Tìm giải pháp lành mạnh hóa chứng khoán Việt - Bài cuối

Để sàn chứng khoán không trở thành sòng bạc

(PLO)- Các cơ quan có thẩm quyền phải thể hiện được vai trò điều tiết thị trường chứng khoán Việt để nó trở lại đúng nghĩa là một nơi lưu chuyển vốn hiệu quả cho nền kinh tế.
0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam

Trò chuyện với Pháp Luật TP.HCM, TS Bùi Duy Tùng, giảng viên kinh tế Trường ĐH RMIT Việt Nam, nhấn mạnh: Khi thực sự trở thành một kênh lưu chuyển vốn cho nền kinh tế, thị trường chứng khoán sẽ là nơi hoàn hảo để các doanh nghiệp huy động nguồn vốn cần thiết cho đầu tư và phát triển. Từ đó, tạo ra động lực mạnh mẽ giúp tăng trưởng kinh tế.

Nếu quản lý tốt, thị trường chứng khoán Việt sẽ trở thành kênh thu dẫn vốn hiệu quả cho nền kinh tế. Ảnh: HOÀNG GIANG

Nếu quản lý tốt, thị trường chứng khoán Việt sẽ trở thành kênh thu dẫn vốn hiệu quả cho nền kinh tế. Ảnh: HOÀNG GIANG

Tăng trưởng nóng và những lỗ hổng

. Phóng viên: Thị trường chứng khoán Việt đã thực sự bùng nổ trong hai năm qua nhưng xem ra vẫn phơi bày nhiều điểm bất ổn. Ông đánh giá điều này ra sao?

+ TS Bùi Duy Tùng (ảnh): Đúng là ngoài những thành công không thể phủ nhận thì có thể thấy rằng hiện vẫn còn nhiều lỗ hổng trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Bằng chứng là nhiều cổ phiếu mang tính chất đầu cơ liên tục được đẩy giá lên, phản ánh không đúng giá trị thực của doanh nghiệp. Ngược lại có cổ phiếu của những công ty tốt lại không đạt được mức tăng trưởng ấn tượng như những công ty sử dụng chiêu trò thổi giá.

Một khi các chiêu trò đẩy giá bị các cơ quan có thẩm quyền phơi bày thì giá cổ phiếu của những công ty đó giảm mạnh, gây thiệt hại lớn cho các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ. Việc này lại tiếp tục gây ra tâm lý bất an khiến nhà đầu tư mất niềm tin vào thị trường chứng khoán. Từ đó, việc huy động vốn của những doanh nghiệp thực sự cần tài trợ trở nên khó khăn hơn, trực tiếp ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế.

Nhà quản lý phải có biện pháp tăng sự minh bạch của thị trường, cung cấp thông tin trung thực nhiều nhất đến nhà đầu tư.

. Nhưng gần đây Nhà nước đã có những động thái mạnh tay, “đại phẫu” nhằm làm lành mạnh thị trường chứng khoán, thưa ông?

+ Gần đây, cơ quan chức năng có những động thái tích cực nhằm làm tăng tính minh bạch của thị trường. Ví dụ gần đây nhất là việc khối tự doanh công ty chứng khoán phải cung cấp giao dịch tự doanh hằng ngày kể từ ngày 17-5-2022. Tuy nhiên, thị trường chứng khoán vẫn còn đang tồn tại một số lỗ hổng về mặt pháp lý liên quan đến việc thao túng giá cổ phiếu, huy động trái phiếu doanh nghiệp. Đơn cử như vụ chủ tịch Tập đoàn FLC Trịnh Văn Quyết hay chủ tịch Tân Hoàng Minh Đỗ Anh Dũng.

Thực tế quy định về phát hành trái phiếu hiện nay rất có lợi cho phía công ty phát hành nhưng lại thiếu sự bảo vệ cho nhà đầu tư. Chẳng hạn, một số công ty không tạo ra lợi nhuận, có nợ xấu cao, vốn chủ sở hữu ít, không có tài sản đảm bảo… nhưng vẫn có thể phát hành trái phiếu là một lỗ hổng nghiêm trọng.

Lỗ hổng tiếp theo trong giao dịch cổ phiếu liên quan đến việc cung cấp thông tin giao dịch. Mặc dù pháp luật đã có những quy định xử phạt về việc giao dịch nội gián hay thao túng giá trên thị trường nhưng hành vi này vẫn tiếp diễn do các cơ quan chức năng khó có thể theo dõi mọi trường hợp và do hình phạt chưa đủ sức răn đe.

Phát triển bền vững

Thời gian gần đây, Thủ tướng Chính phủ liên tiếp có nhiều công điện chỉ đạo về việc tăng cường quản lý, kiểm tra, chấn chỉnh hoạt động thị trường chứng khoán và trái phiếu doanh nghiệp cũng như ổn định thị trường này.

Bộ Tài chính cũng cho biết đang tích cực hoàn thiện khung pháp lý, xây dựng chiến lược phát triển thị trường chứng khoán lành mạnh và bền vững.

Thị trường chứng khoán không phải là sòng bạc

.ý kiến cho rằng hiện nay thị trường chứng khoán Việt vẫn chưa thực hiện đúng chức năng là một kênh huy động vốn hiệu quả cho nền kinh tế. Ông nghĩ sao về nhận xét này?

+ Một trong những chức năng quan trọng nhất của thị trường chứng khoán là lưu chuyển vốn từ nơi thừa vốn đến nơi thiếu vốn. Nguồn vốn dư thừa cần được đầu tư vào những lĩnh vực, ngành công nghiệp trọng điểm theo từng thời kỳ, nơi tạo ra nhiều giá trị gia tăng cho nền kinh tế.

Yếu tố tiếp theo giúp thị trường phát triển bền vững đó là các chứng khoán giao dịch phải được định giá gần nhất với giá trị thực của chúng. Nhà đầu tư sẽ yên tâm hơn khi họ biết rõ giá trị của chứng khoán họ đang nắm giữ. Từ đó, dòng vốn chảy vào thị trường sẽ mang tính chất ổn định và đều đặn hơn, tạo ra sự phát triển bền vững cho thị trường này.

. Vậy theo ông, cần làm gì để thị trường chứng khoán thực sự thu hút nhà đầu tư và trở thành thị trường vốn đúng nghĩa?

+ Để thị trường chứng khoán không trở thành một “sòng bạc” thì các cơ quan có thẩm quyền phải thể hiện được vai trò điều tiết thị trường. Việc để các nhà đầu tư chỉ tập trung vào lướt sóng các cổ phiếu đầu cơ trong ngắn hạn sẽ làm mất đi chức năng của một thị trường vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế.

Tôi cũng cho rằng thị trường chứng khoán nên là một kênh tiết kiệm (cho việc nghỉ hưu) hiệu quả cho các nhà đầu tư cá nhân và là kênh đầu tư dài hạn. Đây không phải là một “sòng bạc”, nơi mà mọi người đặt cược số tiền tích lũy của mình vào những cổ phiếu không giá trị.

. Nhiều người có chung nhận định rằng một trong những khiếm khuyết nhất của thị trường chứng khoán Việt là còn thiếu tính minh bạch và muốn lành mạnh hóa thị trường thì phải giải quyết được bài toán này?

+ Sự thiếu minh bạch thông tin là một trong những yếu tố làm tăng tính chất “cờ bạc” của thị trường và đẩy những nhà đầu tư thực sự ra khỏi thị trường chứng khoán. Vì vậy nhà quản lý phải có biện pháp tăng sự minh bạch của thị trường, cung cấp thông tin trung thực nhiều nhất đến nhà đầu tư để họ có thể đưa ra những quyết định chính xác.

Bên cạnh đó, bất kỳ hành vi che giấu thông tin (như thông tin giao dịch nội bộ) hoặc cung cấp thông tin sai lệch cần phải được xử lý triệt để theo pháp luật. Hình phạt của những hành vi giao dịch nội gián, thổi giá, thao túng thị trường cần phải được nâng lên cho phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế.

Đồng thời, cần phải có quy định bắt buộc về việc kiểm định và đánh giá mức độ tín nhiệm của công ty phát hành trái phiếu bởi một bên kiểm định độc lập thứ ba (như Moody’s hoặc Fitch) nhằm làm tăng lượng thông tin minh bạch cho nhà đầu tư. Hệ thống pháp lý về phát hành trái phiếu cũng cần phải được tiếp tục hoàn thiện.

Tôi cũng cho rằng các mức phạt quy định tại Điều 211 BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định về tội thao túng thị trường chứng khoán đã lỗi thời với sự phát triển của thị trường. Mức phạt tiền và phạt tù cần phải được điều chỉnh lại để triệt tiêu động cơ lừa đảo và thao túng giá trên thị trường.

. Xin cám ơn ông.•

Công cụ điều tiết “máu cờ bạc” nhà đầu tư

TS Bùi Duy Tùng nhận xét hiện nay ở Việt Nam đã có một số công cụ điều tiết tâm lý cờ bạc trên thị trường như thuế thu nhập khi bán cổ phiếu. Đây là một công cụ được đề xuất bởi James Tobin, nhà kinh tế học đoạt giải Nobel Kinh tế hơn 50 năm trước.

Thuế sẽ làm giảm động cơ mua bán trong ngắn hạn của nhà đầu tư do tác động trực tiếp vào thu nhập của họ. Nếu mức thuế suất được tính toán hợp lý, nhà đầu tư sẽ không còn động lực mua bán trong ngắn hạn nhiều, do mua bán càng nhiều thì sẽ phải đóng thuế càng cao. Từ đó, thuế thu nhập sẽ điều chỉnh hành vi của nhà đầu tư từ ngắn hạn sang dài hạn.

Quản lý chưa theo kịp thị trường

GS-TS Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội, nhận xét thị trường chứng khoán hai năm qua tăng trưởng “nóng”. Tuy nhiên, hệ thống thể chế, khung khổ pháp luật còn bộc lộ những điểm yếu, lỗ hổng dẫn tới việc lũng đoạn thị trường của một số nhà đầu tư nên cần phải sớm sửa đổi, hoàn thiện.

TS Vũ Đình Ánh, chuyên gia tài chính, cũng nhìn nhận quy mô thị trường chứng khoán đã có bước tăng trưởng vượt trội trong thời gian gần đây. Thế nhưng hệ thống quản lý cả về thể chế chính sách, tổ chức bộ máy, con người, công nghệ... đều có những yếu tố không theo kịp.

Vì vậy ông cho rằng phải nhanh chóng nâng cao chất lượng quản lý thị trường chứng khoán, chống hành vi nội gián, thao túng gắn với phát triển công nghệ nhằm thích hợp với quy mô phát triển của thị trường. THÙY LINH

Đừng bỏ lỡ

Đọc thêm

Rào chắn bao quanh cửa hàng xăng dầu. ẢNH: TÚ UYÊN

TP.HCM: 18 cửa hàng xăng dầu tạm ngưng hoạt động

(PLO)- Theo Sở Công thương TP.HCM, các cửa hàng xăng dầu này tạm ngưng với các lý do để sữa chữa nâng cấp, do giấy chứng nhận cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu hết hạn, đang thực hiện thủ tục theo quy định.

TKV: Doanh thu, lợi nhuận vượt kế hoạch, lương bình quân tăng

TKV: Doanh thu, lợi nhuận vượt kế hoạch, lương bình quân tăng

(PLO)- Với doanh thu năm 2023 đạt trên 170.000 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế 7.800 tỷ đồng, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) tiếp tục giữ ổn định các hệ số tài chính quan trọng và đủ khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn.