Quốc hội Mỹ xem xét lại quyền miễn trừ nước ngoài

Dự luật cho phép các nạn nhân khủng bố có thể kiện ra tòa án liên bang Mỹ các chính phủ nước ngoài đã tài trợ cho bọn khủng bố tiến hành tấn công trên đất Mỹ để đòi bồi thường thiệt hại về tài chính.

Báo New York Times nhận định nếu dự luật JASTA được phê chuẩn, các nạn nhân trong vụ Al Qaeda tấn công khủng bố nước Mỹ ngày 11-9-2001 có thể kiện chính phủ Saudi Arabia đòi bồi thường vì 15/19 tên không tặc tham gia vụ này là công dân Saudi Arabia.

Dự luật JASTA còn phải được Hạ viện Mỹ thông qua, sau đó mới chuyển cho tổng thống phê chuẩn. Tuy nhiên, người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest đã thông báo tổng thống sẽ phủ quyết dự luật này vì dự luật không tôn trọng một nguyên tắc quan trọng trong luật pháp quốc tế là quyền miễn trừ nước ngoài (quy định giải quyết qua ngoại giao chứ không qua tòa án). 

Trước đây, gia đình các nạn nhân vụ khủng bố ngày 11-9-2001 đã từng vận dụng nhiều bộ luật để kiện hoàng gia và các tổ chức từ thiện Saudi Arabia đã hậu thuẫn tài chính cho bọn khủng bố. Các vụ kiện đều bị bác vì một đạo luật năm 1976 của Mỹ quy định chính phủ các nước ngoài được hưởng quyền miễn trừ khỏi bị kiện trước tòa án Mỹ. Lần này, dự luật JASTA đưa ra một luật trừ quy định chính phủ các nước ngoài sẽ bị buộc tội nếu liên quan đến hoạt động khủng bố sát hại công dân Mỹ trên lãnh thổ Mỹ.

Hồi đầu tháng 5, Ngoại trưởng Adel al-Jubeir của Saudi Arabia tuyên bố dự luật JASTA của Mỹ đã “cởi tuột nguyên tắc miễn trừ truy tố nước ngoài” và biến luật pháp quốc tế thành “luật rừng”. Trước đó, Ngoại trưởng Adel al-Jubeir đã cảnh báo nếu dự luật JASTA được thông qua, Saudi Arabia sẽ bán tài sản ở Mỹ trị giá đến 750 tỉ USD trước khi tài sản có nguy cơ bị tòa án Mỹ phong tỏa.

Theo báo New York Times, thật ra nhiều nhà kinh tế nghi ngờ cảnh báo của Saudi Arabia vì Saudi Arabia rất khó bán tài sản ở Mỹ và nếu có bán thì cũng chỉ khiến kinh tế Saudi Arabia bị thiệt hại mà thôi.

Thượng nghị sĩ Chuck Schumer (đảng Dân chủ), người trình dự luật JASTA cùng với thượng nghị sĩ John Cornyn (đảng Cộng hòa), nhận xét dự luật sẽ giúp gia đình các nạn nhân vụ 11-9-2001 tìm kiếm công lý. Ông nói: “Nếu Saudi Arabia không tham gia vụ khủng bố này thì họ chẳng việc gì phải sợ hầu tòa. Còn nếu họ tham gia thì họ phải chịu trách nhiệm”.

Hiện chính phủ Mỹ đang cân nhắc giải mật một phần báo cáo năm 2002 của ủy ban điều tra Quốc hội về vụ khủng bố ngày 11-9-2001. Báo cáo dày 28 trang dẫn nhiều chứng cứ cho thấy các quan chức chính phủ Saudi Arabia và các công dân nước này sống tại Mỹ có dính líu đến vụ khủng bố này.

Đừng bỏ lỡ

Video đang xem nhiều

Đọc thêm