Hợp pháp hóa tài sản ảo hay không, quản lý tài sản ảo như thế nào là một vấn đề lớn đang đặt ra, bởi liên quan đến mối lo ngại rửa tiền.
Điều này có thể thấy rõ trong Quyết định 194/QĐ-TTg ngày 23-2 của Thủ tướng ban hành Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt nhằm đưa Việt Nam ra khỏi danh sách xám của Lực lượng Đặc nhiệm tài chính về chống rửa tiền (FATF).
Trong quyết định này, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì nghiên cứu, xây dựng khung pháp lý để cấm hoặc điều chỉnh đối với tài sản ảo (VA) và các tổ chức cung ứng dịch vụ tài sản ảo (VASP). Đồng thời phải chứng minh việc thực thi khung pháp lý đó, bao gồm các biện pháp đảm bảo tuân thủ và biện pháp xử lý các hành vi vi phạm pháp luật.
Kết quả nghiên cứu phải có muộn nhất vào tháng 5-2025.
Chính phủ tích cực, VBA ủng hộ
Chủ động đóng góp cho nghiên cứu này, sáng nay, 13-3, Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA) đã tổ chức hội thảo góp ý xây dựng khung pháp lý quản lý tài sản ảo.
Các ý kiến tại hội thảo đánh giá Quyết định 194 cho thấy sự quyết liệt và tích cực của Chính phủ trong bối cảnh các giao dịch liên quan tài sản ảo phức tạp và có thể gây ra nhiều vấn đề về kinh tế xã hội.
Vì vậy, xây dựng một khung pháp lý sẽ giúp khôi phục uy tín của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế sau khi chúng ta bị đưa vào danh sách theo dõi tăng cường của FATF vì không có đủ các cơ chế phòng chống rửa tiền, bao gồm phòng chống rửa tiền qua giao dịch tiền ảo, tài sản ảo trong đó có Bitcoin.
Trong những ngày qua, giá Bitcoin liên tục tăng cao, lập đỉnh cao nhất mọi thời đại khi vượt qua ngưỡng 70.000 USD. Việt Nam chưa có khung pháp lý hoàn chỉnh quản lý tiền số. Việc sử dụng tiền số cho mục đích thanh toán bị cấm. Dù vậy, tổng khối lượng giao dịch của các nhà đầu tư Việt trên sàn giao dịch tiền mã hóa lớn nhất thế giới Binance có lúc đã lên tới hơn 20 tỉ USD trong vòng 1 tháng, theo Wall Street Journal.
Ông Nguyễn Đoan Hùng, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, giờ là Phó Chủ tịch VBA cho rằng trong bối cảnh giao dịch tài sản ảo ngày càng gia tăng như vậy, các cơ quan, đơn vị và các tổ chức đang hoạt động tại Việt Nam rất quan tâm và ủng hộ mạnh mẽ việc hoàn thiện hành lang pháp lý cho tài sản ảo.
Tuy nhiên, ông Hùng cũng nhìn nhận, từ kế hoạch tới thực tiễn là một quãng đường dài và cũng có rất nhiều thách thức bởi việc thừa nhận hay không thừa nhận, cấm hay điều chỉnh tài sản ảo cũng đều sẽ đặt ra những xung đột lợi ích giữa nhóm đối tượng đầu tư, kinh doanh truyền thống như bất động sản, cổ phiếu, trái phiếu và những người theo đuổi lĩnh vực kinh tế số như blockchain, AI, IoT...
Cấm là không khả thi
Ông Phan Đức Trung, Phó Chủ tịch Thường trực VBA đánh giá sự phát triển của tài sản ảo là xu thế chung không thể đảo ngược. Tổng giá trị tài sản ảo của thế giới dự kiến sẽ chiếm tới 10% GDP toàn cầu, lên 16.000 tỉ USD vào năm 2030.
“Việc cấm là không khả thi. Thay vào đó, chúng tôi cho rằng cần nhanh chóng ban hành các quy định quản lý phù hợp với tiêu chuẩn phòng chống rửa tiền” - ông Trung nhấn mạnh.
Về phía tổ chức cung ứng dịch vụ tài sản ảo, ông Jae Tu, Giám đốc Phát triển Kinh doanh toàn cầu CoinEx - đơn vị sản xuất Bitcoin sạch lớn nhất thế giới nhấn mạnh tầm quan trọng và đề nghị tăng cường hợp tác quốc tế và chia sẻ thông tin giữa các cơ quan quản lý, cơ quan thực thi pháp luật và những đơn vị doanh nghiệp có liên quan nhằm tạo điều kiện cho các đơn vị, tổ chức liên quan đến tài sản ảo tuân thủ chặt chẽ pháp luật một cách hiệu quả hơn.
CoinEX khẳng định cam kết tuân thủ đầy đủ các quy định pháp lý và đạo đức tại Việt Nam, đặc biệt là các quy định về phòng chống rửa tiền.
Ở khía cạnh khác, đại diện Remitano, một đơn vị trong lĩnh vực tài sản ảo đã hiện diện hơn 10 năm tại Việt Nam đề nghị hoàn thiện khung pháp lý theo hướng tạo điều kiện tích cực cho các tổ chức cung ứng dịch vụ tài sản ảo hoạt động và phát triển sẽ khuyến khích các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư tại Việt Nam, đưa Việt Nam thành điểm đến công nghệ tại khu vực.
