Sáng 26-6, với 452/459 đại biểu có mặt biểu quyết tán thành, Quốc hội (QH) đã thông qua Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng.
Nghị quyết vừa được QH thông qua có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2025; thời gian thực hiện thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng là năm năm.
Nhiều chính sách ưu đãi
Một nội dung đáng chú ý, QH đồng ý thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng gắn với Cảng biển Liên Chiểu, với mục tiêu thu hút đầu tư, tài chính, thương mại, du lịch và dịch vụ chất lượng cao.
Khu thương mại tự do Đà Nẵng có các khu chức năng được quy định tại quyết định thành lập của Thủ tướng, bao gồm khu sản xuất, trung tâm logistics, khu thương mại - dịch vụ và các loại hình khu chức năng khác theo quy định.
Quan hệ mua bán, trao đổi hàng hóa giữa khu chức năng thuộc Khu thương mại tự do Đà Nẵng với khu vực bên ngoài là quan hệ xuất khẩu, nhập khẩu theo quy định của pháp luật Việt Nam về hải quan, thuế và xuất khẩu, nhập khẩu.
Theo Nghị quyết vừa được QH thông qua, nhiều chính sách ưu đãi đầu tư trong Khu thương mại tự do Đà Nẵng sẽ được thực hiện. Trong đó, dự án của nhà đầu tư thuê lại đất tại Khu thương mại tự do Đà Nẵng được áp dụng như dự án đầu tư trong khu kinh tế theo quy định của pháp luật về đầu tư.
Nhà đầu tư nước ngoài thành lập tổ chức kinh tế tại Khu thương mại tự do Đà Nẵng không phải có dự án đầu tư và không phải thực hiện thủ tục cấp, điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trước khi thành lập tổ chức kinh tế.
Cạnh đó, dự án đầu trong Khu thương mại tự do Đà Nẵng được ưu đãi về thuế, giảm tiền thuê đất…
Cần hết sức thận trọng, có bước đi chắc chắn
Trước đó, báo cáo tiếp thu, giải trình dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ (UBTV) QH cho hay đa số ý kiến các đại biểu QH tán thành việc thực hiện thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng. Đây là chính sách mang tính đột phá, là quyết tâm chính trị của Đà Nẵng và Chính phủ, thể hiện tinh thần đổi mới, dám nghĩ, dám làm, đặt nền móng cho việc hình thành chính sách mới trong quá trình vận hành nền kinh tế thị trường…
Tuy nhiên, một số ý kiến đánh giá các chính sách cho khu thương mại tự do chưa có chính sách nổi trội, bứt phá. Nhiều chính sách về thuế còn điểm tương tự như khi áp dụng với khu kinh tế…
Về nội dung này, UBTVQH khẳng định việc thí điểm thành lập Khu thương mại tự do là chủ trương lớn đã có đủ căn cứ chính trị, căn cứ pháp lý. Nếu thực hiện thành công sẽ tạo tiền đề thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của TP Đà Nẵng và của cả Vùng.
Tuy nhiên, do đây là chính sách mới, chưa được thực hiện tại Việt Nam và đây cũng là Nghị quyết mang tính chất thí điểm, các chính sách là bước thử nghiệm, vừa làm vừa rút kinh nghiệm để hoàn thiện dần. “Cần hết sức thận trọng, có bước đi chắc chắn, không quy định những vấn đề chưa được đánh giá kỹ lưỡng, mang tính rủi ro cao” - UBTVQH cho hay.
Theo cơ quan thường trực của QH, các chính sách cần mang tính khả thi, cần được nghiên cứu, xây dựng căn cứ trên khả năng tổ chức thực hiện, nguồn lực tài chính, điều kiện đáp ứng của TP Đà Nẵng.
“Tại thời điểm hiện nay, xin được giữ phạm vi chính sách như dự thảo Nghị quyết” - UBTVQH nêu quan điểm.
Tăng cường thanh - kiểm tra, không để lạm dụng, trục lợi chính sách
Một nội dung khác, quá trình thảo luận, có ý kiến không đồng ý quy định: “Nhà đầu tư nước ngoài thành lập tổ chức kinh tế tại Khu thương mại tự do Đà Nẵng không phải có dự án đầu tư và không phải thực hiện thủ tục cấp, điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trước khi thành lập tổ chức kinh tế”.
Giải trình, UBTVQH cho rằng quy định trên nhằm tạo điều kiện thuận lợi thu hút các tập đoàn đa quốc gia, doanh nghiệp lớn thiết lập trụ sở hoặc thành lập văn phòng đại diện, văn phòng khu vực tại khu thương mại tự do Đà Nẵng; áp dụng trong giai đoạn đầu khi muốn nghiên cứu thị trường, xem xét điều chỉnh mạng lưới chuỗi cung ứng, dịch chuyển nhanh dòng vốn và tham gia đầu tư trực tiếp khi hội đủ điều kiện.
Tuy nhiên, để bảo đảm tính chặt chẽ, Nghị quyết quy định nhà đầu tư nước ngoài vẫn phải thực hiện trình tự, thủ tục thành lập tổ chức kinh tế áp dụng đối với nhà đầu tư trong nước theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp và pháp luật khác tương ứng với từng loại hình tổ chức kinh tế.
Liên quan đến chính sách ưu đãi thuế, UBTVQH cho hay các khu thương mại tự do trên thế giới đều áp dụng nhiều hình thức chính sách ưu đãi đầu tư, trong đó có ưu đãi miễn thuế. Thuế thu nhập doanh nghiệp ở các khu thương mại tự do đều thấp so với quy định áp dụng trên toàn quốc.
“Việt Nam đã từng bước tiếp cận tới mô hình mới này và có ưu đãi thuế tại các khu chế xuất, khu phi thuế quan, các kho ngoại quan, cửa hàng miễn thuế…” - theo UBTVQH.
Ngoài ra, để tăng cường quản lý, kiểm soát chặt chẽ của cơ quan quản lý Nhà nước trong áp dụng chính sách đặc thù, ưu tiên trong điều kiện về kim ngạch xuất khẩu, nhập khẩu, cơ quan thường trực của QH đề nghị quá trình triển khai thực hiện, Chính phủ chỉ đạo TP Đà Nẵng, các cơ quan có liên quan tăng cường thanh tra, kiểm tra, không để diễn ra tình trạng lạm dụng, trục lợi chính sách.
