“Đây là cái tết đầu tiên sau biến cố tù oan của thằng Uống con tôi. Tôi và gia đình đã quẳng hết được gánh lo. Năm nay nhà tôi sẽ ăn tết lớn!” - ông Trần Văn Huỳnh, cha của Trần Văn Uống, người vừa được minh oan, nói.
Sệt không còn sợ nữa
Giờ thì Uống có thể tự tin bước đi trong cuộc đời này mà không còn e ngại cái nhìn của người khác, không còn hoảng hốt khi nhác thấy bóng công an. Anh đã được VKSND huyện Bình Chánh, TP.HCM đình chỉ điều tra, xác định bị oan.
Cùng được minh oan như Uống còn có Khưu Khánh Sỹ và Ong Văn Sệt, hai người bạn cùng đi làm thuê, cùng lai rai, cùng ra hóng mát và… đi tè vào cái chiều tối định mệnh. Vâng, cả ba từng là bị can, bị cáo trong vụ án “Nhậu xong đi tè bị quy tội cướp” mà Pháp Luật TP.HCM từng phản ánh.
Chuyện tù oan của họ nghe cứ như đùa vì nó vô lý hết biết. Đêm ấy có người chạy xe trên đường, vừa nhác thấy bóng người (là Uống, Sỹ, Sệt nhậu xong ra đường hóng gió và đi tè) bèn quay đầu xe báo tin “đoán là cướp”. Ấy vậy mà công an, dân phòng ùn ùn kéo đến truy lùng bắt Uống và Sỹ. Rồi cơ quan tố tụng Bình Chánh khởi tố, truy tố và kết án cả hai phạm tội cướp tài sản với mức án đúng bằng thời gian tạm giam và trả tự do cho cả hai ngay tại tòa. Uống kháng cáo kêu oan, còn Sỹ thì lập tức đi làm thuê, “không rảnh hơi đâu đi chống án”.
Trần Văn Uống và Ong Văn Sệt cười vui trong ngày nhận quyết định minh oan. Ông Huỳnh (trái) đã tạm thôi lo lắng.
Ngay từ đầu, Pháp Luật TP.HCM đã chỉ ra đây là vụ án oan rõ như ban ngày, rằng đây là vụ cướp tưởng tượng. Thế nhưng sau khi cấp phúc thẩm hủy án, cơ quan tố tụng huyện Bình Chánh lại dấn thêm bước nữa: Về tận quê bắt Sệt khi tết cận kề. Trong bốn bức tường nhà giam, chả hiểu sao Sệt lại nhận tội. Để rồi sau đó, ngày 13-12-2016, VKSND huyện Bình Chánh phải trao quyết định đình chỉ, thừa nhận đã làm oan cả ba người. Sắp tới đây, cơ quan tố tụng Bình Chánh sẽ phải về quê nhà của họ ở ấp Trà Teo, xã Hòa Đông, thị xã Vĩnh Châu, Sóc Trăng để công khai xin lỗi cả ba.
Ông Trần Văn Huỳnh, cha của Uống, nói tết này ông sẽ ăn mặc tươm tất, thắp ba nén nhang báo cáo với ông bà tổ tiên rằng thằng Uống con ông đã được minh oan. Bởi Uống là đứa “trái cà, trái ớt nhà người ta nó cũng không dám đụng vào, nói gì đến chuyện chặn đường cướp bóc”.
“Tết lớn” của ông Huỳnh là vậy, tết lớn của Sệt nghe còn thương hơn: “Em sẽ về ở bên mẹ già để sớm hôm mẹ con hủ hỉ. Cha em qua đời khi em đang bị tạm giam, mãi khi ra tù em mới biết tin này. Em đón xe về ngay với mẹ trong đêm, nhìn cảnh mẹ hiu hắt một mình em thương đứt ruột” - Sệt rơm rớm kể.
Tết đầu tiên gột sạch tội hiếp dâm
Nhiều người thắc mắc tại sao những người bị oan như Sỹ, như Sệt dù hoàn toàn vô can nhưng vẫn nhận tội. VKSND tỉnh Đồng Nai cũng từng lấy đó làm lý do để từ chối bồi thường oan cho anh Nguyễn Tấn Đại ở Tân Phú, Đồng Nai.
Tháng 7-2005, anh Đại (khi đó mới 17 tuổi) bị cáo buộc hiếp dâm trẻ em và bị kết án chín năm tù. Án bị hủy để điều tra lại, VKS tỉnh Đồng Nai tiếp tục truy tố. Xử sơ thẩm lần hai, TAND tỉnh Đồng Nai tuyên anh Đại vô tội; tòa cấp phúc thẩm sau đó cũng tuyên y án. Thế nhưng khi anh Đại yêu cầu xin lỗi, bồi thường oan thì VKSND tỉnh Đồng Nai cho rằng trường hợp này anh không được bồi thường, bởi từ lời khai nhận tội ban đầu của anh mà đến nay người phạm tội thật sự chưa bị xử lý (?!).
Nguyễn Minh Nhựt đang dọn đồ vào trường nội trú.
Chúng ta không có mặt trong bốn bức tường phòng hỏi cung nên không thể biết được áp lực nào đã khiến anh Đại phải nhận tội. Thế nên việc VKS tỉnh Đồng Nai đổ lỗi tại anh Đại nhận tội để không bồi thường là không ổn chút nào. Bởi sòng phẳng mà nói, ai là người làm sai trước? Ai là người phê chuẩn quyết định khởi tố, quyết định tạm giam một công dân vô can để anh ta đã phải nhận tội giữa bốn bức tường?...
Thế nên sau khi Pháp Luật TP.HCM đăng tải bài viết “Không bồi thường vì ai biểu nhận tội”, Quốc hội và VKSND Tối cao đã yêu cầu VKS tỉnh Đồng Nai báo cáo. Nhờ vậy, 8 năm sau khi tòa tuyên anh Đại vô tội, VKS tỉnh Đồng Nai mới sửa sai và chấp nhận bồi thường 370 triệu đồng cho anh. Tháng 12-2016, VKSND tỉnh này đã tổ chức buổi xin lỗi công khai anh Đại tại quê nhà.
“Mẹ tôi mang nhiều bệnh của tuổi già, căn nhà tình thương cũng đã xập xệ. Tôi sẽ đưa hết tiền bồi thường oan cho mẹ tôi sửa nhà và chữa bệnh. Cha tôi đã qua đời khi tôi bị bắt oan, giờ nhớ cha tôi chỉ biết khóc. Giờ chỉ cần mẹ khỏe, mẹ vui là nhà tôi đã có xuân, có tết rồi” - anh Đại kể.
Chiếc áo đỏ oan nghiệt
Nhiều người nói vui sau này đừng có dại mà ra đường tè bậy, vì coi chừng bị quàng vào tội cướp như Uống, Sỹ và Sệt. Nhưng sự đời nào ai biết được, bởi ngay cả khi đang ngồi nhậu trong quán mà vẫn bị bắt oan như vụ “Chiếc áo đỏ oan nghiệt” ở huyện Cái Nước, Cà Mau đó thôi.
Tối đó, ba chàng trai Nguyễn Hoàng Khang, Nguyễn Minh Nhựt và Nguyễn Vũ Ca đang ngồi nhậu trong quán. Cùng thời điểm, một vụ cướp (có thật) xảy ra cách đó 3 km. Nạn nhân xách xe đi lùng, nhìn vô quán nhậu thấy có người mặc áo đỏ giống thằng cướp ban nãy bèn báo công an. Thế là Khang, Nhựt và Ca bị bắt giam và khởi tố. Nghiệt ở chỗ nhân chứng quan trọng của vụ án là chủ quán nhậu khẳng định cả ba ngồi nhậu suốt thời gian xảy ra vụ án mà cơ quan tố tụng vẫn không tin. Họ lập luận ba thanh niên này đã bỏ dở cuộc nhậu, tranh thủ chạy đi cướp rồi về… nhậu tiếp.
Nguyễn Hoàng Khang trông đầm tôm cho cậu.
Để tạo thêm niềm tin, người ta đã cho bị can gọi điện thoại về nhà rồi ghi âm, ghi hình cảnh này để lập luận trước tòa: nếu không cướp thì sao gọi điện thoại về nhà thừa nhận có tội! Ngờ đâu “gậy ông đập lưng ông”, chính cái “kịch bản” hồn nhiên này đã phơi bày màn dàn dựng ngây ngô trong quy trình buộc tội của cơ quan tố tụng.
Tháng 8-2016, VKS huyện Cái Nước, Cà Mau đã đình chỉ vụ án, thừa nhận làm oan vụ này…
“Tết này gia đình tụi em sẽ rất vui, bởi tụi em đã được minh oan” - Nhựt, chàng thiếu niên mặc chiếc áo đỏ oan nghiệt trong buổi tối hôm ấy bẽn lẽn nói. Khi bị bắt, Nhựt vừa học xong lớp 10, nay em đã trở lại trường, tiếp tục giấc mơ học hành đến nơi đến chốn. “Chỉ mong việc học của nó được vẹn toàn. Tết này là tết vui đầu tiên của gia đình tôi sau thời gian dài lao đao mang tiếng nhà có con bị vướng tội cướp” - cha của Nhựt chia sẻ.
