Ngày 4-6, sau hơn bốn ngày nghị án, TAND TP Nha Trang (Khánh Hòa) tuyên phạt Hoàng Tuấn Hải (46 tuổi, ngụ xã Phước Đồng, TP Nha Trang) bốn năm sáu tháng tù về tội vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ.
Hoàng Tuấn Hải bị phạt bốn năm sáu tháng tù. Ảnh: TẤN LỘC
Tòa cùng quan điểm với viện
Bản án sơ thẩm xác định: Ngày 19-11-2014, Thanh tra Sở NN&PTNT tỉnh Khánh Hòa phối hợp với các cơ quan chức năng phát hiện, thu giữ tại kho xưởng của Hoàng Tuấn Hải 5.056 kg cá thể rùa biển khô, đều nằm trong nhóm danh mục các loài có nguy cơ tuyệt chủng cực rất lớn.
Tiếp đó, từ ngày 19 đến 22-12-2014, Phòng CSĐT tội phạm về môi trường Công an tỉnh Khánh Hòa kiểm tra, xác minh tin báo, phát hiện Hải cất giấu rất nhiều xác cá thể rùa biển tại khu vực chăn nuôi của gia đình bà Vũ Thị Hải Thanh (ở xã Phước Đồng, TP Nha Trang).
Tiến hành khám xét khẩn cấp nơi ở của Hải và khám nghiệm từng khu vực chăn nuôi của bà Thanh, cơ quan điều tra thu giữ 4.383 xác cá thể rùa biển nằm trong nhóm danh mục các loài có nguy cơ tuyệt chủng cực kỳ lớn, các loài có nguy cơ tuyệt chủng cực rất lớn. Ngoài ra, cơ quan công an thu giữ 789 vỏ trai tai tượng khổng lồ nằm trong nhóm danh mục các loài có nguy cơ tuyệt chủng cực kỳ lớn.
HĐXX tuyên án vụ tàng trữ xác rùa biển. Ảnh: TẤN LỘC
HĐXX cho rằng mặc dù thời gian, địa điểm phát hiện khác nhau nhưng hành vi phạm tội như nhau nên việc Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Khánh Hòa chỉ ra một quyết định khởi tố vụ án hình sự, quyết định chung cho tất cả lần phạm tội là đúng quy định. Bản án sơ thẩm cũng cho rằng việc VKSND TP Nha Trang ra bản cáo trạng mới thay cho bản cáo trạng trước đó là đúng quy định pháp luật.
HĐXX cũng thống nhất với VKSND cùng cấp trong việc truy tố Hoàng Tuấn Hải theo khoản 2 Điều 190 BLHS năm 1999, tức gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.
Bản án sơ thẩm dẫn lại lời khai của bị cáo Hải và người bào chữa cho rằng Hải thừa nhận có hành vi mua bán xác rùa biển vào năm 2010 để chế tác sản phẩm mỹ nghệ bán. Tuy nhiên, đến năm 2016 cơ quan CSĐT mới ra quyết định khởi tố trong khi đây là hành vi ít nghiêm trọng nên đã hết thời hạn truy cứu trách nhiệm hình sự.
Đối với hành vi tàng trữ trái phép bị phát hiện năm 2014, bị cáo cho rằng không biết đó là động vật quý hiếm, là hành vi vi phạm pháp luật. Ngoài ra, hiện nay chưa có văn bản hướng dẫn áp dụng pháp luật đối với động vật thủy sinh. Việc VSK truy tố Hải theo khoản 2 Điều 190 BLHS là không có căn cứ. Tuy nhiên, lập luận này bị HĐXX bác bỏ.
Tòa cũng bác bỏ quan điểm cho rằng Hải chỉ có hành vi tàng trữ. Theo HĐXX, hành vi mua xác rùa biển của Hải được thực hiện bằng hình thức trao đổi hàng hóa, vật chất đều nhằm mục đích thương mại.
Giao tang vật cho Viện Hải dương học
Bản án sơ thẩm không áp dụng Thông tư liên tịch số 19 ngày 8-3-2017 của Bộ NN&PTNT - Bộ Tư pháp - Bộ Công an - VKSND Tối cao, TAND Tối cao hướng dẫn áp dụng một số điều của BLHS năm 1999 về các tội phạm trong lĩnh vực quản lý rừng, bảo vệ rừng, quản lý lâm sản như đề nghị của VKS cùng cấp.
HĐXX nhận định với số lượng tang vật lên đến 4.383 xác cá thể, 2.230 xác rùa với tổng trọng lượng 5.056 kg cùng 789 vỏ trai tai tượng khổng lồ, hành vi phạm tội của bị cáo Hải đã gián tiếp gây hại nghiêm trọng đến nguồn lợi sinh vật biển quý hiếm trên vùng biển Việt Nam.
Tang vật của vụ án là lượng xác rùa biển khổng lồ được giao cho Viện Hải dương học sử dụng. Ảnh: TL
Vụ án này gây chấn động dư luận trong nước và quốc tế bởi số lượng rùa biển bị sát hại lớn nhất trong lịch sử, không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới. Điều này làm ảnh hưởng xấu đến hình ảnh đất nước, con người Việt Nam nói chung, tỉnh Khánh Hòa nói riêng trong công tác bảo tồn các loài động vật nguy cấp, quý hiếm được ưu tiên bảo vệ.
Do đó, HĐXX áp dụng tình tiết định khung gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng đối với bị cáo Hải.
Về xử lý tang vật, TAND TP Nha Trang tuyên giao cho Viện Hải dương học, bảo tàng chuyên ngành để sử dụng cho mục đích nghiên cứu khoa học, lưu giữ, giáo dục, nâng cao nhận thức cộng đồng, tiêu hủy các cá thể không nguyên vẹn hoặc không thể xử lý được bằng biện pháp nói trên một lượng xác rùa biển khổng lồ.
Số xác rùa giao gồm 4.383 xác cá thể rùa, 2.230 xác cá thể khô cùng với một số mảnh vỡ với tổng trọng lượng 5.056 kg cùng 789 vỏ trai tai tượng khổng lồ. Tòa cũng tuyên trả lại 3.066 vỏ trai tai tượng khổng lồ Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Khánh Hòa giải quyết, xử lý theo quy định pháp luật vì không phải là vật chứng vụ án. Về trách nhiệm dân sự, HĐXX tách ra giải quyết thành vụ án dân sự theo thủ tục tố tụng dân sự khi có yêu cầu do vắng người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án.
