Từ ngày 15-5-2018, các thương nhân đầu mối kinh doanh khí phải đáp ứng được những yêu cầu mà Nghị định 19 nói trên đưa ra như phải có bồn chứa tối thiểu 300 m3 và 50.000 vỏ bình, nếu không sẽ phải đóng cửa.
Trong suốt hai năm qua, kể từ ngày 23-3-2016, khi Nghị định 19 được ban hành, khoảng 50 DN nhỏ và vừa kinh doanh gas đã liên tục kiến nghị lên Thủ tướng, Chính phủ và Bộ Công Thương về những quy định có “tác dụng” ngăn cản các DN nhỏ gia nhập thị trường gas vốn rất thiết yếu với người tiêu dùng.
Tiếng kêu thống thiết của họ đã được lắng nghe. Ngày 9-5-2016, Văn phòng Chính phủ có thông báo truyền đạt kết luận của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc về vấn đề này. Trong đó, đáng chú ý Thủ tướng yêu cầu kiên quyết bãi bỏ những điều kiện kinh doanh không còn phù hợp, nghiêm cấm ban hành bất cứ điều kiện kinh doanh mới nào trái quy định pháp luật, ban hành không đúng thẩm quyền về điều kiện kinh doanh.
Quan trọng hơn, Thủ tướng còn yêu cầu đổi mới tư duy, phương pháp và công cụ quản lý nhà nước về điều kiện kinh doanh theo cơ chế thị trường, theo tinh thần DN được làm những gì mà pháp luật không cấm, chuyển từ hình thức xin-cho sang áp dụng cấp phép tự động và thực hiện hậu kiểm…
Công bằng mà nói, trong hai năm qua, Bộ Công Thương đã tổ chức nhiều hội thảo, nhiều cuộc đối thoại, nhất là đối với các DN nhỏ kinh doanh gas và một dự thảo nghị định thay thế Nghị định 19 đã ra đời với nhiều điểm tiến bộ.
Hẳn nhiên, có nhiều lo lắng, băn khoăn của các cơ quan quản lý nhà nước, cũng như các tập đoàn kinh doanh gas về an toàn cháy nổ, về chất lượng gas, về gian lận thương mại… Nhưng nếu cứ theo tư duy đó thì bất kể ngành nghề nào, chẳng hạn như những cửa hàng dao, kéo ở chợ, cũng phải có điều kiện kinh doanh ngặt nghèo.
Rất may, Bộ Công Thương đã tuân thủ tinh thần kiến tạo mà Thủ tướng đã khẳng định để đề xuất một dự thảo cực kỳ tiến bộ theo hướng không tạo rào cản, gánh nặng chi phí cho DN và đề cao hậu kiểm.
Thế nhưng mấy ngày qua, các DN nhỏ và vừa kinh doanh gas như nín thở. Họ chờ đợi bởi cái thông báo “chấm dứt mọi hoạt động” có thể đến bất kỳ lúc nào. Bi đát hơn, từ trước khi thời hạn chuyển tiếp 15-5-2018 ập đến, rất nhiều DN đã nhận được những “lời đề nghị” bán lại cơ sở với giá rẻ mạt từ các DN lớn.
Dù vậy, đến giờ này họ vẫn cố tin tưởng vào một chính phủ “kiến tạo, liêm chính, hành động phục vụ người dân và DN” như Thủ tướng tuyên bố nhiều lần. Niềm hy vọng của họ là có cơ sở khi nghị định mới đang trong quá trình xử lý. Nhưng niềm tin của họ liệu có được đáp ứng hay không còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố.
Xét cho cùng, pháp luật được đặt ra cũng là vì mục tiêu phát triển. Nếu đi chệch con đường này, pháp luật chỉ là công cụ bảo hộ cho tình trạng “cá lớn nuốt cá bé”.
