Ngày 29-5, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, sẽ bán vàng trực tiếp cho 4 ngân hàng thương mại Nhà nước (Nhóm Big4: Vietcombank, BIDV, VietinBank và Agribank) để các ngân hàng này bán vàng trực tiếp tới người dân.
Mục tiêu là sớm thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng ở trong nước và thế giới. Dự kiến ngày 3-6, NHNN sẽ bán vàng trực tiếp cho 4 ngân hàng này theo mức giá do cơ quan điều hành xác định, căn cứ theo giá thế giới.
Tại phiên họp Quốc hội chiều 29-5, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng thông tin, qua 9 phiên đấu thầu vàng miếng, chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế không giảm như kỳ vọng. Do đó, NHNN dừng đấu thầu và xây dựng phương án mới giảm được chênh lệch giá vàng, đi đôi với minh bạch hóa các giao dịch của thị trường vàng.
Đến thời điểm này, các ngân hàng thương mại quốc doanh đã chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện cần thiết để bán vàng trực tiếp tới người dân.
Bán vàng cho 4 ngân hàng là đúng đắn nhưng chưa thể giảm giá ngay
Trao đổi về giải pháp mới của NHNN, TS. Đinh Thế Hiển - Viện trưởng Viện Nghiên cứu tin học và kinh tế ứng dụng trao đổi nhận định, việc NHNN dừng đấu thầu vàng và bán vàng cho 4 ngân hàng thương mại Nhà nước để các ngân hàng điều phối là giải pháp đúng đắn và là một biện pháp tăng cung có kiểm soát.
Theo ông Hiển, NHNN sẽ nhập lượng cung nhất định và bán dần cho các ngân hàng Big 4. Từ đó, giá vàng sẽ hạ dần dần theo thời gian. Tuy nhiên, ở giai đoạn đầu, giá vàng chưa thể giảm ngay, nhưng quan trọng nhất, đó là phần chênh lệch này nằm trong tay nhà nước thay vì chảy vào túi những bên đầu cơ, buôn lậu.
Tuy nhiên, ông Hiển cho rằng đây vẫn chưa phải giải pháp xử lý 'tận gốc rễ' vấn đề. "Cần giải quyết bài toán về nguồn cung hợp lý, thông qua cân đối nguồn ngoại tệ để nhập khẩu một lượng vàng nhất định về bổ sung cho thị trường", ông Hiển nhận định.
Ngoài ra, vị này cho rằng, bên cạnh giải quyết nguồn cung, việc thanh tra, kiểm tra thị trường vàng là rất hiệu quả. Giải pháp này sẽ ngăn chặn vàng nhập lậu và đảm bảo vàng giao dịch trên thị trường minh bạch, có nguồn gốc rõ ràng. Vì vậy, NHNN cần phối hợp với các bên liên quan làm thật tốt biện pháp này.
Bên cạnh việc bán vàng cho nhóm Big 4, theo vị này, NHNN có thể bán thêm cho Công ty SJC một lượng nhất định. Hoặc NHNN xem xét bán cho các công ty chế tác bán vàng có đơn hàng xuất khẩu nữ trang. Với các công ty này, phía ngân hàng hoàn toàn có thể quản lý tài khoản ngoại tệ của doanh nghiệp.
Đồng tình, Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Huỳnh Trung Khánh cho rằng, động thái mới của NHNN là một biện pháp tích cực. Nhưng, để đánh giá tính hiệu quả của giải pháp này phải mất 1-2 tuần để thị trường hấp thụ lượng vàng NHNN bán cho ngân hàng thương mại quốc doanh mới biết được.
Còn chuyên gia Trần Duy Phương nhìn nhận, giải pháp này sẽ tác động tích cực đến thị trường. Bởi trước đây doanh nghiệp trúng thầu vàng được tự quyết định giá bán, có thể họ bán với giá cao để thu nhiều lợi nhuận. Lần này, NHNN triển khai thông qua các ngân hàng thương mại quốc doanh và bán theo giá NHNN chỉ định, căn cứ giá thế giới.
Phương án này, giá vàng NHNN bán ra sẽ sát hơn với giá thế giới và người dân có thể mua vàng theo nhu cầu, sẽ giúp giá vàng SJC hạ nhiệt, từ đó xóa bỏ tâm lý đầu cơ, găm vàng. Khi giá vàng hạ, những người đã ôm vàng thời điểm trước sẽ phải bán ra để tránh câu chuyện thua lỗ.
Chưa kể, khi người dân mua vàng qua các ngân hàng, có hóa đơn điện tử, có thống kê cụ thể nên NHNN nắm rõ tình hình thực tế thị trường.
"Các ngân hàng thương mại Nhà nước sẽ làm nhiệm vụ phân phối vàng chứ không làm nhiệm vụ thu mua vào nên không phải cân đối trạng thái vàng, vì thế ngân hàng sẽ không gặp khó khăn", ông Phương chia sẻ.
Theo ông Trần Duy Phương, để giải pháp trên đạt hiệu quả, NHNN cần bán vàng với mức giá hợp lý và đáp ứng đủ nguồn cung.
Ngoài ra, NHNN nên cho mở lại dịch vụ giữ hộ vàng, thay vì người dân mua vàng và mang về nhà cất giữ thì có thể gửi lại ngân hàng giữ hộ, khi nào cần thì chỉ cần đến chi nhánh ngân hàng.
Cùng với giải pháp trên, ông Phương kiến nghị cơ quan chức năng cũng cần nhanh chóng sửa Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, trong đó xóa bỏ độc quyền vàng SJC.
Giá vàng có thể giảm về mốc 74-76 triệu đồng/lượng
Bàn luận về mức giá NHNN sẽ bán vàng cho các ngân hàng, ông Hiển cho rằng, chênh lệch giữa giá vàng miếng SJC trong nước và thế giới lên tới 14-15 triệu đồng/lượng. Cụ thể, giá vàng SJC đang ở mức trên 90 triệu đồng/lượng, còn giá vàng thế giới theo quy đổi của Việt Nam hiện là 75 triệu đồng/lượng.
Thế nên, nếu NHNN bán cho các ngân hàng với giá tương đương giá thế giới thì không thể đủ nguồn cung vì ai cũng chen chân mua dù chưa có nhu cầu, hoặc đầu cơ, tích trữ. Còn nếu bán vàng theo giá thị trường hiện tại thì lại vô tình đẩy giá vàng SJC tiếp tục neo ở mức cao.
Vì vậy, ông Hiển cho rằng, NHNN sẽ bán theo giá thế giới cộng thêm biên độ chênh lệch nhất định để đảm bảo từng bước giảm độ chênh giữa giá vàng Việt Nam và thế giới. Lượng bán cũng sẽ được chia nhỏ mỗi lần để từ từ đưa vào thị trường, từng bước giảm giá vàng Việt Nam.
"Giá vàng SJC chênh lệch với giá vàng thế giới 2-4 triệu đồng/lượng là hợp lý", ông Hiển kỳ vọng.
Đưa ra dự báo về giá vàng trong nước sau biện pháp mới này, ông Hiển cho biết, giá vàng trong nước sẽ giảm về mốc 74-76 triệu đồng/lượng, khi giá vàng trên thế giới hiện đang dao động ở ngưỡng 72 triệu đồng/lượng.
