Hậu COVID-19: Sẽ không hoang mang nếu hiểu rõ

Tháng 10-2021, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã công bố chính thức về khái niệm hậu COVID-19 như sau: Hậu COVID-19 xảy ra ở người có tiền sử nhiễm virus SARS-CoV-2, thường là ba tháng kể từ khi bắt đầu mắc COVID-19 với các triệu chứng và kéo dài ít nhất hai tháng mà không thể giải thích bằng chẩn đoán thay thế.

Cũng theo WHO, hậu COVID-19 có thể khiến sức khỏe con người bị suy giảm kéo dài, có tác động nghiêm trọng đến khả năng quay lại làm việc hoặc tham gia cuộc sống xã hội của người mắc COVID-19. Họ bị ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần và có thể gây ra những hậu quả kinh tế đáng kể cho bản thân, gia đình và xã hội.

Bác sĩ Trung tâm hô hấp BV Bạch Mai (Hà Nội) kiểm tra độ bão hòa ôxy trong máu mao mạch cho bệnh nhân sau nhiễm COVID-19. Ảnh: NL

Hậu COVID-19 có thể xảy ra ngay cả khi bệnh nhẹ

Chia sẻ về vấn đề này, PGS-TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế, cho biết các vấn đề liên quan tới hội chứng hậu COVID-19 đang được người dân rất quan tâm.

Không giống một số hội chứng hậu bệnh lý khác có xu hướng chỉ xảy ra ở những người đã bị bệnh nặng, hậu COVID-19 có thể xảy ra với bất kỳ người nào đã mắc COVID-19, ngay cả khi bị bệnh nhẹ. Thậm chí trong thời gian mắc bệnh, họ không có triệu chứng thì vẫn có thể bị hậu COVID-19 và nó có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, kể cả trẻ em. Những người có bệnh nền thì các vấn đề về hậu COVID-19 sẽ nhiều và trầm trọng hơn.

Trước hết, về mặt tâm lý, chứng kiến thảm họa do đại dịch gây ra, nhiều người bị sang chấn tâm lý. Khi đại dịch bùng phát, rất nhiều thông tin, hình ảnh xuất hiện trên mạng, trên các phương tiện truyền thông, có tích cực và không tích cực. Do đó, người bệnh có thể cảm thấy stress, trầm cảm, lo âu, mất ngủ, hồi hộp… hậu COVID-19. Các nghiên cứu khoa học cũng đã ghi nhận điều tương tự của người bệnh mắc các bệnh nan y hay trong các đại dịch nguy hiểm trước đó.

Về mặt thể chất, người bệnh sau khi đã khỏi COVID-19 có thể gặp phải các di chứng về mặt cơ năng. Đó là những tổn thương ở các cơ quan liên quan. Một số biểu hiện hậu COVID-19 rất phổ biến có thể kể đến như các triệu chứng hô hấp: Khó thở, mệt mỏi, đau cơ khớp, rụng tóc, xơ phổi, tim đập nhanh hoặc đánh trống ngực…

“Thực tế tại Bệnh viện (BV) Bạch Mai, 50%-60% những bệnh nhân sau nhiễm COVID-19 với triệu chứng hô hấp kéo dài đến khám được chụp X-quang hoặc chụp cắt lớp vi tính lồng ngực thấy có tổn thương” - PGS-TS Lương Ngọc Khuê thông tin.

Có trường hợp xuất hiện rối loạn tiêu hóa như ăn không ngon miệng, chán ăn, đau dạ dày, tiêu chảy; buồn nôn, nôn, đau thượng vị; rối loạn vị giác hoặc khứu giác, phát ban…

Nhiều người gặp các dấu hiệu về tâm thần như rối loạn tâm lý, giảm sự tập trung, lo âu, trầm cảm, bồn chồn, rối loạn giấc ngủ, mau quên, không tập trung. Một số người xuất hiện tình trạng não sương mù, nhận thức kém, đọc chậm, giảm trí nhớ ngắn hạn, thay đổi tâm trạng.

Theo PGS-TS Lương Ngọc Khuê, người có bệnh nền, người mắc COVID-19 trở nặng, nguy kịch, người cao tuổi cần đi khám hậu COVID-19. Những người mắc COVID-19 nhẹ, không có triệu chứng cũng cần đi khám nếu những di chứng hậu COVID-19 ảnh hưởng lớn tới sinh hoạt, sức khỏe. Tuyệt đối không sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc bán tràn lan trên mạng để chữa hậu COVID-19, vừa không khỏi bệnh lại khiến tình trạng sức khỏe trở nên xấu đi.

3 nhóm biểu hiện hay gặp nhất của hậu COVID-19

(PLO)- Các biểu hiện về hô hấp, rối loạn tâm lý và các vấn đề về tim mạch là ba nhóm biểu hiện phổ biến sau mắc COVID-19.

Hậu COVID-19 không hề đáng sợ

Trả lời về việc chuẩn bị các biện pháp giúp người dân được điều trị các triệu chứng hậu COVID-19, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh cho biết Bộ Y tế đã có những bước chuẩn bị cho sự xuất hiện của hội chứng hậu COVID-19 từ trước đó.

Cụ thể, hiện nay, đối với những di chứng về mặt tinh thần của người bệnh, Bộ Y tế đã giao BV Tâm thần trung ương xây dựng phác đồ cụ thể để hướng dẫn các bác sĩ điều trị các triệu chứng có liên quan.

Về mặt thể chất, Bộ Y tế cũng đã chỉ đạo các BV hướng dẫn, đưa ra những bài tập để giúp người dân tập luyện phục hồi chức năng. Đơn cử như BV Phổi trung ương sẽ xây dựng những bài tập thở, phục hồi chức năng phổi.

“Bộ Y tế cũng đã có những bước chuẩn bị cho sự xuất hiện của hội chứng hậu COVID-19 từ trước đó. Cụ thể, chiến lược của Bộ Y tế là các BV hoạt động bình thường và bệnh nhân COVID-19 có bệnh nền thuộc chuyên khoa nào sẽ được điều trị tại BV chuyên khoa đó” - PGS-TS Lương Ngọc Khuê cho hay.

Theo chuyên gia Bộ Y tế, khác với giai đoạn đầu, người mắc COVID-19 đều tập trung điều trị tại BV Bệnh nhiệt đới thì hiện nay, người bệnh sẽ điều trị hậu COVID-19 tại chính những BV chuyên khoa đã điều trị COVID-19 cho mình. 

Từ đó, người bệnh sẽ được theo dõi, dự phòng và điều trị về tình trạng hậu COVID-19 dưới sự giúp đỡ của các bác sĩ đúng chuyên khoa.

Chuyên gia dẫn chứng: Chẳng hạn, bệnh nhân COVID-19 có bệnh nền tăng huyết áp, tim mạch sẽ được điều trị tại BV tim mạch; bệnh nhân đái tháo đường mắc COVID-19 sẽ được chuyển tới BV nội tiết; trẻ em điều trị ở BV nhi, sản phụ có thể gặp những vấn đề về hậu COVID-19 liên quan tới chuyên khoa phụ sản, chỉ cần quay lại BV sản để thăm khám, không cần thiết đi tới BV khác.

PGS-TS Lương Ngọc Khuê cũng bày tỏ quan điểm: “Đối với việc vài BV thành lập phòng khám, chuyên khoa để thăm khám người bệnh hậu COVID-19, theo tôi là tốt nhưng không cấp bách. Việc thành lập BV chuyên điều trị hậu COVID-19 cũng là không thực tế.

Tôi khẳng định hậu COVID-19 không hề đáng sợ. Chúng ta sẽ không còn hoang mang nếu chúng ta hiểu rõ về nó. Theo ghi nhận thực tế của các bác sĩ, hầu hết những biến chứng hậu COVID-19 không gây nguy hiểm hay tử vong, mà chủ yếu ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày của người bệnh”.•

NHƯ LOAN