“Đinh” mà Thủ tướng nói ở đây chính là các quy định, điều kiện kinh doanh gây khó khăn cho các doanh nghiệp.
Cá biệt, có những cái “đinh” đã đâm làm “tử vong” DN như nhiều trường hợp đã được dẫn chứng. Vấn đề là dường như xu hướng “rải đinh” vẫn đang chiếm ưu thế dù Thủ tướng đã yêu cầu trong năm nay, các bộ phải cắt giảm ít nhất 50% số điều kiện kinh doanh mà mình nắm giữ.
Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam ngày 31-7 tính toán sơ bộ: Chỉ trong vòng sáu tháng, chính quyền trung ương có thể đưa ra hàng chục ngàn quy định có tác động đến các DN. Có thể trong hàng chục ngàn quy định này, không phải mọi quy định đều là “đinh”. Nhưng nếu quan niệm rằng pháp luật đắt đỏ và DN sẽ phải tốn chi phí tuân thủ khi một quy định ra đời thì rõ ràng bất kể một quy định nào cũng có mức… sát thương DN nhất định!
Dĩ nhiên quản lý nhà nước là cần thiết nhưng như Luật Đầu tư đã quy định: Bộ, cơ quan ngang bộ, HĐND, UBND các cấp, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác không được ban hành quy định về điều kiện đầu tư kinh doanh. Ấy thế nhưng vẫn có những điều kiện kinh doanh lẩn khuất trong các thông tư hoặc được “cài cắm” ngay trong các dự thảo nghị định đang lấy ý kiến.
Đôi khi chỉ là một dòng “do bộ trưởng quy định” cũng có nguy cơ nảy sinh hàng “rừng đinh” trong tương lai cho DN. Đại diện một hiệp hội còn nói thẳng: Mặc dù có quy định nhưng DN không dám làm, bởi làm thì mất khách hàng hoặc không biết phải làm thế nào cho đúng. Điều đáng nói, trước khi có các quy định ấy thì ngành nghề bị áp các điều kiện kinh doanh không xảy ra vấn đề gì. Khi có điều kiện kinh doanh thì chỉ có DN… ăn hành!
Các chuyên gia có uy tín đều nhận định vấn đề nằm ở tư duy và quyền lợi nên “đinh” vẫn không bị nhổ theo yêu cầu của Thủ tướng và DN suốt ngày vướng "đinh". Nhưng đem tình hình hiện nay so sánh với thời cố Thủ tướng Phan Văn Khải sẽ thấy có điều phải suy nghĩ.
Cứ theo lời TS Lê Đăng Doanh thì khi tổ công tác của Thủ tướng rà soát thấy nền kinh tế có 560-580 giấy phép con, tổ này đã kiến nghị và Thủ tướng Phan Văn Phải đã ký quyết định hủy 268 giấy phép đấy, bằng khoảng 50% tổng số giấy phép. TS Lê Đăng Doanh nói: “Như vậy là anh Khải đã cắt nguồn thu bất chính của các bộ rất nhiều”.
Phải chăng đây là một trong những lý do khiến cơ quan quản lý nhà nước cứ thích ban hành các quy định nhằm “đóng đinh” DN?