòa đã kháng nghị bản án, đề nghị tòa phúc thẩm xét xử theo hướng tuyên bố hợp đồng vay tài sản giữa hai bên đương sự vô hiệu một phần. VKS đề nghị tòa phúc thẩm buộc bà C. phải trả cho bà T. 15.000 USD đã nhận cùng 710 triệu đồng nợ gốc và lãi phát sinh trên số tiền 710 triệu đồng này từ tháng 1-2010 đến ngày xét xử. Cạnh đó, VKS cũng đề nghị tòa phúc thẩm buộc bà T. phải trả lại cho bà C. số tiền lãi đã nhận trên số tiền vay 15.000 USD.

Theo VKS, việc vay nợ 15.000 USD và 710 triệu đồng giữa hai bên đương sự là có thật. Đây là hợp đồng vay mượn tài sản nhưng giao dịch này vi phạm điều cấm của pháp luật đối với khoản vay 15.000 USD (cá nhân không được giao dịch bằng ngoại tệ) nên bị vô hiệu một phần. Khi giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên khôi phục tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.

Ít lâu sau, viện trưởng VKS tỉnh Khánh Hòa tiếp tục kháng nghị bổ sung, đề nghị tòa cấp phúc thẩm sửa án sơ thẩm theo hướng: Tuyên bố hợp đồng vay tài sản giữa hai bên đương sự vô hiệu một phần, buộc bà C. phải trả cho bà T. số tiền nợ gốc 15.000 USD tính ra tiền Việt Nam tại thời điểm xét xử sơ thẩm, 710 triệu đồng nợ gốc và lãi phát sinh trên số tiền 710 triệu đồng từ tháng 1-2010 đến ngày xét xử. Đối với khoản lãi trên số tiền vay 15.000 USD mà bà C. đã trả cho bà T. thì phải tịch thu sung công. Bởi lẽ theo quy định hiện hành, giao dịch giữa các cá nhân về việc vay ngoại tệ có lãi là vô hiệu. Do đó, khi các bên có tranh chấp và có yêu cầu tòa án giải quyết thì tòa áp dụng Điều 137 BLDS là buộc bên vay phải trả cho bên cho vay số tiền nợ gốc tính ra tiền Việt Nam tại thời điểm xét xử sơ thẩm. Đối với khoản lãi, nếu bên vay đã trả cho bên cho vay thì phải tịch thu sung công.

Mới đây, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại Đà Nẵng đã chấp nhận kháng nghị của VKS tỉnh Khánh Hòa, tuyên sửa một phần bản án sơ thẩm theo hướng trên. Theo bản án phúc thẩm, số tiền lãi của 15.000 USD mà bên vay đã trả cho bên cho vay bị tịch thu sung công là gần 60 triệu đồng.

HOÀNG VĂN