Chương trình nâng cấp trang bị vũ khí hạt nhân cho tiêm kích tàng hình đa năng F-35 Lightning II đã bị hoãn lại ít nhất 9 tháng, hãng tin Sputnik cho hay. Cụ thể, chương trình này bị lùi từ lịch dự kiến là tháng 9 năm nay sang tháng 3-2021.
Theo báo cáo do Văn phòng Trách nhiệm giải trình chính phủ (GAO) thuộc Quốc hội Mỹ công bố ngày 12-5, lý do hoãn vì tiến độ hiện đại hóa trang bị phần cứng và phần mềm (thường được gọi là Block 4) bị chậm.
Hiện nay, chi phí ước tính để phát triển và trang bị gói Block 4 là 13,9 tỉ USD, trong đó chi phí phát triển chiếm 12,1 tỉ USD. Chi phí phát triển của gói nâng cấp này đã tăng thêm 1,5 tỉ USD so với báo cáo năm 2018.
Một chiếc F-35 trên tàu tấn công đổ bộ USS Essex. Ảnh: AFP
Ngoài sự chậm trễ ở gói Block 4, dự án nâng cấp F-35 còn đội thêm chi phí do một số lý do khác, trong đó có việc hợp tác sản xuất với các đối tác Thổ Nhĩ Kỳ bị ảnh hưởng sau khi Ankara kiên quyết mua tổ hợp tên lửa S-400 của Nga.
Tính chung cả chương trình nâng cấp vũ khí hạt nhân cho F-35, chi phí ước tính cho cả chương trình phát triển F-15 của Mỹ (năm 2019) đang là 428,4 tỉ USD. Trong khi đó, báo cáo năm 2012 của GAO ước tính tổng chi phí này chỉ là 395,7 tỉ USD, thấp hơn 32,7 tỉ USD so với dự toán năm 2019.
Cũng theo báo cáo hôm 12-5 của GAO, chi phí vận hành và duy trì lực lượng F-35 trong suốt vòng đời của dòng máy bay này (dự tính là 66 năm) sẽ tiêu tốn khoảng 1.200 tỉ USD, và tổng chi phí cho dự án F-35 là 1.600 tỉ USD.
Theo Sputnik, khi gói nâng cấp Block 4 hoàn thành, máy bay F-35 có thể mang theo một số vũ khí hiện đại như tên lửa tấn công hải quân (NSM), tên lửa không đối đất SPEAR, tên lửa không đối không Meteor và một số loại bom dẫn đường bằng laser (có khả năng là bom hạt nhân B61).
Nhờ đó, các đồng minh NATO tham gia khuôn khổ chia sẻ hạt nhân của khối này sẽ có khả năng thực hiện các cuộc tấn công hạt nhân bằng tiêm kích F-35 đã được đặt mua từ Mỹ.
Sự chậm trễ trong gói nâng cấp Block 4 có thể tạo ra lỗ hổng trong năng lực hạt nhân của NATO, nhất là đối với các nước Ý, Hà Lan và Bỉ, Sputnik nhận định.
Từ năm 2016, GAO đã khuyến nghị Bộ Quốc phòng Mỹ coi Block 4 là một chương trình trang bị quốc phòng quan trọng, độc lập so với các hạng mục nâng cấp khác của F-35 nhưng Lầu Năm Góc không đồng ý. Trong báo cáo hôm 12-5, GAO tiếp tục nhắc lại đề xuất này.
GAO cho rằng Lầu Năm Góc nên tiếp tục theo dõi gói nâng cấp Block 4 đến năm 2026, dù cho việc cung cấp ngân sách cho gói này chỉ kéo dài tới năm 2023.
