Sáng 14-10, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tăng cường công tác quản lý, bảo vệ rừng và các giải pháp thực hiện trong thời gian tới.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: "... Không phải có dự án du lịch, sân golf là phá hết rừng đã trồng bao đời nay". Ảnh VGP
Theo số liệu từ cơ quan chức năng, chín tháng đầu năm 2017, cả nước phát hiện gần 1.700 vụ phá rừng trái pháp luật, làm thiệt hại 910 ha rừng (giảm được 118 vụ phá rừng và 394 ha thiệt hại so với năm 2016).
Theo kết quả tổng điều tra, kiểm kê, công bố hiện trạng rừng toàn quốc năm 2016, tổng diện tích có rừng là 14,3 triệu ha.
Xuất hiện lợi ích nhóm
Tại hội nghị, Bộ Công an đã có báo cáo thực trạng công tác điều tra, xử lý các vi phạm pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng. Theo đánh giá của bộ này, tình trạng vi phạm pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng, chống người thi hành công vụ vẫn xảy ra ở nhiều nơi, có lúc tạo nên những “điểm nóng”, gây bức xúc trong dư luận quần chúng nhân dân.
Cụ thể, tại một số nơi rừng tự nhiên còn trữ lượng gỗ cao như trên địa bàn các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, các đối tượng phạm tội thường tổ chức thuê người có trình độ hiểu biết thấp, đời sống kinh tế khó khăn lén lút vào rừng chặt hạ cây. Sau một khoảng thời gian dài, chúng thuê dân bản quanh rừng dùng sức người gùi vác, trâu, bò, xe thô sơ tổ chức thành đoàn 10-15 người vận chuyển gỗ theo các đường mòn đưa đến các điểm tập kết gỗ lậu hoặc các xưởng gỗ gần bìa rừng để tiêu thụ.
Toàn cảnh hội nghị.
Việc phá rừng đang diễn ra ngày càng tinh vi, núp dưới nhiều vỏ bọc, như một số tổ chức lập hồ sơ dự án trồng rừng để vay vốn ngân hàng nhưng thực chất ngụy trang cho hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, gây thiệt hại cho Nhà nước hàng trăm tỉ đồng; lợi dụng việc được giao đất rừng đầu tư dự án nhưng không thực hiện xây dựng dự án mà có hành vi khai thác lâm sản trái phép.
“Điển hình là dự án “Chăn nuôi bò thịt chất lượng cao” là chủ trương lớn của tỉnh Phú Yên, góp phần tái cơ cấu ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế, tuy nhiên từ khi triển khai dự án, hàng chục hecta rừng tự nhiên phòng hộ với hàng nghìn cây gỗ lớn bị tàn phá” - báo cáo của Bộ Công an dẫn chứng.
Cũng theo Bộ Công an, đã xuất hiện lợi ích nhóm để thu lợi từ việc khai thác, tận thu lâm sản hay sang nhượng đất lâm nghiệp trái phép. Cụ thể, đối với các dự án đầu tư luôn có sự liên hệ chặt chẽ giữa đơn vị chủ dự án - đơn vị khai thác, tận thu lâm sản - đơn vị tư vấn, khảo sát thiết kế - đơn vị thẩm định hồ sơ cấp phép để khai thác lâm sản trái phép, khai thác lâm sản ngoài phạm vi ranh giới được cấp phép.
Cạnh đó, thời gian vừa qua, do sự buông lỏng trong công tác quản lý rừng tại địa bàn, nhiều vụ phá rừng trái pháp luật nghiêm trọng nhưng không bị phát hiện. Điển hình, vụ việc 43,7 ha rừng tự nhiên quy hoạch chức năng phòng hộ, chức năng sản xuất tại tỉnh Bình Định; vụ khai thác 18 cây gỗ nghiến tại Vườn quốc gia Ba Bể...
Không phải cứ có sân golf là phá hết rừng...
"Thế giới bảo vệ rừng ghê lắm, phố trong rừng, rừng trong phố, còn chúng ta nhiều nơi phá nham nhở" - Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói.
Nhắc lại tinh thần Đại hội Đảng 12 nêu quyết tâm phấn đấu đến năm 2020 tỉ lệ che phủ rừng đạt 42%, Thủ tướng đề nghị phải tiếp tục thực hiện nghiêm việc đóng cửa rừng, không khai khác gỗ rừng tự nhiên. Đồng thời phân công, phân cấp trách nhiệm cụ thể trong việc bảo vệ rừng và xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức vi phạm pháp luật về bảo vệ rừng.
Thủ tướng cũng yêu cầu tạm dừng chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên nghèo sang trồng cây công nghiệp, cây nông nghiệp, xây dựng thủy điện nhỏ, kể cả các dự án đã được phê duyệt nhưng chưa thực hiện.
"Một số vùng ven biển hiện nay, cần thiết phát triển du lịch nhưng chuyển mục đích sử dụng rừng phải được xem xét chặt chẽ và duyệt kỹ chứ không phải có dự án du lịch, sân golf là phá hết rừng đã trồng bao đời nay" - Thủ tướng nhấn mạnh.
Lấy ví dụ bán đảo Sơn Trà là lá phổi của Đà Nẵng, Thủ tướng nêu rõ nếu để xảy ra phá rừng là không thể chấp nhận được, do vậy các cơ quan chức năng phải thanh tra, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.
Cũng theo người đứng đầu Chính phủ, các công trình thủy điện lớn đã làm hết, hiện chỉ còn thủy điện nhỏ mặc dù hiệu quả thấp nhưng phá rừng rất nhiều. Đây là vấn đề các bộ, ngành, địa phương cần có giải pháp kiên quyết, đặc biệt là dừng hoạt động dự án thủy điện nhỏ không thực hiện trồng rừng thay thế, nhất là các dự án ở Tây nguyên.
"Chúng ta có hệ thống chính trị từ trung ương đến cơ sở, có cơ quan chuyên trách bảo vệ rừng, rồi quyết tâm chỉ đạo của tỉnh ủy, ủy ban rất lớn nhưng nhiều địa phương vẫn diễn ra tình trạng phá rừng. Sự việc xảy ra trên địa bàn, cây gỗ chứ có phải cây kim đâu mà không biết” - Thủ tướng nói.
