Ngày 13-2, tại phiên họp thứ 20, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (QH) xem xét, thông qua dự án Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán nhà nước (KTNN).
Có độ khó và phức tạp
Theo đó, dự thảo Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực KTNN trình Ủy ban Thường vụ QH xem xét, thông qua gồm năm chương, 21 điều. Dự thảo được KTNN - cơ quan chủ trì soạn thảo kỳ vọng sẽ tạo cơ sở pháp lý cho việc xử phạt hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này, đồng thời nâng cao hiệu lực hoạt động kiểm toán của KTNN và tính nghiêm minh của pháp luật.
Tổng KTNN Ngô Văn Tuấn cho hay dự thảo pháp lệnh quy định bảy nhóm hành vi vi phạm phổ biến, xảy ra thường xuyên trên thực tế, tương ứng với đó là hình thức, mức phạt tiền và các biện pháp khắc phục hậu quả.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch QH Vương Đình Huệ cho rằng KTNN đã “29 tuổi” nhưng đến nay vẫn chưa có văn bản nào quy định việc xử phạt hành chính trong lĩnh vực này. Dự án xây dựng pháp lệnh khởi động từ tháng 3-2021 nhưng đã trải qua vài lần gia hạn, đến nay mới trình được Ủy ban Thường vụ QH xem xét, thông qua, điều này để thấy độ khó và tính phức tạp của nó.
 |
| Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu ý kiến tại phiên họp. Ảnh: PHẠM THẮNG |
Người đứng đầu QH đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan thẩm tra rà soát kỹ các quy định để bảo đảm tính khả thi. Liên quan đến đối tượng bị xử phạt, ông Vương Đình Huệ băn khoăn với nhóm “đối tượng loại trừ” theo dự thảo sẽ chỉ còn một nhóm nhỏ, cụ thể là chỉ có doanh nghiệp bị xử phạt.
“Vậy thì tác động của pháp lệnh này có lớn không? Các đồng chí giải trình được điểm này thì Thường vụ QH mới yên tâm bấm nút thông qua dự thảo, nếu không ban hành ra chỉ giải quyết được một “khe” rất hẹp” - ông Vương Đình Huệ nhấn mạnh.
Bảy nhóm hành vi vi phạm phổ biến liên quan kiểm toán
- Vi phạm các quy định về gửi báo cáo định kỳ.
- Vi phạm quy định về cung cấp thông tin, tài liệu cần thiết để thực hiện việc kiểm toán.
- Vi phạm quy định về trả lời và giải trình liên quan đến nội dung kiểm toán.
- Không ký biên bản kiểm toán, không chấp hành quyết định kiểm toán.
- Mua chuộc, hối lộ thành viên đoàn kiểm toán, cản trở công việc của KTNN.
- Che giấu hành vi vi phạm pháp luật về tài chính công, tài sản công, can thiệp trái pháp luật vào hoạt động kiểm toán, kết quả kiểm toán.
- Vi phạm quy định về thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán của KTNN.
Dự thảo cũng quy định về hành vi mua chuộc, hối lộ dưới 2 triệu đồng cho trưởng đoàn kiểm toán, phó trưởng đoàn kiểm toán, tổ trưởng tổ kiểm toán, thành viên đoàn kiểm toán sẽ bị phạt tiền 10-20 triệu đồng. Tuy nhiên, Chủ tịch QH lưu ý thực tế xảy ra trường hợp hối lộ, mua chuộc qua trung gian. “Hành vi qua trung gian đã xảy ra rồi và bị phát hiện. Tức là lỗi đã có nhưng bước từ trung gian đến người bị tác động thì chưa. Vậy trường hợp này có xử lý không và xử lý thế nào?” - ông Vương Đình Huệ nói cho rằng quy định này chưa rõ, dẫn đến rất khó khả thi.
Không can thiệp được kết quả kiểm toán
Nêu ý kiến, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của QH Nguyễn Phú Cường băn khoăn về tính khả thi của quy định “phạt tiền 30-50 triệu đồng đối với hành vi can thiệp trái pháp luật vào hoạt động kiểm toán, kết quả kiểm toán”.
“Ở địa phương không can thiệp được, bí thư tỉnh ủy, chủ tịch tỉnh, bộ trưởng Bộ Tài chính cũng không can thiệp được. Chỉ có người trong ngành cao hơn trưởng đoàn kiểm toán có thể can thiệp trái pháp luật vào hoạt động kiểm toán. Vậy cái này phạt ai?”- ông Cường nói và lưu ý về thẩm quyền xử phạt trong trường hợp này của trưởng đoàn kiểm toán.
 |
| Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường nêu ý kiến tại phiên họp. Ảnh: PHẠM THẮNG |
Với việc xử phạt hành vi vi phạm quy định về thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán của KTNN, ông Nguyễn Phú Cường cho rằng “có chỗ phạt quá nặng, có chỗ lại phạt quá nhẹ”.
Ông Cường thông tin hiện nay còn rất nhiều kết luận kiểm toán không thực hiện được. Dự kiến thời gian tới sẽ làm việc với kiểm toán, đánh giá cái nào thực hiện được là buộc phải thực hiện, cái nào không thực hiện được thì kiến nghị bỏ.
Giải trình sau đó, Tổng KTNN Ngô Văn Tuấn nhấn mạnh trong quy trình vận hành của hoạt động kiểm toán đã có quy định rất rõ ràng và đầy đủ các hệ thống chuẩn mực. “Chúng tôi sẽ nghiêm túc tiếp thu, rà soát lại những câu chữ để đảm bảo tính khả thi” - ông Tuấn nói.
Sau khi cho ý kiến, Ủy ban Thường vụ QH biểu quyết đồng ý về mặt nguyên tắc, giao KTNN và Ủy ban Pháp luật của QH tiếp thu các ý kiến tại phiên họp, hoàn chỉnh dự thảo để trình lại bằng văn bản, ban hành trong tháng 2-2023, có hiệu lực từ ngày 1-5-2023.
Các đề xuất dự án chương trình phục hồi kinh tế
“không sát thực tiễn”
Cũng tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ QH cho ý kiến về việc giao danh mục và mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội theo Nghị quyết 43 của QH đợt 2.
Báo cáo, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cho hay sau khi giao đợt 1, tổng số vốn còn lại của chương trình chưa phân bổ, giao cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương là hơn 28.860 tỉ đồng.
Lần này, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ QH cho ý kiến 129 dự án thuộc chương trình đã đủ thủ tục đầu tư theo quy định, đủ điều kiện giao kế hoạch vốn với số vốn dự kiến hơn 14.710 tỉ đồng.
Ông Dũng thừa nhận việc triển khai phân bổ vốn của chương trình “rất chậm”. Bên cạnh lý do việc tuân thủ các nguyên tắc, tiêu chí cũng như trình tự, thủ tục theo Nghị quyết 43 và Luật Đầu tư công khiến “mất thêm thời gian”, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT cho rằng các đề xuất dự án của bộ, ngành, địa phương không sát thực tiễn.
“Lúc đầu đề xuất như thế nhưng về là thay đổi tùm lum tà la, cứ phải làm đi làm lại. Nhất là dự án giáo dục, y tế” - ông Dũng nói và cho biết có những dự án y tế gần như thay đổi toàn bộ sau đó và còn rất nhiều dự án y tế chưa giao mà không thể giao được do không đủ điều kiện.
Đối với số vốn còn lại hơn 14.000 tỉ đồng chưa phân bổ, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT nói Chính phủ sẽ đốc thúc các bộ, ngành, địa phương sớm hoàn thiện, để từ nay đến hết ngày 31-3 sẽ giao hết số vốn này.
