Không bồi thường oan vì… khởi tố chưa chính thức!

Hơn một năm nay, anh Lê Văn Lực (xã Tân Thành, huyện Tân Thạnh, Long An) khiếu nại, yêu cầu cơ quan tố tụng huyện Tân Thạnh phải bồi thường và công khai xin lỗi anh tại nơi cư trú vì đã khởi tố oan anh. Tuy nhiên, cơ quan điều tra và VKSND huyện Tân Thạnh ra quyết định giải quyết khiếu nại cho rằng trường hợp của anh Lực không được bồi thường.

Chầu nhậu nhớ đời

Theo hồ sơ, chiều tối 10-9-2012, anh Lực và ông Phạm Văn Có tổ chức nhậu tại nhà anh Lực. Nhậu một chập, do ông Có không chịu nhậu nữa mà nằm võng nên anh Lực đùa giỡn bằng cách chặt võng làm ông Có rơi từ võng xuống bộ ván. Sự việc chỉ có vậy, ông Có lúc đó cũng chẳng có biểu hiện đau đớn gì, sau đó thì ông ra về.

Mấy ngày sau, ông Có vẫn đi cày, kéo ghe nặng đến vài tấn bình thường. Ông còn đi chơi và uống rượu nhiều nơi. Một ngày, ông Có bị đau bụng và được đưa đi cấp cứu, phẫu thuật, đến ngày 19-9-2012 thì ông qua đời. Theo kết quả giám định pháp y, ông Có tử vong do bị choáng nhiễm trùng, nhiễm độc do hoại tử tuyến tụy, suy đa cơ quan sau khi mổ cắt bỏ lá lách vì bị chấn thương làm vỡ lá lách, dập tủy.

 Quyết định khởi tố bị can và lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú do ĐTV giao cho anh Lực. Ảnh: HN

“Sau khi ông Có chết, tôi bị cơ quan điều tra Công an huyện Tân Thạnh mời lên làm việc nhiều lần. Sau đó, tôi được điều tra viên (ĐTV) tên Lai đưa quyết định khởi tố bị can về hành vi vô ý làm chết người theo Điều 98 BLHS và lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú. Ông Lai còn khẳng định ông Có chết là do tôi vô ý làm rơi xuống võng, tôi phải ra tòa nhưng chỉ bị án treo vì đã bồi thường cho gia đình ông Có 50 triệu đồng trước đó” - anh Lực cho biết.

Vẫn theo anh Lực, vì hoàn cảnh khó khăn với ba con nhỏ nên gia đình anh phải đi vay nóng và cầm cố đất mới có số tiền trên. Anh Lực lại là lao động duy nhất trong nhà nên suốt bốn tháng ròng bị “giam lỏng”, đời sống gia đình anh rất khổ sở, ra đường thì bị người ta dòm ngó, xầm xì vì mang tội giết người.

“Chỉ là thiếu sót của ĐTV ”

Bốn tháng sau, anh Lực lại bị cơ quan điều tra triệu tập và yêu cầu ký nhận quyết định không khởi tố vụ án hình sự. Hoang mang vì trước đó nghĩ mình bị khởi tố, anh Lực không đồng ý ký. “Tôi nói với mấy anh điều tra là nếu tôi vô tội thì cần phải công khai họp dân ở địa phương để tôi không mang tiếng giết người nhưng mấy anh không đồng ý, vì danh dự con người nên tôi quyết khiếu nại đến cùng” - anh Lực nói.

Sau đó, anh Lực gửi đơn khiếu nại đến VKSND huyện Tân Thạnh yêu cầu bồi thường oan và công khai xin lỗi tại địa phương. Mới đây, cơ quan điều tra và VKSND huyện Tân Thạnh có văn bản giải quyết khiếu nại theo hướng bác yêu cầu của anh. Quyết định giải quyết khiếu nại có đoạn: “Thủ tục khởi tố bị can, cấm đi khỏi nơi cư trú chỉ là thủ tục ban đầu, không có sự phê chuẩn của VKS, cơ quan cảnh sát điều tra chưa ban hành văn bản này đồng thời không có tống đạt đối với Lê Văn Lực, do đó không có giá trị pháp lý”.

Về quyết định khởi tố bị can và lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú, cơ quan điều tra cho rằng: “Việc ĐTV mời ông Lực đến làm việc để lọt thủ tục tố tụng trên ra bên ngoài đó là sự thiếu sót của ĐTV”. Cơ quan điều tra cho biết đã kiểm điểm, xử lý ĐTV theo quy định.

Tương tự, VKS cũng bác đơn của anh Lực và đồng thời xác định việc từ đâu anh Lực có được quyết định khởi tố bị can, lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú cơ quan điều tra sẽ xem xét, xử lý theo thẩm quyền.

Phải bồi thường!

Trao đổi với chúng tôi, nhiều chuyên gia pháp lý, trong đó có kiểm sát viên đương nhiệm, cho rằng trường hợp này anh Lực phải được bồi thường oan theo Luật Trách nhiệm bồi thường  của Nhà nước.

Theo các chuyên gia, cho dù các quyết định của cơ quan điều tra chưa được VKS phê chuẩn nhưng rõ ràng anh Lực đã bị khởi tố, đã bị hạn chế quyền công dân, gây tổn hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của anh. “Vấn đề còn lại là cơ quan tố tụng, cụ thể là cơ quan điều tra phải xem xét, xác định lỗi thuộc về ai, do cơ quan điều tra hay chỉ do ĐTV lạm quyền. Nhưng dù là lỗi của ai thì cơ quan điều tra cũng phải có kết luận và thông báo cho anh Lực biết, đồng thời phải có thiện chí khắc phục hậu quả, tiến hành bồi thường cho anh Lực theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước” - một chuyên gia trong ngành kiểm sát nói.

Ngoài ra, các chuyên gia cho rằng nếu cơ quan tố tụng không bồi thường thì anh Lực có thể kiện ra tòa để tòa án giải quyết theo thẩm quyền.

Chúng tôi sẽ theo dõi và tiếp tục thông tin tới bạn đọc.

HOÀNG NAM