Các chỉ số kinh tế tháng 8 cho thấy TP.HCM đang đứng trước ngưỡng khó khăn rất lớn và những “viên đạn bạc” vaccine cần được tận dụng mạnh mẽ.
Theo Tổng cục Thống kê, trong tám tháng đầu năm 2021, TP.HCM đã có 24.000 doanh nghiệp (DN) rút lui khỏi thị trường. Đó là chưa tính đến hàng chục ngàn DN khác đang tạm ngừng kinh doanh có thời hạn. Còn theo Cục Thống kê TP.HCM, (i) tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng, (ii) chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp, (iii) doanh thu ngành du lịch, lữ hành… đều giảm nghiêm trọng. Nhiều DN đứng trước bờ vực phá sản vì hàng loạt khoản vay, khoản nợ, khoản thâm hụt…
Các chuyên gia kinh tế đánh giá các gói cứu trợ hiện nay, dù Chính phủ đã ra sức thì vẫn chưa “đủ đô”. Cách duy nhất và hiệu quả nhất có thể, theo một số chuyên gia, chính là phải thúc đẩy vaccine. Tại hội nghị trực tuyến Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM hồi 31-7, Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Nên đặt quyết tâm đến hết tháng 8, tỉ lệ tiêm vaccine cho người dân trên 18 tuổi phải trên 70%.
Rất mừng là đến ngày 30-8, con số này đã vượt mức 81% (theo thống kê của cả Sở Y tế TP.HCM và cổng thông tin tiêm chủng quốc gia). Ước tính trên 97% số người dễ tổn thương (trên 65 tuổi, có bệnh nền) đã được tiêm. Xu hướng tử vong trong tuần qua đã giảm. Các chuyên gia y tế dự báo tử vong có thể giảm hơn nữa trong những ngày tới. Vì lẽ đó, TP phải tiếp tục thúc đẩy vaccine.
Thứ nhất, TP cần tiêm vét mũi 1 cho thiểu số người trên 65 tuổi, có bệnh nền còn lại, đồng thời tiêm mũi 2 cho nhóm người này để tiếp tục giảm ca tử vong. Vì các đợt tiêm vừa qua nhóm này chủ yếu dùng Pfizer và Moderna nên sự phân bổ các loại vaccine này từ trung ương là rất quan trọng. Vì vaccine Moderna khan hiếm, Bộ Y tế cũng cần xem xét, nghiên cứu phương án tiêm trộn vaccine này với Pfizer, tương tự như ở Mỹ đã phê duyệt.
Thứ hai, theo một số chuyên gia, trong đó có ông Nguyễn Xuân Thành, giảng viên Trường Chính sách công và quản lý Fulbright, góp ý trong tháng 9, TP hãy ưu tiên tiêm phủ mũi 2 cho tất cả lao động là shipper, lao động vận tải, logistics, tiểu thương, nhân viên bán hàng ở chợ, siêu thị và người lao động ở 17 khu công nghiệp, khu chế xuất. Khi đó chợ, cửa hàng có thể được mở lại; còn DN và người lao động có thể quay lại sản xuất, kinh doanh kèm quy định xét nghiệm thường xuyên. Nhiều công nhân và người lao động ở khu công nghiệp, khu chế xuất đã tiêm mũi 1 là AstraZeneca nên TP thay vì phân chia đều vaccine này cho các quận, huyện thì hãy tập trung tiêm mũi 2 cho nhóm người ưu tiên này (còn Pfizer và Moderna ưu tiên cho nhóm người lớn tuổi).
Thứ ba, phải giữ vững nguyên tắc “ai tiêm hiệu quả hơn thì phân bổ nhiều hơn”. Vì mọi người dân TP đều đang cần vaccine nên quận, huyện nào, phường, xã nào tiêm nhanh nhất thì nên được ưu tiên phân bổ vaccine. Tránh tình trạng có nơi thì hết vaccine, còn nơi thì vaccine nằm trong kho do tiêm quá chậm. Đơn vị nào tiêm xong thì cần được TP xem xét cho mở cửa hoạt động trước, người lao động nào tiêm vaccine xong trước thì được đi làm trước.
Cuối cùng, việc điều phối và hỗ trợ vaccine với các tỉnh, TP lân cận cũng sẽ góp phần giúp TP tạo ra “vành đai vaccine” có đà bình thường mới. Việc TP đồng ý cho Đồng Nai mượn 500.000 liều Vero Cell sẽ giúp hình thành những liên kết để chống dịch hiệu quả hơn, bởi TP không thể “bình thường mới” nếu những tỉnh, TP lân cận còn bị đại dịch hoành hành.
