Rắc rối việc xử lý chiếc xe tang vật

Tháng 10-2010, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM đã xử phúc thẩm, tuyên phạt Phạm Hoàng Nam 13 năm tù về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Theo bản án, Nam đã có hành vi lừa đảo chiếm đoạt của bà Lê Thị Thu Thủy (ngụ quận Gò Vấp, TP.HCM) một chiếc ô tô bảy chỗ hiệu Chevrolet Captiva. Tại thời điểm tòa phúc thẩm xét xử, do chưa thu hồi được chiếc xe này nên tòa đã tuyên buộc Nam phải bồi thường cho bà Thủy giá trị của chiếc xe là 599 triệu đồng.

Xe xuất hiện, các cơ quan lúng túng

Nam thụ án tù, cũng không có tiền để thi hành án (THA), bồi thường cho bà Thủy. Đến tháng 8-2011, bà Thủy tình cờ phát hiện ra chiếc xe nên đã báo Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu (nơi điều tra vụ án) thu giữ.

Lúc này do vụ án đã được xét xử xong nên công an tỉnh chỉ giữ xe, còn việc xử lý thì giao cho Cục THA dân sự tỉnh. Vì bản án phúc thẩm chỉ tuyên bị cáo bồi thường tiền mà không tuyên là nếu tìm thấy xe thì giao trả cho người bị hại nên nơi đây lúng túng. Tháng 10-2011, Cục THA đã có công văn đề nghị TAND Tối cao, VKSND Tối cao kháng nghị tái thẩm đối với vụ án trên.

Chiếc xe tang vật mà bà Thủy đang bảo quản nhưng giấy tờ xe thì phải chờ bàn giao. Ảnh: T.TÙNG

Tháng 11-2012, viện trưởng VKSND Tối cao đã ra quyết định kháng nghị tái thẩm. Theo viện trưởng VKSND Tối cao, việc tìm thấy chiếc xe là tình tiết mới của vụ án nên đề nghị Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao xử tái thẩm theo hướng hủy phần dân sự của hai bản án sơ, phúc thẩm tuyên buộc bị án Nam bồi thường tiền để áp dụng khoản 1 Điều 42 BLHS tuyên trả chiếc xe cho bà Thủy.

Đầu năm 2013, theo yêu cầu của bà Thủy, công an tỉnh đã tạm bàn giao chiếc xe cho bà quản lý nhưng vẫn giữ giấy đăng ký xe để chờ phiên xử tái thẩm của TAND Tối cao. Bà Thủy chờ đến cuối năm 2013 thì VKSND Tối cao có công văn thông báo tại phiên tòa tái thẩm, Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao cho rằng chiếc xe không phải là tình tiết mới được coi là căn cứ để kháng nghị tái thẩm. VKSND Tối cao rút lại kháng nghị và cho biết việc xác định chiếc xe là tang vật của vụ án và xử lý tang vật nói trên thuộc thẩm quyền của các cơ quan tố tụng tỉnh. Cụ thể là cơ quan THA phối hợp với VKS, tòa án và Cơ quan CSĐT Công an tỉnh giải quyết theo quy định của pháp luật.

Trong khi đó, bà Thủy cho rằng chiếc xe là tang vật của vụ án, khi tìm thấy thì cơ quan điều tra phải ra quyết định giao trả cho bà. Bởi ngay từ khi khởi tố vụ án, Công an tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã ra quyết định truy tìm chiếc xe trên phạm vi toàn quốc. Tại hai phiên tòa sơ, phúc thẩm, bà Thủy vẫn luôn yêu cầu thu hồi chiếc xe vì muốn nhận lại. Nay nếu được giao xe thì bà sẽ làm đơn gửi cơ quan THA từ chối khoản tiền tương đương giá trị chiếc xe mà trước đó tòa đã tuyên bị án Nam phải bồi thường cho bà.

Đã có hướng xử lý

Theo chấp hành viên giải quyết vụ việc, nếu bà Thủy nhận lại chiếc xe để khấu trừ vào số tiền bị án Nam buộc phải trả cho bà thì coi như bị án đã THA xong. Việc này cũng có nghĩa là bà Thủy phải nộp phí THA 3% trên tổng số tiền 599 triệu đồng. Tuy nhiên, bà Thủy không đồng ý, vẫn giữ nguyên yêu cầu là Cơ quan CSĐT Công an tỉnh phải trả xe vì là tang vật của vụ án.

Ngày 1-7, trao đổi với PV, ông Vũ Đức Hải (Phó Cục trưởng Cục THA dân sự tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu) thừa nhận việc THA trong vụ này rất khó vì đây là một tình huống mới mà các quy định pháp luật liên quan chưa dự liệu hết. Công văn của VKSND Tối cao cho rằng việc xác định chiếc xe là tang vật của vụ án và xử lý tang vật nói trên thuộc thẩm quyền của các cơ quan tố tụng tỉnh. Nhưng cái khó ở đây là khi xác định một đồ vật gì đó là vật chứng của vụ án thì phải được tiến hành trong quá trình điều tra - truy tố - xét xử, trong khi ở vụ này việc xét xử đã xong thì không cơ quan nào có quyền xác định chiếc xe là vật chứng nữa. Trước đây, Cục THA tỉnh cũng chờ đợi kết quả tái thẩm nhưng sau khi TAND Tối cao không chấp nhận tái thẩm thì Cục thấy khó giải quyết nhanh được.

Cũng theo ông Hải, dù khó về mặt pháp lý nhưng đến nay Cục THA đã có hướng giải quyết dứt điểm vụ việc trên cơ sở đảm bảo quyền lợi của bà Thủy. Cụ thể tại cuộc họp liên ngành tố tụng mới đây, bốn cơ quan của tỉnh là THA, tòa, VKS và cơ quan điều tra đã thống nhất các nội dung sau: Xác định chiếc xe là tang vật của vụ án, phải giao trả cho bà Thủy. Giao cho Cục THA là cơ quan chủ trì việc thỏa thuận giữa bà Thủy với bị án Nam để làm thủ tục chuyển nhượng vì giấy đăng ký xe đang đứng tên công ty của bị án. Nếu không có văn bản thỏa thuận này thì Phòng CSGT tỉnh sẽ không làm thủ tục sang tên vì thực tế không có quyết định nào của cơ quan tố tụng tuyên bà Thủy được nhận lại xe.

Tuy nhiên, do bà Thủy không đồng ý thỏa thuận với bị án nên cơ quan THA đã hướng dẫn bà cách thứ hai là làm đơn gửi cơ quan THA tự nguyện xin không thi hành khoản tiền được bồi thường theo bản án của tòa. Trong đơn này, bà Thủy phải nói rõ là nhận xe để cấn trừ toàn bộ khoản tiền được THA để tránh việc sau này bản thân bà Thủy hoặc bị án Nam có khiếu nại về giá cả hay chênh lệch giá. Sau khi bà Thủy gửi đơn, Cục THA sẽ ra quyết định đình chỉ thi hành đối với việc tòa buộc bị cáo bồi thường tiền. Nếu làm theo cách này thì cơ quan THA sẽ không thu khoản phí 3% trên tổng số tiền phải THA đối với bà Thủy.

Về thủ tục hành chính, ông Hải nói tới đây Cục THA sẽ làm công văn đề nghị công an tỉnh hỗ trợ trong việc chỉ đạo Phòng CSGT linh hoạt để hoàn tất thủ tục sang tên cho bà Thủy. Cục sẽ yêu cầu chấp hành viên chủ động liên lạc với cơ quan điều tra công an tỉnh để tìm hiểu hiện giấy đăng ký xe đang lưu giữ ở đâu để làm thủ tục sang tên cho bà Thủy.

THANH TÙNG