Thời đại kỹ thuật số đem lại nhiều tiện ích cho doanh nghiệp (DN) và người tiêu dùng (NTD). Qua các phương tiện kỹ thuật số cho phép DN tiếp cận đến NTD nhanh và hiệu quả nhất. Tuy nhiên, những thông tin của NTD đã bị xâm phạm nghiêm trọng.
Thông tin cá nhân bị mất gia tăng
Tổ chức Quốc tế người tiêu dùng (CI) đã đưa ra chủ đề cho ngày quyền của NTD thế giới năm nay là “Quyền của NTD trong thời đại kỹ thuật số”. CI đặc biệt quan tâm đến bảo vệ quyền lợi NTD trong thời đại kỹ thuật số nói chung, trong đó có vấn đề ĐTDĐ. Năm 2013, ước tính 6,8 tỉ người sở hữu ít nhất một ĐTDĐ. Trong hoạt động kinh doanh, DN đã tăng cường sử dụng các phương tiện kỹ thuật số như truyền hình kỹ thuật số mặt đất DTT, truyền hình cáp, Internet, ĐTDĐ… để quảng cáo, tiếp thị hàng hóa, dịch vụ. Theo CI, thực tế đã xảy ra việc mất cắp thông tin cá nhân trên Internet, các hành vi vi phạm quyền lợi NTD trong các hợp đồng sử dụng dịch vụ viễn thông, tài chính, ngân hàng, điện tử gia tăng…
Thông tin cá nhân NTD trên mạng bị mất ngày càng gia tăng. Ảnh minh họa: TÚ UYÊN
Hiện nay, có sáu DN được cấp giấy phép cung cấp dịch vụ ĐTDĐ với tổng số thuê bao là 120,5 triệu thuê bao. Năm 2013, Thanh tra Bộ TT&TT đã thanh tra 18 DN cung cấp dịch vụ nội dung (CP) đã phát tán tin nhắn rác có nội dung mê tín dị đoan hoặc lừa tải các phần mềm, trò chơi có nội dung đồi trụy về ĐTDĐ, khi sử dụng hoặc kích hoạt các phần mềm này sẽ tự động trừ tiền trong tài khoản của NTD.
DN viễn thông lập lờ
DN dịch vụ viễn thông đã tích hợp trên SIM phần mềm có chức năng cho phép tải thông tin và tính phí nhưng không niêm yết rõ ràng và cảnh báo về giá cước. DN không cho phép người sử dụng xác nhận đồng ý, không đồng ý tải dịch vụ với mức phí đã có sẵn. Cơ quan chức năng đã yêu cầu nhà cung cấp hoàn lại cho NTD khi các lỗi do nhà cung cấp gây ra. Vì vậy có công ty đã phải hoàn lại gần 817 triệu đồng. Tuy nhiên, vẫn còn hơn 227 triệu đồng công ty này không thể hoàn lại vì chủ thuê bao đã rời mạng.
Bên cạnh đó, bảo vệ thông tin của NTD khi tham gia giao dịch, sử dụng hàng hóa, dịch vụ cũng đã được quy định cụ thể trong Luật Bảo vệ quyền lợi NTD. Tuy nhiên, không ít những vụ việc nghiêm trọng xảy ra khi thông tin cá nhân bị lấy cắp để sử dụng vào những mục đích không minh bạch đang diễn ra và ngày càng gia tăng.
Trong lĩnh vực bán hàng qua mạng, thương mại điện tử, quyền được cung cấp thông tin chính xác của NTD cũng đang bị xâm phạm. Phổ biến là sai về nguồn gốc, xuất xứ theo hướng có lợi cho người kinh doanh, thiệt hại cho NTD.
Khó đòi quyền lợi
Tuy nhiên, để đòi lại quyền lợi không hề đơn giản vì thông qua khâu trung gian là dịch vụ bưu phẩm, người kinh doanh dễ dàng chối bỏ trách nhiệm. Có thể nói tình trạng thông tin, quảng cáo không trung thực đang diễn ra khá nghiêm trọng. Trong khi số lượng NTD tiếp nhận thông tin qua phương tiện kỹ thuật số bị ảnh hưởng do thông tin không chính xác là rất lớn.
Vì vậy các tổ chức, cá nhân kinh doanh cần nâng cao trách nhiệm trong việc bảo vệ quyền lợi NTD. Đồng thời, Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ NTD Việt Nam sẵn sàng tư vấn, giải quyết khiếu nại miễn phí cho NTD có nhu cầu giải quyết tranh chấp. Đồng thời kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền có những biện pháp xử lý các hành vi vi phạm quyền lợi NTD.
NGUYỄN MẠNH HÙNG, Tổng Thư ký Hội Tiêu chuẩn bảo vệ quyền lợi NTD Việt Nam
TÚ UYÊN ghi
