Trung Quốc đã đổi giọng theo hướng thân thiện hơn nhằm tìm cách kiềm chế Mỹ thúc đẩy ảnh hưởng ở châu Á-Thái Bình Dương. Hãng tin Bloomberg (Mỹ) ngày 3-7 (giờ địa phương) nêu nhận định như trên.
Bloomberg ghi nhận Trung Quốc có hai chuyển biến đáng chú ý tại Brunei. Một là Ngoại trưởng Vương Nghị nhất trí với các nước ASEAN về vấn đề đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC) vào tháng 9 tới tại Bắc Kinh. Hai là ông Vương Nghị đã bày tỏ đoàn kết với Mỹ, Hàn Quốc, Nhật trong nỗ lực thuyết phục CHDCND Triều Tiên từ bỏ vũ khí hạt nhân.
Trong khi đó cách đây một năm, tại Hội nghị AMM ở Campuchia, Trung Quốc đã cảnh báo các nước không được thảo luận về vấn đề tranh chấp ở biển Đông và nói sẽ đàm phán COC khi các điều kiện chín muồi.
Bloomberg nhận định thái độ của Trung Quốc đã phản ánh cách tiếp cận hòa giải hơn của Trung Quốc sau khi Trung Quốc nhận thấy các nước láng giềng đang tìm cách tăng cường quan hệ an ninh với Mỹ. Tuy nhiên, Trung Quốc cũng có thể bày tỏ thái độ thân thiện với ASEAN nhằm cô lập Philippines trong vấn đề tranh chấp biển Đông.
Ông Steve Tsang, Giám đốc Viện Nghiên cứu chính sách Trung Quốc tại ĐH Nottingham (Anh), nhận xét Trung Quốc vừa ve vãn các nước ASEAN vừa thẳng thừng chỉ trích Philippines là nước gây rối ở biển Đông.
Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario ghi nhận ông Vương Nghị đang tìm cách gây ấn tượng tốt đẹp tại một hội nghị ASEAN mà lần đầu tiên ông tham dự từ khi Trung Quốc chuyển giao quyền lực.
Nhận xét về thái độ của Trung Quốc trong vấn đề Triều Tiên, ông Kim Han Kwon, Giám đốc Trung tâm Chính sách Trung Quốc ở Viện Nghiên cứu chính sách châu Á (Hàn Quốc), cho biết Trung Quốc đang trong tình thế bất lợi khi Mỹ, Hàn Quốc và Nhật củng cố quan hệ đồng minh trong vấn đề hạt nhân của Bình Nhưỡng. Do vậy, Trung Quốc phải bày tỏ thái độ đoàn kết nhằm đối trọng với ảnh hưởng quân sự và chính trị của Mỹ trong khu vực.
Hãng tin Reuters nhận định dù Trung Quốc và ASEAN đã nhất trí đàm phán COC nhưng triển vọng thiết lập COC vẫn còn xa vời khi mà Trung Quốc vẫn chưa có dấu hiệu giảm mức độ mở rộng sức mạnh hải quân ở biển Đông.
Một quan chức cấp cao Mỹ có mặt trong phái đoàn Mỹ tại Brunei nhận xét việc Trung Quốc và ASEAN đồng ý nói chuyện về COC là điều đáng hoan nghênh nhưng không phải là bước đột phá; Trung Quốc hứa hẹn đàm phán COC có thể là cách thức để tránh bị chỉ trích và tỏ vẻ rằng có tiến triển trong việc giải quyết vấn đề biển Đông.
LÊ LINH
