Thay đổi thói quen ăn uống để phòng bệnh bướu cổ

 Cụ thể, giảm sử dụng muối ăn trong chế biến thực phẩm, thay vào đó là sử dụng rất nhiều loại gia vị mặn khác nhau như: nước mắm, hạt nêm… Đây là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thiếu hụt i-ốt trong cộng đồng người dân ở TP.HCM và các tỉnh phía Nam.

Kết quả khảo sát việc sử dụng muối i-ốt tại các hộ gia đình ở TP.HCM gần đây cho thấy: tỷ lệ hộ gia đình sử dụng hạt nêm là 81.8%, sử dụng nước mắm là 98,7%, trong khi sử dụng muối i-ốt đạt tiêu chuẩn phòng bệnh chỉ có 64.4%.

Báo động tỷ lệ trẻ em Việt bị bướu cổ gia tăng

Chương trình phòng chống bướu cổ và các rối loạn do thiếu i-ốt triển khai tích cực tại Việt Nam từ năm 1994 đến năm 2005 đã làm giảm tỷ lệ bệnh bướu cổ của trẻ em (8-10 tuổi), tăng tỷ lệ hàm lượng i-ốt trong cơ thể người Việt Nam trên mức khuyến nghị bảo vệ sức khỏe tối thiểu của WHO.

Tuy nhiên sau khi chương trình kết thúc, việc sử dụng muối i-ốt mang tính tự nguyện, đến năm 2015 tỷ lệ trẻ em (8-10 tuổi) bị bướu cổ tăng lên 9,8% và thiếu hụt i-ốt trở lại là vấn đề sức khỏe cộng đồng và cần can thiệp tích cực về chính sách theo khuyến cáo của UNICEF. Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) Nguyễn Huy Quang từng cho biết trong cuộc đối thoại với doanh nghiệp diễn ra tại Văn phòng Chính phủ ngày 13-3.

BS.CK2. Đỗ Thị Ngọc Diệp, Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM cho biết: I-ốt là một loại vi chất dinh dưỡng quan trọng mà cơ thể cần được cung cấp hàng ngày để giúp bảo vệ và nâng cao sức khỏe, cũng như trí tuệ. Phụ nữ mang thai bị thiếu i-ốt dễ bị sẩy thai, sinh non, thai chết lưu. Trẻ sơ sinh bị thiếu i-ốt sẽ chậm phát triển trí tuệ, đần độn, tăng nguy cơ bị dị tật bẩm sinh và tử vong. Trẻ nhỏ thiếu i-ốt làm tăng nguy cơ chậm phát triển trí tuệ, chậm phát triển tâm thần, hạn chế sự phát triển chiều cao, cân nặng… Người lớn nếu thiếu i-ốt sẽ giảm khả năng tư duy, giảm sức lao động và gây bệnh bướu cổ.

Giải pháp tăng cường i-ốt từ thực phẩm

BS.CK2. Đỗ Thị Ngọc Diệp giải thích thêm: cơ thể chúng ta dễ bị thiếu i-ốt là do cơ thể không tự tổng hợp được i-ốt mà phải được cung cấp từ bên ngoài qua thực phẩm, nhưng nguồn thực phẩm có i-ốt trong tự nhiên không nhiều mà i-ốt lại dễ hao hụt trong quá trình chế biến thức ăn, bảo quản.

Nghị định 09/2016 của Chính phủ quy định: muối dùng để ăn trực tiếp, dùng trong chế biến thực phẩm phải được tăng cường i-ốt. “Việc ban hành Nghị định 09 nhằm ứng phó với tình trạng trẻ em (8-10 tuổi) bị bướu cổ tăng nhanh chóng, hàm lượng i-ốt trong cơ thế người Việt Nam xuống dưới mức tối thiểu và trở thành vấn đề sức khỏe y tế công cộng, cần can thiệp về chính sách như khuyến cáo của WHO và UNICEF”, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long chia sẻ.

Để cải thiện tình trạng thiếu hụt i-ốt trong cộng đồng không chỉ cần có sự nỗ lực của chính quyền, các doanh nghiệp, sự tham gia của các nhà khoa học mà còn cần cả ý thức và hành động của từng người dân.

Đề tài nghiên cứu khoa học “Bổ sung i-ốt vào hạt nêm, góp phần cải thiện tình trạng thiếu hụt i-ốt trong cộng đồng”, do BS.CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp và BS.CK1 Tạ Thị Lan là chủ nhiệm, thể hiện sự quan tâm của Sở Khoa học Công nghệ và Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM trước những vấn đề sức khỏe cộng đồng. Đề tài chính là sự phối hợp giữa nhà quản lý, nhà khoa học doanh nghiệp và cộng đồng.

Đây là một giải pháp khoa học, hiệu quả, an toàn để giải quyết tình trạng thiếu hụt i-ốt trong cộng đồng.

Nghiên cứu này đã được UNIBEN tiên phong ứng dụng trong thực tiễn sản xuất hạt nêm “3 Miền”, hạt nêm duy nhất có bổ sung i-ốt hiện nay.

PHƯƠNG THẢO