Trong Báo cáo đánh giá sơ bộ “COVID19 và thế giới việc làm", ILO cho rằng dịch COVID-19 khủng hoảng toàn cầu. Nhưng ILO tin tưởng nếu chúng ta đưa ra giải pháp chính sách đối phó một cách đồng bộ ở tầm quốc tế, như thế giới đã chứng kiến trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008-2009 thì tác động của dịch bệnh đến tình trạng thất nghiệp toàn cầu có thể giảm đi đáng kể.
Gia tăng trình trạng thất nghiệp, đói nghèo
Theo ILO, những biện pháp này bao gồm mở rộng an sinh xã hội, hỗ trợ khả năng giữ việc làm (như giảm thời giờ làm việc, nghỉ phép có lương và các trợ cấp khác), giảm thuế và hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa. Ngoài ra, báo cáo sơ bộ cùng đề xuất các biện pháp chính sách tài khóa và tiền tệ, hỗ trợ cho vay và hỗ trợ tài chính đối với một số ngành kinh tế.
ILO ước tính số người thất nghiệp toàn cầu sẽ tăng từ 5,3 triệu người (kịch bản thấp) đến 24,7 triệu người (kịch bản cao). Đây là số tăng thêm so với số lượng người thất nghiệp sẵn có là 188 triệu trong năm 2019. Trong khi năm 2008-2009, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu khiến 22 triệu người rơi vào tình trạng thất nghiệp.
ILO ước tính số người thất nghiệp toàn cầu sẽ tăng từ 5,3 triệu người (kịch bản thấp) đến 24,7 triệu người (kịch bản cao). Ảnh minh họa: P.ĐIỀN
Tình trạng thiếu việc làm cũng được dự báo sẽ tăng theo diện rộng, khi những tác động về kinh tế của COVID-19 sẽ khiến cả giờ làm và tiền lương bị giảm. Nhóm lao động tự làm ở các nước đang phát triển, vốn thường là tấm đệm giúp làm nhẹ bớt độ xung của những tác động do những thay đổi đột ngột mang lại. Nhưng lần này sẽ không còn tác dụng vì những hạn chế di chuyển đối với con người và hàng hóa.
ILO phân tích giảm số lượng việc làm đồng nghĩa mất đi nguồn thu nhập lớn cho người lao động. Ước tính con số này tương đương 860 tỉ USD đến 3,4 nghìn tỉ USD trong năm 2020. Điều này sẽ dẫn tới giảm tiêu thụ hàng hóa và dịch vụ, từ đó tác động tới triển vọng của doanh nghiệp và các nền kinh tế.
Tình trạng lao động nghèo được dự báo cũng sẽ gia tăng đáng kể, bởi việc giảm thu nhập do suy giảm các hoạt động kinh tế sẽ ảnh hưởng xấu tới những người lao động cận nghèo hoặc sống dưới chuẩn nghèo.
ILO tính toán sẽ có thêm từ 8,8 đến 35 triệu người lao động rơi vào đói nghèo trên khắp thế giới, so với mức ước tính trước đây cho năm 2020 (giảm 14 triệu người).
Thế giới làm gì để vượt khủng hoảng?
Tổng Giám Đốc ILO Guy Ryder nhấn mạnh: “Các chuyên gia ILO nhấn mạnh đây không chỉ là cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu nữa, mà COVID-19 chính là cuộc khủng hoảng nghiêm trọng đối với thị trường lao động và kinh tế, tác động lớn tới con người”.
Theo tổng giám đốc ILO, năm 2008, thế giới đã cho thấy sự đồng lòng để cùng nhau giải quyết các hậu quả của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và đã có thể tránh được những tác động tồi tệ nhất. Đó chính là điều chúng ta cần lúc này.
Tổng giám đốc ILO cho rằng đối thoại xã hội, đối thoại giữa người lao động và người sử dụng lao động là một trong những công cụ giảm bớt tiêu cực. Ảnh: P.ĐIỀN
Tổng giám đốc ILO kết luận: “Khủng hoảng như hiện nay, chúng ta có hai công cụ chính có thể giúp giảm bớt những tác động tiêu cực và giúp phục hồi niềm tin của công chúng. Thứ nhất là đối thoại xã hội, đối thoại giữa người lao động, người sử dụng lao động và các tổ chức đại diện của họ. Công cụ này đóng vai trò quan trọng để xây dựng niềm tin của công chúng và hỗ trợ các biện pháp mà chúng ta cần thực hiện để vượt qua cuộc khủng hoảng này.
Thứ hai là các tiêu chuẩn lao động quốc tế. Các tiêu chuẩn này cung cấp một nền tảng đã được thử nghiệm và khẳng định dành cho các phản ứng chính sách tập trung vào việc phục hồi một cách bền vững và công bằng. Chúng ta cần làm tất cả mọi thứ cần thiết để giảm thiểu thiệt hại đối với con người trong thời điểm khó khăn này.
ILO sẵn sàng hỗ trợ Chính phủ Việt Nam Việt Nam đã làm rất tốt công tác kiềm chế dịch COVID-19. Sự quyết tâm được thể hiện rõ qua thông điệp của Thủ tướng rằng Chính phủ chấp nhận thiệt hại về kinh tế để bảo vệ tính mạng, sức khỏe cho người dân. Khi cuộc chiến chống COVID-19 có khả năng sẽ còn kéo dài, bây giờ chính là lúc bắt đầu hành động để giảm thiểu những tác động tiêu cực của virus tới doanh nghiệp, việc làm và thu nhập của phần lớn người lao động, bao gồm cả khu vực kinh tế phi chính thức. ILO Việt Nam sẵn sàng hỗ trợ Chính phủ, người sử dụng lao động và người lao động để chiến đấu vì việc làm thỏa đáng tại thời điểm khủng hoảng toàn cầu nghiêm trọng về cả sức khỏe, thị trường lao động cũng như kinh tế hiện nay. Giám đốc ILO Việt Nam Chang-Hee Lee |