Sáng 23-7, tại TP.HCM diễn ra Hội thảo “Cung cấp thông tin báo chí về thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng” do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức.
Tại đây, nhiều ý kiến đề xuất nhà nước nên cấm hoàn toàn thuốc lá thế hệ mới bao gồm thuốc lá điện tử (TLĐT), thuốc lá nung nóng, thuốc shisha tại thị trường Việt Nam, bởi những tác hại mà chúng gây ra cho sức khỏe không kém gì thuốc lá thông thường.
Thuốc lá thế hệ mới độc hại như thuốc lá thông thường
Bà Phan Thị Hải, Phó giám đốc Qũy Phòng chống tác hại thuốc lá, Bộ Y tế nhận định xu hướng sử dụng thuốc lá thế hệ mới đang ngày một tăng lên. Chỉ tính riêng năm 2015, tỉ lệ người đã từng sử dụng TLĐT ở nước ta là 1,1% và 0,2% số người hiện đang sử dụng.
Tuy nhiên, trong một kết quả điều tra sức khỏe học đường năm 2019, tỉ lệ sử dụng TLĐT độ tuổi 13-17 đã tăng lên 2,6%. Thực tế cho thấy, người sử dụng TLĐT ở Việt Nam có xu hướng gia tăng ở các thành phố lớn, trong nhóm có mức sống khá và trong giới trẻ.
“Trong khi đó, ngành công nghiệp thuốc lá lại sử dụng nhiều phương thức để che đậy tác hại thực của nó, như việc thế hệ mới thì phải sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới”- bà Hải chia sẻ.
Theo các chuyên gia thuốc lá thế hệ mới độc hại như thuốc lá thông thường. Ảnh minh họa: HUY ĐẠT
Bà Nguyễn Thị Thu Hương, đại diện Qũy phòng chống tác hại thuốc lá, Bộ Y tế nhấn mạnh, các sản phẩm thuốc lá mới có mức độ độc hại như thuốc lá điếu thông thường, bởi bản chất của sản phẩm này vẫn cung cấp chất gây nghiện nicotine. Đồng thời, Tổ chức y tế thế giới cũng chỉ ra các sản phẩm này cũng không có công dụng cai nghiện như quảng cáo.
ThS-BS Nguyễn Tuấn Lâm, Cán bộ Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam cũng cảnh báo tác hại của các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới bởi bản thân chúng chứa rất nhiều chất độc hại như nicotine, kim loại, formaldehyde… Những chất này sẽ gây nghiện và ảnh hưởng tới sự phát triển não của trẻ vị thành niên, hay gây ra các bệnh ung thư, tim mạch, hô hấp...
Đề xuất cấm hoàn toàn
Chia sẻ thêm tại hội thảo, bà Nguyễn Thị Thu Hương cho rằng các sản phẩm thuốc lá mới tại Việt Nam gây khó khăn cho việc thực hiện mục tiêu giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá.
"Thế giới đã mất nhiều thập kỷ chỉ để chống lại các tác hại của thuốc lá thông thường, tuy nhiên, kết quả chưa được như mong đợi. Vì vậy, nếu cho phép các sản phẩm mới thì Việt Nam sẽ phải gánh chịu những hậu quả nặng nề hơn"- bà Hương nói.
Theo bà Hương, Việt Nam cần khung pháp lý nhằm kiểm soát các sản phẩm này. Cơ quan chức năng cần kiểm soát các hoạt động quảng cáo, buôn bán khi các sản phẩm này chưa được được phép lưu hành trên thị trường.
Đồng tình với ý kiến trên, ThS Đoàn Thu Huyền, Trưởng Đại diện Tổ chức Chiến dịch vì Trẻ em không thuốc tại Việt Nam, cho biết cả thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng đều là những loại sản phẩm thế hệ mới chứa nicotine. Hiện những sản phẩm này chưa được phép bán tại Việt Nam và đang trong quá trình xem xét áp dụng biện pháp quản lý phù hợp.
"Việc cho phép thuốc lá thế hệ mới được lưu hành tại Việt Nam là không phù hợp với các nguyên tắc phòng chống tác hại thuốc lá đã được quy định trong luật phòng chống tác hại thuốc lá và mục tiêu của Chiến lược Phòng chống tác hại của thuốc lá"- bà Huyền nhấn mạnh.
Theo bà Huyền, hiện nay thuốc lá thế hệ mới vào Việt Nam chủ yếu là hàng xách tay hoặc mua qua internet. Do đó sẽ rất khả thi khi cơ quan nhà nước ban hành quy định cấm hình thức mua bán, sản xuất, nhập khẩu sản phẩm này tại Việt Nam.
Chia sẻ với PLO, bà Huyền cho biết nhiều ý kiến cho rằng nếu cho phép bán tại Việt Nam sẽ làm tăng doanh thu kinh tế cho đất nước, tuy nhiên điều này không đúng.
"Khi loại thuốc lá thế hệ mới này vào Việt Nam, lợi ích duy nhất là tăng lợi nhuận cho các công ty thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng nhưng phải trả giá bằng chính sức khỏe của cộng đồng, đặc biệt là thanh thiếu niên.
Nếu lý do chính là tăng nguồn thu thì tăng thuế tiêu thụ đặc biệt các sản phẩm thuốc lá sẽ là cách làm hiệu quả nhất. Tuy nhiên, theo quan điểm của tôi vẫn là cấm hoàn toàn thuốc lá thế hệ mới vào Việt Nam"- bà Huyền bày tỏ.
Bà cũng nhấn mạnh: "Bằng chứng từ các quốc gia cho thấy, việc cho phép bán dù là TLĐT hay thuốc lá làm nóng, thậm chí được quản lý chặt chẽ, sẽ đều mang lại tác động tiêu cực đến sức khỏe cộng đồng ở Việt Nam".
