Chiều 14-5, tại phiên họp thứ 33, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 119/2020 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng.
Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định hai nhóm cơ chế, chính sách đặc thù với 30 cơ chế, chính sách cụ thể. Gồm nhóm chính sách về tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP Đà Nẵng và nhóm chính sách đặc thù phát triển Đà Nẵng đề xuất thực hiện thí điểm.
Đề xuất 5 chính sách “theo thực tiễn của Đà Nẵng”
Đáng chú ý, ở nhóm chính sách đặc thù phát triển Đà Nẵng, Chính phủ đề xuất 21 chính sách, trong đó sáu chính sách hoàn toàn tương tự các tỉnh, thành đã được Quốc hội cho phép thực hiện tại các Nghị quyết đặc thù; 10 chính sách tương tự có điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn TP và năm chính sách đề xuất mới.
Về năm chính sách đề xuất mới, đáng chú ý, Chính phủ đề xuất Đà Nẵng thí điểm thành lập Khu thương mại tự do. Đây sẽ là khu chức năng, có ranh giới địa lý xác định, do Thủ tướng quyết định thành lập.
Chủ trương đầu tư các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng các khu chức năng được phân cấp cho UBND TP.
Cơ chế chính sách ưu đãi đầu tư về thuế thu nhập doanh nghiệp, miễn giảm tiền thuê đất và các ưu đãi khác tại Khu thương mại tự do Đà Nẵng được áp dụng như Khu kinh tế. Các doanh nghiệp trong Khu thương mại tự do được áp dụng chế độ ưu tiên về thủ tục hải quan.
Ban quản lý Khu công nghệ cao và Khu công nghiệp Đà Nẵng thực hiện chức năng quản lý nhà nước về Khu thương mại tự do Đà Nẵng có thẩm quyền thực hiện quản lý theo cơ chế “một cửa, tại chỗ”, trên các lĩnh vực.
“Pháp luật hiện hành của Việt Nam chưa có quy định về việc thành lập, hoạt động đối với Khu thương mại tự do” - Bộ KH&ĐT thông tin và cho rằng đây là mô hình kinh tế phổ biến, rất được chú trọng trên thế giới để thúc đẩy thương mại quốc tế cũng như thu hút FDI, nhiều nước đã thành công với mô hình này như Trung Quốc, EU, Singapore, Hàn Quốc...
Dự thảo Nghị quyết quy định thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng gắn với Cảng biển Liên Chiểu để thực hiện thí điểm các cơ chế, chính sách nhằm mục tiêu thu hút đầu tư.
Một chính sách đáng chú ý khác, đề xuất TP được thực hiện thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng đối với dự án trung tâm logistics.
Ngoài ra, Chính phủ đề xuất chính sách giúp Đà Nẵng phát triển lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo. Chẳng hạn, Đà Nẵng được phép chỉ định thầu, mua sắm các trang thiết bị đặc thù từ đối tác chiến lược thuộc lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo…
Chính sách thứ tư, Chính phủ đề xuất Quốc hội cho phép Đà Nẵng đầu tư, quản lý, khai thác và xử lý tài sản kết cấu hạ tầng, trang thiết bị phục vụ phát triển khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo.
Chính sách thứ năm là đề xuất tổ chức sự nghiệp công lập được giao quản lý và kinh doanh kết cấu hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp đã được đầu tư từ nguồn vốn đầu tư công thì được Nhà nước giao đất, cho thuê đất và được cho thuê lại đất.
Đà Nẵng phải biến thành thiên đường ăn uống, giải trí, mua sắm
Nêu ý kiến góp ý, Phó Chủ tịch Thường trực điều hành hoạt động của Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho hay thời gian qua Đà Nẵng đã phát triển và nếu có các cơ chế, chính sách đặc thù, TP sẽ tiếp tục phát triển.
Ông Trần Thanh Mẫn nhận xét nội dung chính sách đề xuất thí điểm khá rộng, do đó cần xác định quan điểm “những gì đã chín, đã rõ, được thực tế kiểm nghiệm, chứng minh sẽ đưa vào; những gì chưa chín, chưa rõ tiếp tục nghiên cứu”.
Ông Trần Thanh Mẫn lưu ý cần có “điểm nhấn” về năm đặc tính ở nhóm cơ chế, chính sách thí điểm cho Đà Nẵng, gồm tính trọng tâm, trọng điểm; tính đặc thù riêng; tính đột phá; tính hợp lý, khả thi và lan tỏa, tác động sâu rộng.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội nhấn mạnh chính sách ban hành cần tập trung tháo gỡ kịp thời những vướng mắc về thể chế, pháp luật đang cản trở phát triển của Đà Nẵng. Đồng thời, góp phần khơi thông nguồn lực, phát huy tiềm năng, thế mạnh.
"Đà Nẵng là TP trung tâm ở miền Trung, thành phố du lịch - ngành công nghiệp không khói. Có thể Đà Nẵng mong các tỉnh xung quanh làm ra tiền nhưng Đà Nẵng phải biến thành chỗ tiêu tiền, thiên đường ăn uống, thiên đường vui chơi giải trí, thiên đường mua sắm cho các tỉnh ven miền Trung, khách du lịch quốc tế đến Đà Nẵng để tiêu tiền” - ông Trần Thanh Mẫn nói và nhấn mạnh với Đà Nẵng hiện tại cũng như tương lai, phát triển dịch vụ là trọng tâm lớn để tăng trưởng...
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh ủng hộ các chính sách đặc biệt, đặc thù để phát triển Đà Nẵng. Về đề xuất thí điểm Khu thương mại tự do, ông cho biết trước đây Hải Phòng có đề nghị nhưng khi đó chưa rõ nội hàm nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị tiếp tục nghiên cứu.
“Qua theo dõi dự thảo nghị quyết thì thấy rằng dù là thí điểm nhưng đã rõ cơ chế, chính sách. Cần thiết ủng hộ cho Đà Nẵng thí điểm. Đã là thí điểm thì không thể cầu toàn, cái nào cũng yêu cầu tròn trịa” - ông Vũ Hồng Thanh nêu quan điểm.
Bí thư Đà Nẵng: Mong được thực hiện ngay mô hình chính quyền đô thị
Báo cáo giải trình, Bộ trưởng KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng đánh giá Đà Nẵng luôn năng động, chủ động, sáng tạo phát triển. Tuy nhiên, thời gian gần đây, Đà Nẵng có phần chững lại.
Do vậy, theo ông Dũng, việc nghiên cứu cho phép thực hiện cơ chế, chính sách đặc biệt, đặc thù sẽ là cơ hội để Đà Nẵng bứt phá, là “lò xo bật ra và Đà Nẵng phát triển tốt”.
Bộ trưởng KH&ĐT lưu ý Đà Nẵng không còn nhiều dư địa về đất đai nên đang cố gắng cơ cấu lại và những đề xuất như dự thảo là “hướng đi tốt”.
Về đề xuất khu thương mại tự do, ông Nguyễn Chí Dũng cho biết cá nhân ông đã dẫn đầu một đoàn đi nghiên cứu ở nước ngoài và “vỡ ra nhiều thứ”.
“Các nước đi trước từ lâu và thành công, ta đi sau cũng có lợi thế là cái gì không phù hợp thì tránh, áp dụng những cái phù hợp với Việt Nam. Không làm được thiết chế này thì sắp tới không cạnh tranh được về đầu tư” – ông Dũng nói.
Phát biểu tại phiên họp, Bí thư Thành uỷ Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng cho biết Đà Nẵng rất cần động lực mới cho sự phát triển, sau thời gian dài sử dụng động lực đất đai và các lợi thế tự nhiên.
“TP mong được thực hiện ngay mô hình chính quyền đô thị và TP đủ điều kiện thực thi được ngay” - ông Nguyễn Văn Quảng nói và khẳng định các chính sách, cơ chế đặc thù nếu được Quốc hội thông qua, Đà Nẵng đủ điều kiện, nguồn lực, quyết tâm chính trị để cụ thể hoá.
