Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cùng với các bộ, cơ quan Trung ương và các hiệp hội, doanh nghiệp vừa có cuộc họp nhằm đánh giá về tình hình triển khai Nghị định số 08/2023 của Chính phủ và định hướng chính sách trong thời gian tới.
Nới quy định về việc đàm phán thời gian đáo hạn trái phiếu
Sau khi xảy ra vụ việc của Ngân hàng SCB và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) biến động mạnh, nhà đầu tư mất niềm tin và yêu cầu doanh nghiệp phải mua lại trái phiếu trước hạn, doanh nghiệp gặp khó khăn khi phát hành trái phiếu mới.
Trước tình hình đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 08/2023 hoãn một số quy định tại Nghị định số 65/2022 đến hết ngày 31-12-2023.
Theo đó, Nghị định 08 cho phép doanh nghiệp có thể đàm phán với nhà đầu tư trái phiếu để thanh toán gốc, lãi trái phiếu đến hạn bằng tài sản khác hoặc kéo dài kỳ hạn trái phiếu tối đa không quá hai năm.
Đồng thời, Nghị định 08 cũng ngưng hiệu lực thi hành đến hết ngày 31-12-2023 về xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân mua TPDN riêng lẻ, xếp hạng tín nhiệm bắt buộc và giảm thời gian phân phối trái phiếu.
Ông Nguyễn Hoàng Dương – Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) cho biết: Các chính sách về thanh toán gốc, lãi trái phiếu bằng tài sản khác và các trái phiếu đã phát hành trước khi Nghị định 65 có hiệu lực được đàm phán để kéo dài kỳ hạn tối đa không quá hai năm sẽ tiếp tục được thực hiện trong thời gian tiếp theo.
Với cơ sở pháp lý này, đến nay có nhiều doanh nghiệp chậm thanh toán đã có phương án đàm phán với nhà đầu tư cơ cấu lại các khoản nợ trái phiếu, giảm áp lực trả nợ. Qua đó, doanh nghiệp có thời gian để điều chỉnh quy mô hoạt động, khôi phục sản xuất kinh doanh để tạo ra dòng tiền trả nợ.
Một số quy định sẽ có hiệu lực trở lại
Tại cuộc họp, Bộ Tài chính đã nhận được 13 ý kiến từ các bộ, cơ quan Trung ương, các Hiệp hội xoay quanh các nội dung như xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, quy định xếp hạng tín nhiệm bắt buộc, quy định giảm thời gian phân phối trái phiếu…
Trong đó, đa số các đại biểu đồng tình với đề xuất của Bộ Tài chính là không cần thiết kéo dài thời gian ngưng hiệu lực thi hành quy định xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân mua TPDN riêng lẻ.
Theo lý giải của Bộ Tài chính, Nghị định 65 quy định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân phải đảm bảo danh mục nắm giữ có giá trị trung bình từ 2 tỉ đồng tối thiểu trong vòng 180 ngày bằng tài sản của nhà đầu tư, không bao gồm tiền vay.
Để duy trì nhu cầu mua TPDN của các nhà đầu tư cá nhân có tiềm lực tài chính nhưng chưa tích lũy đủ thời gian 180 ngày theo quy định tại Nghị định số 65 và thị trường có thêm thời gian điều chỉnh, Nghị định số 08 quy định ngưng thực hiện quy định nêu trên tại Nghị định 65 đến hết ngày 31-12-2023.
Đến nay, sau hơn tám tháng triển khai Nghị định 08, nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân đã tích lũy đủ thời gian 180 ngày để đáp ứng quy định nên không cần thiết kéo dài thời gian ngưng hiệu lực thi hành quy định này nữa.
Bên cạnh đó, với chính sách ngưng hiệu lực thi hành quy định xếp hạng tín nhiệm, Bộ Tài chính cũng đề xuất không kéo dài thời gian ngưng quy định xếp hạng tín nhiệm bắt buộc đối với trái TPDN riêng lẻ.
Trước đó, Bộ Tài chính tạm ngưng quy định xếp hạng tín nhiệm được đưa ra trong bối cảnh doanh nghiệp khó huy động vốn để sản xuất, kinh doanh. Trong khi thực hiện xếp hạng tín nhiệm phải mất một khoảng thời gian nhất định và tăng thêm chi phí phát hành của doanh nghiệp. Ngoài ra, ở thời điểm đó trên thị trường mới có hai doanh nghiệp xếp hạng tín nhiệm được cấp phép.
Đến nay, Bộ Tài chính cũng đã cấp phép thêm một doanh nghiệp, tổng số doanh nghiệp có thể cung cấp dịch vụ xếp hạng tín nhiệm là ba trên tổng số cho phép tối đa là năm doanh nghiệp xếp hạng tín nhiệm. Trong đó có một doanh nghiệp có liên doanh với tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế. Nhiều nước trong khu vực cũng giới hạn số lượng doanh nghiệp xếp hạng tín nhiệm.
Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng cho rằng không cần thiết kéo dài thời gian ngưng hiệu lực thi hành quy định giảm thời gian phân phối trái phiếu (từ 90 ngày xuống 30 ngày).
Nghị định 65 quy định thời gian phân phối trái phiếu của từng đợt chào bán không vượt quá 30 ngày (quy định trước đây tại Nghị định số 153 là 90 ngày, tương tự như TPDN chào bán ra công chúng).
Đến nay, thanh khoản của thị trường đã ổn định trở lại. Để hạn chế rủi ro đối với thị trường TPDN, hạn chế tình trạng doanh nghiệp lợi dụng phân phối, chào mời nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ không phải nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tham gia mua trái phiếu, không cần thiết kéo dài thời gian ngưng hiệu lực thi hành quy định này.
