Ngày 29-1, Thanh tra tỉnh Quảng Nam cho biết đã ban hành kết luận thanh tra toàn diện Dự án Nghĩa trang nhân dân (NTND) Nỗng Tranh (xã Quế Cường nay là xã Quế Mỹ, huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam) và việc khai thác khoáng sản đất san lấp, xây dựng công trình dư thừa trong quá trình thi công dự án.
Tận thu 1,1 triệu m3 đất
Theo kết luận thanh tra, dự án NTND Nỗng Tranh được UBND huyện Quế Sơn phê duyệt chủ trương đầu tư tháng 6-2016 với tổng mức đầu tư 9,9 tỉ đồng. UBND huyện Quế Sơn điều chỉnh tổng mức đầu tư lên hơn 12,3 tỉ đồng vào tháng 5-2020. Dự án do UBND xã Quế Cường làm chủ đầu tư.
Để thực hiện dự án, UBND huyện Quế Sơn đã đề nghị UBND tỉnh Quảng Nam và các sở, ngành giao cho Công ty TNHH MTV Quảng Phú (gọi tắt là Công ty Quảng Phú) lập hồ sơ khai thác khoáng sản đất san lấp trong quá trình san nền dự án.
Theo tìm hiểu, Công ty Quảng Phú là của con trai cựu Bí thư Huyện uỷ Quế Sơn Lê Tấn Trung. Ông Trung là Chủ tịch UBND huyện Quế Sơn, sau đó là Bí thư huyện, nghỉ hưu từ năm 2020.
Tháng 1-2020, UBND tỉnh Quảng Nam cấp phép cho Công ty Quảng Phú khai thác đất san lấp, xây dựng công trình dư thừa trong quá trình thi công dự án với tổng diện tích hơn 9,9 ha, trữ lượng hơn 1,1 triệu m3.
Quá trình khai thác, Công ty Quảng Phú đã thực hiện kê khai và nộp thuế tài nguyên từ tháng 2-2020 đến tháng 6-2022 với tổng số tiền hơn 1,9 tỉ đồng, tương ứng với trữ lượng đất đã khai thác theo kê khai là hơn 470.000 m3.
Đến nay, lượng đất san lấp khai thác gần 50% nhưng dự án nghĩa trang Nỗng Tranh vẫn chưa hình thành.
Trước đó, tháng 8-2017, UBND xã Quế Cường thương thảo và ký hợp đồng với Công ty Quảng Phú theo hình thức hợp đồng trọn gói, giá trị hơn 6,1 tỉ.
Do chưa thực hiện dự án, hợp đồng giữa UBND xã Quế Cường với Công ty Quảng Phú được điều chỉnh nhiều lần, thời gian hoàn thiện dự án được điều chỉnh đến hết năm 2024.
Hàng loạt sai phạm
Thanh tra tỉnh Quảng Nam xác định vị trí quy hoạch chi tiết 1/500 NTND Nỗng Tranh không trùng khớp về tọa độ và diện tích của khu nghĩa trang Nỗng Tranh theo quy hoạch nông thôn mới xã Quế Cường.
Tại thời điểm thỏa thuận vị trí quy hoạch dự án NTND Nỗng Tranh, dự án này chưa có trong quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch thu hồi đất năm 2016 của huyện Quế Sơn.
Thanh tra cho rằng, UBND huyện Quế Sơn chưa thực hiện điều chỉnh quy hoạch phần diện tích 1,7 ha theo nội dung chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Nam. Việc giao đất cho UBND xã Quế Cường thực hiện dự án này theo quyết định của UBND tỉnh Quảng Nam, trong đó giao đất đến hết tháng 12-2024 là chưa đảm bảo về quy hoạch sử dụng đất, chưa đảm bảo quy định của Luật Đất đai.
Theo Thanh tra, công tác thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư, phê duyệt, điều chỉnh báo cáo kinh tế - kỹ thuật dự án NTND Nỗng Tranh còn nhiều hạn chế, tồn tại.
Cụ thể, UBND huyện Quế Sơn phê duyệt chủ trương đầu tư dự án khi chưa xác định được nguồn vốn, khả năng cân đối vốn là thực hiện không đảm bảo quy định. Phê duyệt điều chỉnh dự án lên hơn 12,3 tỉ, vượt tổng mức đầu tư dự án đã được phê duyệt là không đảm bảo quy định.
Dự án có năm thành phần công việc được xây dựng trong báo cáo báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng trùng lắp với các thành phần công việc thuộc trách nhiệm của Công ty Quảng Phú thực hiện khi khai thác khoáng sản. Điều này làm tăng giá trị các thành phần công việc xây lắp của công trình với tổng số tiền hơn 4 tỉ đồng.
Công tác triển khai thực hiện đầu tư còn nhiều thiếu sót trong trình tự thủ tục, như: không thực hiện phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu các gói thầu trước khi phê duyệt báo cáo kỹ thuật; không ban hành quyết định chỉ định lựa chọn nhà tư vấn và một số công tác tư vấn không thực hiện thương thảo hợp đồng.
Ngoài ra, Thanh tra tỉnh Quảng Nam kết luận UBND xã Quế Cường tạm ứng hơn 5,1 tỉ đồng từ Công ty Quảng Phú để chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho người dân là không đảm bảo quy định.
Thanh tra xác định, Công ty Quảng Phú đã khai thác vượt diện tích cấp phép hơn 3.900 m2. Việc huy động đóng góp cơ sở hạ tầng khai thác khoáng sản đối với Công ty Quảng Phú là không đúng quy định.
Thanh tra tỉnh Quảng Nam đề nghị Sở TNMT và các đơn vị liên quan chấm dứt hoạt động tận thu khoáng sản, thực hiện quy trình đóng cửa mỏ theo quy định. Xác định lại các nghĩa vụ tài chính về tiền cấp quyền, chi phí cải tạo môi trường, đóng cửa mỏ và các chi phí khác có liên quan của Công ty Quảng Phú.
Đề nghị kiểm điểm tập thể, cá nhân sai phạm
Thanh tra tỉnh đề nghị UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu Sở TNMT, UBND huyện Quế Sơn tổ chức kiểm điểm, rút kinh nghiệm đối với tập thể, cá nhân liên quan đến sai phạm thanh tra đã nêu.
