Ấm lòng người mẹ Gạc Ma

LTS:  Chương trình “Nghĩa tình Hoàng Sa, Trường Sa” do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phát động đã vận hành. Mới đây, chương trình đã trao tặng số tiền hơn 150 triệu đồng cho ba bà mẹ Gạc Ma có hoàn cảnh khó khăn tại TP Đà Nẵng. Những hỗ trợ ban đầu từ chương trình đã phần nào sưởi ấm cho tâm hồn những người ở lại lẫn hương hồn của những người lính đã mãi mãi nằm lại nơi đảo khơi của Tổ quốc.

Từ trung tâm TP Đà Nẵng chạy xe gần 20 km chúng tôi mới tìm được nhà của mẹ Lê Thị Lan (mẹ liệt sĩ Nguyễn Hữu Lộc - chiến sĩ trên tàu HQ-604 đã nằm lại Gạc Ma) trong một con hẻm sâu ở xã Hòa Châu (Hòa Vang, Đà Nẵng). Căn nhà cấp 4 do Trung đoàn Công binh 83 Quân chủng Hải quân - E83 (Quân chủng Hải quân) hỗ trợ gia đình xây dựng từ cuối những năm 1990 giờ đã xuống cấp, sập sệ. Gác mái - nơi đặt bàn thờ và di ảnh của anh Lộc đã sập xuống từng mảng. Cách đây mấy hôm, khi lên thắp hương cho con thì nền sàn sập xuống khiến mẹ bị gãy chân, phải bó bột. Những hôm trời mưa, nước chảy lênh láng khắp sàn, mẹ phải dùng bạt nylon phủ tấm ảnh thờ, che mưa cho con. “Nhiều lần mẹ cũng định vay mượn để sửa lại gác mái căn nhà nhưng không được. Mỗi tháng tiền trợ cấp 1,2 triệu đồng (tiền tử tuất của liệt sĩ) không đủ để trả lãi nên người ta không cho mẹ vay”.

San sẻ nỗi đau

Bước qua tuổi 72 nhưng mẹ vẫn ngày ngày bắt xe buýt, vượt hơn 20 km đến giúp việc tại một quán bún trên đường Núi Thành. Lưng còng, tóc bạc, mẹ Lan vẫn bưng bê, xắt hành, bóc tỏi… để kiếm sống. Chồng mất sớm, một mình mẹ bươn chải đủ nghề để nuôi đàn con. Nỗi nhọc nhằn, vất vả hằn lên khuôn mặt mẹ từng nếp nhăn, chai sạn. Sinh được chín người con, liệt sĩ Lộc là con thứ ba trong gia đình. “Hồi đó gia đình mẹ nghèo lắm, làm quần quật mà không đủ ăn. Thương mẹ, Lộc đi học một buổi còn một buổi đi bán kem, phụ nuôi đàn em nhỏ. Những Chủ nhật nghỉ học, nó đi làm thay cho mẹ. Từ xúc rác, dọn cây… Lộc làm tròn vo, ai cũng khen” - nói rồi mẹ gạt nước mắt.

 
Mẹ Huỳnh Thị Kế bên bàn thờ của liệt sĩ Nguyễn Phú Đoàn ở góc sân nhà. Ảnh: TẤN TÀI

Rồi những hồi ức về con trai cứ thế ùa về. Năm 19 tuổi, Lộc nhập ngũ, được phân công tác ở E83 (đóng tại Đà Nẵng). “Nó đi bộ đội mà tuần nào cũng xin phép đơn vị về nhà phụ mẹ cuốc đất trồng cà, trồng dưa... Có hôm cuốc xong mảnh vườn, chưa kịp ăn cơm thì phải bắt xe về đơn vị cho kịp giờ”. Sau tết Nguyên đán 1987, Lộc nhận nhiệm vụ vào Cam Ranh để chuẩn bị ra Trường Sa làm nhiệm vụ. “Trước ngày con đi, mẹ còn dặn nó, đi Cam Ranh chứ không phải như ở nhà mà cứ trốn về. Nghe thế, Lộc nói đùa: “Vậy con đi luôn mẹ nhé!”. Ai ngờ nó lại đi thật” - mẹ Lan rớm nước mắt.

Trước khi lên đường, Lộc còn viết thư về dặn mẹ ở nhà gắng làm việc nuôi các em. “Con chỉ xây dựng đảo thôi, không phải ra nơi chiến trận, mẹ đừng lo lắng mà sinh bệnh”. Mẹ Lan kể tiếp, ngày anh Lộc vào Cam Ranh, mẹ mang chăn bông lên tận đơn vị gửi cho con mang theo. Nhưng anh Lộc nói ngoài đó nóng lắm, không cần dùng đến chăn đâu, vậy là mẹ phải mang về. Và chiếc chăn ấy chưa bao giờ được đắp cho người con trai yêu quý của mẹ…

Nhận những tấm lòng từ chương trình “Nghĩa tình Hoàng Sa, Trường Sa”, mẹ Lan xúc động, nói: “Vậy là mẹ có đủ tiền để sửa lại gác mái, kê lại bàn thờ con cho vững chãi. Mùa mưa bão tới cũng bớt nỗi lo nhà sập, dột. Mẹ cảm ơn nhiều lắm!”. Đôi mắt người mẹ ấy lại nhòa đi trong nắng.

Chia tay mẹ Lan, chúng tôi đến thăm mẹ Nguyễn Thị Trước (mẹ liệt sĩ Phạm Văn Lợi, tàu HQ-604) tại khu tái định cư Cẩm Lệ. Con trai lớn đi làm thợ hồ, một mình mẹ ở nhà lo cơm nước và chăm sóc cho đứa con trai út Phạm Văn Tâm bị bệnh tâm thần. Nhìn cảnh mẹ già 82 tuổi, run rẩy lau từng giọt nước trên mặt con khiến chúng tôi không khỏi chạnh lòng. Trong số những người mẹ Hòa Cường (bảy liệt sĩ hy sinh trong trận hải chiến Trường Sa quê ở Hòa Cường, Đà Nẵng), mẹ Trước có hoàn cảnh khó khăn nhất. Những lúc lên cơn, Tâm quậy phá đồ đạc, đuổi đánh mẹ. Khi nhận số tiền 50 triệu đồng do đại diện Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đến trao tặng, mẹ xúc động đến nghẹn lòng. Với mẹ đó là một số tiền lớn mà cả đời vất vả làm lụng, mẹ chưa từng nghĩ đến. “Mong ước lớn nhất của mẹ là có đủ tiền để chữa bệnh cho thằng Tâm. Mẹ sợ mai này nằm xuống, không có ai chăm sóc cho nó. Giá như còn thằng Lợi thì mẹ cũng bớt lo” - mẹ Trước tâm sự. Hơn nửa số tiền của chương trình, mẹ mua thuốc thang, khám bệnh cho anh Tâm. Số còn lại, mẹ gửi tiết kiệm để vơi đi nỗi lo toan tuổi già.

 
Mẹ Trước chăm sóc cho người con út tật nguyền. Ảnh: TẤN TÀI

Gánh bớt nỗi nhọc nhằn

Rời khỏi ngôi nhà hoàn cảnh của mẹ Trước, chúng tôi tìm lại đến căn nhà nhỏ nằm sâu trong con hẻm trên đường Núi Thành của mẹ Huỳnh Thị Kế (mẹ liệt sĩ Nguyễn Phú Đoàn - tàu HQ-604). Khi chúng tôi đến, mẹ Kế đang lặng lẽ quét dọn, cắm mấy bông hoa trên bàn thờ cho con trai. Suốt 26 năm qua, từ ngày người con độc nhất nằm lại giữa lòng biển lạnh, người mẹ ấy chưa có nổi một nụ cười. Mỗi lần nghe có người nhắc đến tên con, mẹ lại khóc. “Trước ngày đi, nó chỉ kịp tạt qua nhà, ăn vội chén cơm nguội, không kịp gặp cha mẹ. Kỷ vật để lại cũng không còn gì ngoài tờ giấy báo tử của đơn vị gửi về”.

Năm nay mẹ đã ngoài 81 tuổi, đôi mắt đã mờ, hai chân run rẩy. Con gái đầu sợ mẹ đêm hôm một mình, không ai chăm sóc nên muốn đưa về nhà phụng dưỡng. Mẹ kiên quyết không chịu: “Tau ở lại còn hương khói cho chồng, cho con, đi răng được”. Nỗi buồn lớn nhất của mẹ là bàn thờ của anh Đoàn vẫn nằm lạnh lẽo bên góc sân nhà. Chỉ vì quan niệm: “Sống là nhà - thác là mộ nhưng giờ nó nằm lại giữa biển khơi... Nhiều đêm mẹ nằm lo mai này mất đi, bàn thờ con nằm giữa sân lạnh, liệu nén nhang có cháy hết. Mẹ chỉ mong mỏi có được bàn thờ trong nhà cho đàng hoàng”.

Mẹ tâm sự trong giấc ngủ mẹ vẫn mơ thấy con mặc quần đùi, đá bóng quanh sân rồi vào lục cơm nguội ăn. Những thói quen đó hai mươi mấy năm nay mẹ chưa bao giờ quên. Niềm an ủi tuổi già của mẹ là đứa cháu ngoại 12 tuổi, có nhiều nét giống cậu Đoàn. “Thằng bé có đôi mắt to, đen, nhanh nhẹn, hoạt bát. Tính cách của nó cũng giống thằng Đoàn ngày trước” - mẹ nhận xét. Cứ đến ngày giỗ cậu, hai bà cháu lại chở nhau lên nghĩa trang liệt sĩ thành phố thắp hương, dọn cỏ. Ngôi mộ gió của liệt sĩ Đoàn nằm cùng với dãy mộ gió của những liệt sĩ ở Hòa Cường (Đà Nẵng) hy sinh trong trận chiến Gạc Ma năm 1988.

Mất con trai, mẹ chỉ còn biết dựa vào cô con gái đầu. Nhưng cuộc sống của con gái cũng gặp nhiều khó khăn. Lương công nhân không đủ để trang trải các chi phí sinh hoạt trong gia đình. Vất vả là vậy nhưng khi đón nhận được món quà từ chương trình “Nghĩa tình Hoàng Sa - Trường Sa”, mẹ tâm sự: “Lúc còn sức khỏe, mẹ đi bán mớ hành tỏi cũng đủ sống qua ngày. Giờ già rồi, không còn gánh nổi, phải phụ thuộc vào con cháu. Nhưng còn bao nhiêu bà mẹ mất con khác nữa đang cơ cực, khó khăn đâu chỉ có mình mẹ đâu”. Nhận số tiền 50 triệu đồng, mẹ dành một ít để sửa lại mái nhà cho khỏi dột, còn lại làm sổ tiết kiệm để phòng ốm đau. Những lúc trái gió trở trời, căn bệnh ở xương tái phát, mẹ phải nhập viện. “Nằm một mình trong bệnh viện buồn lắm, nhớ nhà, nhớ con” - mắt mẹ Kế nhìn xa về phía góc sân trước nhà. Chiều đã dần tắt nắng...

TẤN TÀI

Đừng bỏ lỡ

Đọc thêm

 Bà Ly Sa trong cuộc vận động đồng bào dân tộc H’Mông xóa bỏ các hủ tục, trong đó có vấn nạn tảo hôn.

Cuộc chiến chấm dứt nạn tảo hôn

(PLO)- Cuộc chiến chấm dứt nạn tảo hôn là chìa khóa căn cơ để giải quyết hệ lụy là đói nghèo, trẻ em bỏ học, chất lượng dân số thấp kéo dài qua nhiều thập niên ở huyện Mường Lát (Thanh Hóa).
Ép con lấy chồng cận huyết

Ép con lấy chồng cận huyết

(PLO)- Tuổi 15, Sùng Thị Tú ở xã Trung Lý, huyện vùng cao biên giới Mường Lát (Thanh Hóa) đã bị chính mẹ ruột của mình ép lấy người cậu họ.
Tết tại bệnh viện dã chiến ở Nam Sudan

Tết tại bệnh viện dã chiến ở Nam Sudan

(PL)- Dù đón một cái Tết xa nhà nhưng bệnh viện dã chiến cấp 2 số 1 Việt Nam tại Nam Sudan cũng tổ chức nấu bánh chưng, trang trí mai, đào rộn ràng không khí Tết.
Đến Campuchia truy tìm MH370

Đến Campuchia truy tìm MH370

(PL)- Đội tìm kiếm người Anh nói rằng họ đã may mắn “thoát chết” trong quá trình tìm kiếm bất thành và sẽ trở về Anh hôm nay.
Phía sau 17.000 tỉ cho từ thiện của Châu Nhuận Phát

Phía sau 17.000 tỉ cho từ thiện của Châu Nhuận Phát

(PL)- Thiên vương điện ảnh nói sẽ tặng toàn bộ tài sản tương đương 17.000 tỉ đồng cho từ thiện vì: “Số tiền đó vốn không phải của chúng ta. Chúng ta đi vào thế giới này bằng hai bàn tay trắng và ra đi cũng như thế”.
Bán nhà, cưu mang con nuôi

Bán nhà, cưu mang con nuôi

(PL)- Hơn bốn năm nhận nuôi đứa trẻ mang căn bệnh quái ác, chị Trần Phương Lan đã đánh đổi gần như tất cả. Ngày 9-10 vừa qua, chị là một trong 10 nhân vật được UBND TP Hà Nội công nhận là “Công dân ưu tú thủ đô 2018”.
Mỹ-Anh-Pháp-Đức và khả năng đánh Syria

Mỹ-Anh-Pháp-Đức và khả năng đánh Syria

(PL)- Mỹ-Anh-Pháp-Đức bàn kế hoạch đánh Syria nếu nước này sử dụng vũ khí hóa học khi tấn công tổng lực tỉnh Idlib - cứ điểm cuối cùng của phe nổi dậy.
Jack Ma nghỉ hưu non đi làm giáo dục

Jack Ma nghỉ hưu non đi làm giáo dục

(PL)- Chủ tịch Tập đoàn Alibaba, tỉ phú Jack Ma, cho biết đang dành nhiều thời gian và tài sản hơn để làm từ thiện với mong muốn thành lập một quỹ từ thiện tập trung vào giáo dục.
Chạm mặt nhà vua giữa vùng biên giới

Chạm mặt nhà vua giữa vùng biên giới

(PL)- Trước khi gặp được những chiến binh săn đầu người, tôi đã chạm mặt nhà vua của bộ tộc Konyak trong “cung điện hoàng gia” nằm giữa hai nước Ấn Độ-Myanmar kỳ lạ, ngỡ ngàng…