Một kiểm sát viên: Thấy không bị kháng nghị nên cứ thế mà làm

Chúng tôi đã hỏi ý kiến một số người từng trực tiếp tham gia tố tụng những vụ án dạng này để giải đáp câu hỏi: Khi kết tội các bị cáo, tòa án, viện kiểm sát đã vận dụng quy định nào? Quan điểm của họ về việc bóc tách, xác định hàm lượng, trọng lượng ma túy có trong thuốc tân dược...

Một kiểm sát viên cao cấp (xin không nêu tên) bộc bạch: Đúng là trước khi có thông tư liên tịch (năm 2007), các cơ quan tố tụng đã có sự nhầm lẫn giữa chất ma túy có trong thuốc hướng thần với các chất ma túy khác và đánh đồng thuốc tân dược có chứa chất ma túy với ma túy.

Lý do của việc này là các cơ quan tố tụng không cập nhật đầy đủ các văn bản chuyên ngành và các cơ quan tố tụng trung ương cũng không hướng dẫn kịp thời những khúc mắc về hàm lượng, trọng lượng chất ma túy trong thuốc tân dược. Lúc ấy, các anh em trong cơ quan tiến hành tố tụng cũng từng đặt vấn đề về việc này nhưng không tìm được tiếng nói chung. Hơn nữa, khi áp dụng việc quy toàn bộ thuốc tân dược có chứa chất ma túy thành ma túy trong các bản án cũng không thấy bị kháng nghị giám đốc thẩm nên các anh em nghiễm nhiên xem việc vận dụng pháp luật như thế là đúng nên mặc nhiên áp dụng.

Cũng cần nói thêm là thời điểm trước và sau năm 2000 chúng ta rất mạnh tay với tội phạm về ma túy. Thực tế có bị cáo đã mua một bánh heroin về pha chế thành ba bánh heroin mang đi bán. Khi cơ quan tố tụng bắt, sẽ áp dụng hình phạt cho bị cáo ở khung ba bánh heroin chứ không phải một bánh heroin mà bị cáo đã mua về rồi pha chế. Có nghĩa các cơ qaun tố tụng không bóc tách hàm lượng heroin trong ba bánh mà nghiễm nhiên xem cả ba bánh heroin (gồm hai bánh tạp chất) là heroin. Cơ quan tố tụng áp dụng điều này với lập luận: ý thức chủ quan của bị cáo là mua bán ba bánh heroin… Từ nhận thức này, các cơ quan tố tụng áp luôn vào thuốc tân được có chứa chất ma túy, tức không bóc tách hàm lượng ma túy trong thuốc mà “cân cả rọ” thành ma túy để làm căn cứ buộc tội.

Đây là sự ngộ nhận diễn ra trong một thời gian dài, lại không thấy cơ quan tố tụng trung ương hướng dẫn, sửa chữa nên nhiều tòa đã xử nặng nhiều bị cáo.

Cạnh đó, khi trưng cầu giám định thuốc tân dược nghi có chứa ma túy, các cơ quan giám định thường kết luận là thuốc có chứa hàm lượng chất ma túy A, B, C nào đó. Khi rà vào danh mục chất ma túy, anh em thấy khớp nên yên tâm áp dụng.

Tôi cho rằng Thông tư 17/2007 là sự sửa sai cần thiết, còn việc trả tự do theo thủ tục miễn chấp hành phần hình phạt còn lại đã thỏa đáng chưa thì cần xem xét thêm.

HỒNG CHÂU ghi